Σχετικά άρθρα
| ΦΑΟΥΣΤ |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη |
| Τετάρτη, 13 Ιανουάριος 2016 19:03 |
|
ΦΑΟΥΣΤ του Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε
ΜΕΦΙΣΤΟΦΕΛΗΣ Μα όρια δε σου έβαλε κανείς, Μπορείς ν’ αρπάζεις ό,τι θες-θα το γλεντήσουμε! Μην είσαι ανόητος, βούτα σε όλα τολμηρά. ΦΑΟΥΣΤ Μα δεν με νιώθεις; Δε σου μιλάω για χαρά! Θέλω να βυθιστώ στον ίλιγγο, στις απολαύσεις που χαρίζει η οδύνη, στο μίσος που αγαπά, στην πυρκαγιά που δροσιά δίνει…
ΤΟ ΕΡΓΟ Το έργο του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (1749-1831) έχει τις ρίζες του στο θρύλο του Φάουστ που αποτυπώθηκε σε μπαλάντες, κουκλοθέατρα, ξυλογραφίες και χαρακτικά ήδη από τον 16ο αιώνα. Η μεγάλη διάδοσή του έγινε χάρη σε μια λαϊκή φυλλάδα, που κυκλοφόρησε το 1587 ο τυπογράφος Johan Spiess, με τον τίτλο Ιστορία του Δόκτορα Ιωάννου Φάουστ, θαυματοποιού και τεχνίτη της μαύρης μαγείας όπου συγκεντρώνονται ιστορίες που αναφέρονται στον αστρολόγο και μάγο Γιόχαν Φάουστ ο οποίος πιθανότατα ήταν υπαρκτό πρόσωπο, γεννήθηκε ίσως μετά τα μέσα του 15ου αιώνα και πέρασε τη ζωή του ως περιπλανώμενος αγύρτης: κέρδιζε τα προς το ζην γράφοντας ωροσκόπια και κάνοντας μαγικά κόλπα ακατανόητα για τους σύγχρονούς του τα οποία έδωσαν τροφή για την δημιουργία θρύλων και δοξασιών γύρω από το πρόσωπό του, ενώ σύμφωνα με κάποιο χρονικό ο ίδιος έκλεισε μια συμφωνία με τον διάβολο. Το βιβλίο επανεκδόθηκε πολλές φορές μέχρι τον 18ο αιώνα.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ Η σκηνοθεσία επιχειρεί να επικεντρώσει στη σχέση ανάμεσα στον Φάουστ και στον Μεφιστοφελή, μια σχέση έλξης κι απώθησης όπου η αγοραπωλησία της ψυχής είναι μεν το ζητούμενο αλλά όχι κι ο κυρίαρχος δεσμός που ενώνει τα δύο πλάσματα τα οποία φαίνεται σαν να κατοικούν το ένα μέσα στην ύπαρξη του άλλου. Οι υπόλοιποι ήρωες, συμπεριλαμβανομένης και της Μαργαρίτας λειτουργούν περισσότερο σαν πιόνια που κινούνται στη σκακιέρα της ζωής του Φάουστ σ’ ένα προδιαγραμμένο παιχνίδι, χωρίς ωστόσο να επηρεάζουν την πορεία του αλλά η μοίρα να επιζητεί απ’ αυτά να παίξουν το καθένα το δικό του ρόλο για να ολοκληρωθεί η τραγωδία του. Το πάθος του δόκτορα για νιότη και ζωή με όποιο τίμημα τον οδηγεί σε μια πληθωρική, ψυχωτική σχεδόν σχέση με την διαρκή κίνηση και μετακίνηση προς τα έξω ενώ ο Μεφιστοφελής κινείται αντίστροφα δίνοντας του το ρυθμό και το πρόσχημα καθώς ο ίδιος εισχωρεί στο κέντρο του, στην δαιμονική, υπερβατική ουσία του. Έτσι οι δύο ηθοποιοί κινούνται διαρκώς προς όμοιες ή διαφορετικές, συχνά και αντίθετες κατευθύνσεις με ένα τρόπο νευρωτικό και βίαιο. Το βασικό σκηνογραφικό εύρημα βασίζεται σε μια επίπεδη επιφάνεια η οποία χρησιμοποιείται με διάφορους τρόπους μέσα από τις μετακινήσεις της. Γίνεται το όριο κι η οροφή που συμπιέζει και υποχρεώνει σε σκύψιμο την περίοδο της θνητότητας, μέρος του γίνεται το δωμάτιο της Μαργαρίτας που βρίσκεται ψηλά επισημαίνοντας την αγνότητά της, γίνεται ένα κεκλιμένο επίπεδο και εικονοποιεί μια πορεία σε δύο κατευθύνσεις της ύπαρξης που άλλοτε επιχειρεί να σκαρφαλώσει προς το φως κι άλλοτε απολαμβάνει το γλίστρημα στο σκοτάδι, την διαρκή της πτώση. Το αίμα (άφθονο), ο σταυρός, οι αλυσίδες εμφανίζονται ως σκηνικά και σκηνογραφικά συμβολικά στοιχεία επιτείνοντας το περιεχόμενο της δράσης. Στο σημείο που η ύβρις της άρσης κάθε ηθικού δεσμού του πρώην σοφού γέρου και νυν αδίστακτου νέου, ώστε να ικανοποιηθεί κάθε μορφής σαδιστική ή μαζοχιστική ικανοποίηση, συναντιέται με το ελλοχεύον διαρκώς ανικανοποίητο ένστικτο της καταστροφής, επιτελείται η αιματόβρεχτη συντριβή του ανθρώπινου όντος κι ο θρίαμβος του δαίμονα που τολμάει να αντιστρατευτεί το θείο δίκαιο χρησιμοποιώντας τους δικούς του «όρους» σε πλήρη αντιστροφή. Τόσο στην προσπάθειά του ως επιστήμονος να ξεδιαλύνει τα μυστήρια του υλικού κόσμου όσο και στην μαραθώνια, τραυματική πορεία του ως σφριγηλού νεανία που τα διερευνά με την ίδια του τη σάρκα, ο Φάουστ παραμένει εν τέλει ανικανοποίητος. Το νόημα του διαφεύγει. Το υπαρξιακό χάος μέσα του, εκεί που εδρεύει ο δαίμονας του, δεν φωτίζεται με γνώση, παραμένει ακατέργαστο κι ατακτοποίητο.
Η Ήττα του Φάουστ δεν είναι στην παράσταση αυτή η απώλεια της ψυχής του αλλά η οδυνηρή διαπίστωση πως όλες οι παρτίδες είναι χαμένες, πως μια δεύτερη ευκαιρία και μια αλλιώτικη πορεία οδηγούν στο ίδιο αναπάντητο ερωτηματικό, πως η ανθρώπινη φύση δεν μπορεί να δώσει την απάντηση σε μια ερώτηση που έχει τεθεί από το υπερβατικό πεδίο, όσα μέτρα κι αν παραβιάσει. Ο άνθρωπος Φάουστ κι ο δαίμονας μέσα του όσο κα να συμμαχήσουν, όσο και να συγκρουστούν δεν μπορούν να γεννήσουν μέσα από το τραύμα τους, το θαύμα της αποκάλυψης, μπορούν μόνο να προκαλέσουν ένα τρομακτικό αιματοκύλισμα και την τελική πτώση τους. Ο χορός ωστόσο των ακολούθων και πιστών των δαιμονικών δυνάμεων, που βακχεύονται βίαια μέσα σ’ ένα ζωώδες παραλήρημα το οποίο θυμίζει ομαδική κρίση σεληνιασμού κι είναι άριστα χορογραφημένο κι εκτελεσμένο, είναι ένας χορός παράδοσης στην ίδια την εσωτερική δυναμική, την «ψυχή» της σάρκας η οποία μέσα από την πλήρη της, τρομακτική και διαρκή πτώση, αποθεώνεται. Η Μαργαρίτα που έχει εγκληματήσει στο όνομα της αγάπης με πολλούς τρόπους και βρίσκεται στο λίμπο απολογούμενη, ίσως τελικά κερδίζει και την παρτίδα και τη μάχη και την απάντηση. Οι ουρανοί την συγχωρούν και την δέχονται. Η τυφλή της πίστη στην αγάπη την έσωσε.
Το εικαστικό μέρος τη παράστασης, ένας συνδυασμός ευέλικτων και επιβλητικών σκηνικών, πρωτότυπων αλλά και λειτουργικών κουστουμιών και μαγικών, ατμοσφαιρικών φωτισμών προσφέρει στο κοινό μια μοναδική αισθητική απόλαυση. Ο μουσικός σχολιασμός είναι καίριος και σε αρμονία με την σκηνοθετική γραμμή αλλά και το εικαστικό κομμάτι της παράστασης. Η ερμηνεία του Αργύρη Πανταζάρα ως Μεμφιστοφελή είναι υποδειγματική κι αναδεικνύει στο έπακρο τα ερμηνευτικά, κινησιολογικά και φωνητικά προσόντα του. Ο ταλαντούχος ηθοποιός ενσαρκώνει επί σκηνής έναν αεικίνητο, σαρκαστικό, αποπλανητικό δαίμονα, ένα πλάσμα γεμάτο αντιφάσεις κι αποχρώσεις που ισορροπεί με μαεστρία ανάμεσα στην «ανθρώπινη» πτώση του και στην άυλη καταγωγική φύση του.
Μετάφραση: Σπύρος Α. Ευαγγελάτος Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου Σύμβουλος δραματουργίας: Πλάτων Μαυρομούστακος Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη Χορογραφία: Πατρίσια Απέργη Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα Μουσική σύνθεση: Γιώργος Πούλιος Φωτισμοί: Ελευθερία Ντεκώ Κομμώσεις: Talkin’heads Ειδικά Εφέ – Κατασκευές: Προκόπης Βλασερός Βοηθός σκηνοθέτη: Καλλιόπη Παναγιωτίδου Β’ Βοηθός Σκηνοθέτη : Βικτώρια Φώτα Βοηθός σκηνογράφου: Μυρτώ Μεγαρίτου Φωτογραφίες: Βάσια Αναγνωστοπούλου Παραγωγή: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά & Λυκόφως - Γιώργος Λυκιαρδόπουλος Διανομή Φάουστ: Νίκος Κουρής Μεφιστοφελής: Αργύρης Πανταζάρας Μαργαρίτα: Νάνσυ Σιδέρη Μάρθα: Δήμητρα Βλαγκοπούλου Βάγκνερ: Ερρίκος Μηλιάρης Βάλεντιν: Κλήμης Εμπέογλου Λίζα: Καλλιόπη Παναγιωτίδου Σπουδαστής, Μάγισσα: Αγησίλαος Μικελάτος Συμμετέχουν επίσης οι σπουδαστές (από την Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου): Δημήτρης Αθανασίου, Χρήστος Βασιλόπουλος, Αντώνης Γκούβας, Γεωργία Γρίβα, Εύη Δαέλη, Μικαέλα Δάνα, Βαγγέλης Δαούσης, Τασούλα Δεληγιάννη, Δήμητρα Δερζάκου, Γιώτα Ζαμπελη, Κατερίνα Καλαμπουρίδου, Ματίνα Κανδύλα, Ρένα Καραγιάννη, Ελένη Καρκανίδα, Αναστασία Κόμη, Μαριάνθη Κολιάκη, Μαιρινίκη Λύκου, Νάγια Μητσάκου, Σίλια Μουστάκη, Αλέξανδρος Παυλίδης, Δημήτρης Ποπλίδης, Νάγια Πυργαρούση, Γιάννης Στρατέλης, Κατερίνα Ταπέ, Νάνσυ Τριανταφύλλου, Αλεξάνδρα Φαρδελάκη Ημέρες και ώρες παραστάσεων Τετάρτη και Κυριακή 19.00 Πέμπτη, Παρασκευή 20.30 Σάββατο 21.00 Ως τις 31 Ιανουαρίου 2016
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Ηρώων Πολυτεχνείου 32 Πειραιάς Τηλέφωνο: 210 4143310 | e-mail: Πρόσβαση: Ώρες ταμείου: Τιμές εισιτηρίων Διακεκριμένη: 25 ευρώ Κανονικό: 18 ευρώ Φοιτητικό και άνω των 65: 12 ευρώ Άνεργοι & ΑΜΕΑ: 10 ευρώ Πωλήσεις εισιτηρίων
Ευχαριστούμε την Εθνική Λυρική Σκηνή για την ευγενική χορηγία της
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ Γεννήθηκε στην Αθήνα. Αριστούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Σπούδασε Φιλοσοφία στο τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Μουσική (πιάνο-κιθάρα) στο Ελληνικό Ωδείο. Μεταπτυχιακές Σπουδές: Σκηνοθεσία Θεάτρου (Master of Arts) με υποτροφία του ιδρύματος Ωνάση στο Πανεπιστήμιο Middlesex του Λονδίνου, απ’ όπου αποφοίτησε με διάκριση. Ρωσική Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης GITIS της Μόσχας (σκηνοθετικό τμήμα του Λεονίντ Χέηφιτς). Τον Δεκέμβριο του 2009 τιμήθηκε από την Ένωση Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών με το Βραβείο Νέου Δημιουργού για τη σκηνοθεσία της στα έργα Wolfgang και Η Λέσχη της Αυτοκτονίας. Τον Σεπτέμβριο του 2011 τιμήθηκε με το Έπαθλο «Ελευθερία Σαπουντζή» για τις σκηνοθεσίες της κατά την διετία 2009-2011. Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Άσκηση Φαντασίας, Πλαστελίνη, Wolfgang, Ο Χρυσός Δράκος, Θεατές (Εθνικό Θέατρο 2006 -13) Η Ερωτευμένη Νεκρή, Η Λέσχη της Αυτοκτονίας, Εκδίκηση (Αμφί-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου 2009-11) Ψευδαισθήσεις, Παραγγελία του Λευτέρη Βογιατζή για να εορταστούν τα 30 χρόνια του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων (1982-2012) Cock (Θέατρο Θησείον 2011) Γυάλινος Κόσμος (Θέατρο Χορν 2011), Ο Καλός Άνθρωπος του Σετσουάν (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών 2013), Der gute Mensch von Sezuan, (Νέα Σκηνοθεσία, Stadttheater Augsburg, Γερμανία, 2014), Ιδομενέας (Φεστιβάλ Αθηνών 2014) Ρήσος, Μια Περιπατητική Παράσταση στον αρχαιολογικό χώρο του Λυκείου του Αριστοτέλους (Φεστιβάλ Αθηνών 2015). Η παράσταση «Τα παραμύθια του Χόφμαν», όπερα του Ζακ Όφενμπαχ (Κρατική όπερα της Περμ στη Ρωσία-Ιανουάριος 2015) αποτελεί την πρώτη σκηνοθεσία της Ευαγγελάτου στο χώρο της Όπερας και είναι υποψήφια για εννιά κρατικά βραβεία στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Παράστασης και Καλύτερου Σκηνοθέτη.
|
