Ο Γυάλινος κόσμος

του Τέννεση Ουίλιαμς

Ο Τέννεση Ουίλιαμς (1911-1983),υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς θεατρικούς συγγραφείς κι ο  «Γυάλινος κόσμος», είναι ένα από τα σπουδαιότερα έργα του. Η δυστυχία και η υπαρξιακή παρακμή του ανθρώπου, όπως και η πτώση της συντηρητικής και ηθικοπλαστικής κοινωνίας του Νότου και του σύγχρονου κόσμου κυριευμένου από την βία  και την εξουσία του χρήματος ήταν κάποια από τα αγαπημένα θέματα του. Οι δυσκολίες των σχέσεων σε ψυχολογικό επίπεδο και οι ευαίσθητες και συναισθηματικές ηρωίδες του γοητευμένες από άπιαστους άντρες που εξαιτίας του πάθους τους οδηγούνται σε απώλεια των ονείρων και της  προσωπικής τους ισορροπίας, είναι εμφανείς στα έργα του. Αυτό το έργο έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία κι αυθεντικούς χαρακτήρες, όπως αυτοί της μητέρας του, της αδερφής του που έπασχε από σχιζοφρένεια και του ιδίου ως αδερφού της οικογενείας. Ακόμα και το πρόσωπο του πατέρα που απουσιάζει είναι συνεπές στην πραγματικότητα αφού ήταν πάντα απόμακρος.

Στο έργο εξιστορείται μέσα από τις αναμνήσεις του Τομ η ζωή της οικογένειας Γουίνγκφιλντ, που την απαρτίζουν ο γιος Τομ, η μητέρα Αμάντα και η κόρη Λώρα, ενώ τους αντίστοιχους ρόλους, υποδύονται ο Αλμπάνης, η Τσαλίκη και η Νίνου. Ο πατέρας τούς έχει εγκαταλείψει για χρόνια κι εκείνοι ζουν σ' ένα δικό τους εύθραυστο κόσμο. Η μητέρα έχει έμμονη ιδέα με τα παιδικά και νεανικά της χρόνια στο Νότο κι αυτό το εκφράζει διαρκώς λειτουργώντας ως η ξεπεσμένη  καλλονή που ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά της. Ωστόσο εκείνα φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στις προσδοκίες της. Για το γιο της, θεωρεί ότι είναι ένας εγωιστής ονειροπόλος, ο οποίος καταφεύγει στο αλκοόλ και στον κινηματογράφο, αντί να συνεισφέρει στην οικογένεια. Ο ίδιος ονειρεύεται να φύγει όπως ο πατέρας του. Η Λώρα είναι μια εύθραυστη κοπέλα, ανάπηρη στο πόδι που φοβάται τον έξω κόσμο και προτιμάει να αποφεύγει τις συναναστροφές και να ασχολείται με τη συλλογή της από γυάλινα ζωάκια και παλιούς δίσκους γραμμοφώνου του πατέρα της. Κάποια στιγμή, όλη η οικογένεια στρέφει την ελπίδα της σε ένα τέταρτο πρόσωπο, τον Τζιμ, έναν επισκέπτη από τον έξω κόσμο, που θεωρείται κι ο πιο ρεαλιστικός χαρακτήρας του έργου και με τον οποίο έχει ένα σύντομο φλερτ η Λώρα.  Ωστόσο τα πάντα γκρεμίζονται, καθώς εκείνος διαλύει τις αυταπάτες τους κι έτσι επανέρχονται στη σκληρή πραγματικότητα.

Ο «Γυάλινος κόσμος», ανεβαίνει φέτος στο θέατρο Δημήτρης Χόρν  υπό την σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου και με την Ναταλία Τσαλίκη να πρωταγωνιστεί στο ρόλο της τραγικής μάνας-προστάτη της οικογένειας. Ο χώρος του θεάτρου και η τοποθέτηση των αφαιρετικών αλλά ταυτόχρονα και λειτουργικών σκηνικών δίνουν την αίσθηση ενός κλειστοφοβικού ονειρικού τοπίου, σκοτεινού και καταθλιπτικού αλλά και με σημείο φυγής, την κρυστάλλινη συλλογή της Λόρας που με την λαμπερή ακτινοβολία της θυμίζει κάτι από παιδική μαγεία και μαγνητίζει το βλέμμα. Η τοποθέτηση του γυάλινου θηριοτροφείου μέσα σε ένα ψυγείο –σκηνικό, λειτουργεί συμβολικά ορίζοντας το παγωμένο εσωτερικό του ως το καταφύγιο της Λόρας ώστε να ξεφεύγει από την πραγματικότητα. Η πλαισίωση της παράστασης από προβολή βίντεο και προτζέκτορα εκτός από μια αίσθηση εκμοντέρνισης που προσδίδει στο κλασσικό αστικό δράμα του Ουίλιαμς, τονίζει και την αγωνία και εφιαλτικότητα του έργου, το επιθυμητό κι από τον συγγραφέα ονειρικό στοιχείο ενώ ταυτόχρονα προσθέτει στην θεατρικότητα της παράστασης μια κινηματογραφική διάσταση. Η γρήγορη κίνηση των ηθοποιών στα πλαίσια της σχεδιασμένης προσεκτικά χορογραφίας από την Ευαγγελάτου, σε βάζει σε ένα κλίμα άγχους κι εγρήγορσης. Καλοδουλεμένη παράσταση, με πολύ καλή ομαδική δουλειά από όλους τους συντελεστές της, με ανατρεπτική σκηνοθετική οπτική, σου αφήνει μια αίσθηση μαγείας, νοσταλγίας και ρομαντισμού που αφυπνίζει τις αισθήσεις.

Σημείωση: Η σκηνοθέτης και μεταφράστρια του έργου στα πλαίσια της δραματουργικής επεξεργασίας αφαίρεσε αποσπάσματα, ακόμη και τη σκηνή του μεθυσιού του Τομ την οποία συνέθεσε ο Ουίλιαμς βασισμένος σ' έναν αυτοσχεδιασμό των ηθοποιών του πρώτου ανεβάσματος, επειδή επέμεναν ότι το έργο δεν έχει χιούμορ». Έχει ωστόσο προσθέσει αποσπάσματα από το διήγημα «Portrait of a girl in glass», προσχέδιο του Ουίλιαμς για το θεατρικό, το οποίο ο συγγραφέας φαίνεται να επεξεργάστηκε ιδιαίτερα αφού είχε να διαλέξει μεταξύ άλλων και 15 διαφορετικά φινάλε.  Υπάρχουν επίσης αποσπάσματα από την acting version του έργου που διαμορφώθηκε από τους ηθοποιούς στην πρώτη παράσταση στο Σικάγο το '44.

Μετάφραση - δραματουργική επεξεργασία – σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου

Σκηνογραφία: Γιώργος Πάτσας

Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Βίντεο: Μιχάλης Κλουκίνας

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Παίζουν: Ναταλία Τσαλίκη

Αντίνοος Αλμπάνης

Κωνσταντίνος Γαβαλάς

Αμαλία Νίνου

Θέατρο Δημήτρης Χορν

Αμερικής 10

ΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

Τετάρτη: 20.00

Πέμπτη: 21.00 (λαϊκή)

Παρασκευή: 21.00
Σάββατο: 21.00
Κυριακή: 20.00

Τηλέφωνο: 210-3612.500

Τιμές εισιτηρίων: 15-20-22 Ευρώ