Σχετικά άρθρα
| ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ ΑΛΜΠΑ |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Παύλος Λεμοντζής |
| Πέμπτη, 02 Δεκέμβριος 2021 07:40 |
|
Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
Η Δραματουργία Προσκεκλημένοι του Κ.Θ.Β.Ε στο Φουαγιέ της Ε.Μ.Σ, σ’ ένα “σπίτι”, όπου πενθούν η Μπερνάρντα και οι πέντε κόρες της την ίδια τη ζωή τους στερημένες από κάθε χαρά, παρακολουθήσαμε το κορυφαίο έργο του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που εκτυλίσσεται σε ένα φτωχικό χωριό της ισπανικής υπαίθρου, στις αρχές του 20ού αιώνα. Θυγατέρες και μητέρα βασανίζονται από ερωτικό πάθος, αντιζηλία και μοναξιά. «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» είναι το τελευταίο θεατρικό έργο, που ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα έγραψε το 1936, λίγο διάστημα πριν τη δολοφονία του. Μαζί με την «Γέρμα» και τον «Ματωμένο Γάμο» αποτελούν την τριλογία της «ισπανικής υπαίθρου» του μεγάλου Ισπανού ποιητή και συγγραφέα. Η Μπερνάρντα ΄Αλμπα επρόκειτο να ανέβει τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς που γράφτηκε, όμως μεσολάβησε ο Φράνκο και η εκτέλεση του Λόρκα. Τελικά, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα το 1945 στο Μπουένος Άιρες, μετά τη δολοφονία του. Στην Ελλάδα το έργο πρωτοπαίχτηκε τον Νοέμβρη του 1954, με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού σε μετάφραση του Νίκου Γκάτσου και σε σκηνοθεσία του Αλέξη Μινωτή. Στο ζοφερό ποιητικό σύμπαν του Λόρκα (1898 – 1936) ο έρωτας προσλαμβάνει σκοτεινές αποχρώσεις της στέρησης και φέρει μέσα του τον ίδιο τον σπόρο της ακύρωσής του. «Το Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα», έργο γυναικείο, εφόσον είναι έμπλεο ηφαιστειακών, γυναικείων παθών και συγκρούσεων, στροβιλίζεται γύρω από τα όρια της ατομικής ελευθερίας και των τυραννικών προκαταλήψεων.
Ο συγγραφέας Ο κορυφαίος Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα , που διάβαζε ως άλλος μεσαιωνικός τροβαδούρος τα θεατρικά του έργα στο κοινό, γεννήθηκε στα 1898 στην κωμόπολη Φουέντε Βακέρος της Ανδαλουσίας, απ’ τον μεγαλοκτηματία Ροδρίγκεθ και τη δασκάλα Ρομέρο, που του εμφύσησαν νωρίς την αγάπη για τις τέχνες και τα γράμματα. Ξεκινώντας μαθήματα σε σχολείο Ιησουιτών στη Γρανάδα, συνεχίζει υπό την πίεση του πατέρα στη Νομική Σχολή, την οποία ολοκληρώνει εννέα χρόνια αργότερα στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης. Λογοτεχνία, ζωγραφική και μουσική μονοπωλούν το ενδιαφέρον του. Στη «Φοιτητική κατοικία» της Μαδρίτης έρχεται κοντά με τον Νταλί, τον Μπουνιουέλ και τον Αλμπέρτι και συναντά τον Χιμένεθ. Ακολουθεί η μετοίκησή του στη Νέα Υόρκη, την εποχή του οικονομικού κραχ , για να επιστρέψει μέσω Κούβας στην Ισπανία, όπου συνεχίζει να γράφει ποίηση και θέατρο, εκφράζοντας παράλληλα ενδιαφέρον και για το κουκλοθέατρο («Οι Φασουλήδες του Κατσιπόρα», «Η μικρή παράσταση του Δον Κριστόμπαλ»). Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ισπανία ιδρύει τον σπουδαστικό θίασο «Η παράγκα» (“La Bracca”), παρουσιάζοντας έργα των Λόπε ντε Βέγα, Καλντερόν ντε λα Μπάρκα και Θερβάντες. «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» (La casa de Bernarda Alba) αποτελεί μέρος μιας δραματικής τριλογίας – σταθμό στο παγκόσμιο θεατρικό δραματολόγιο και ακολουθεί χρονολογικά τον «Ματωμένο Γάμο» (Bodas de sangre) και τη «Γέρμα» (Yerma).
Η παράσταση Σε δραματικό ύφος η σκηνοθέτις Εύη Σαρμή δημιουργεί πορτρέτα μοναδικών γυναικών. Έναρξη, μ’ έναν αγχωτικό χορό των θυγατέρων, μια απέλπιδα προσπάθεια δραπέτευσης από την καταδυνάστευση της μητέρας- αφέντρας, μια έκρηξη τρέλας κι απερισκεψίας κι ύστερα οι ενοχές. Με βαθιές ανάσες και πρόσωπα σιωπηλά. Κινήσεις γραμμικές, στρατιωτικές, πάνω στις κατευθυντήριες γραμμές από τον κυρίαρχο του παιχνιδιού. Και πειθαρχία στις διαταγές. Όταν είναι παρούσα η αφέντρα. Όταν απουσιάζει εκείνη, η φρονιμάδα συντροφεύει την τρέλα με κινήσεις κωφαλάλων και γλώσσα κοφτή, όπως στα μικρά καθημερινά εγκλήματα που συντελούνται σε κάθε σπίτι. Αναπαραστάσεις κοριτσίστικων παιχνιδιών κυνηγημένες από τον χρόνο. Γρήγορες, σπασμωδικές, συνωμοτικές, θαρρείς. Κόρες και υπηρέτρια εγκλωβισμένες στο σπίτι –φυλακή. Η εικόνα της μίας καθρέφτης των άλλων. Ένας ευνουχισμένος μικρόκοσμος. Πλην της απείθαρχης μικρής . Μέχρι το τέλος. Ο σκηνικός χώρος που διαμόρφωσε oΑλέξανδρος Πιεχόβιακ στο Φουαγιέ του θεάτρου της Ε.Μ.Σ. παραπέμπει συμβολικά στην άχρηστη πολυτέλεια. Εξαιρετική εικαστική εγκατάσταση σ’ όλες τις διαστάσεις της τεράστιας αίθουσας , καινοτόμα, εφόσον δεν ακολουθεί τις υποδείξεις των συνηθισμένων σκηνικών οδηγιών. Δεν παρουσιάζει την επίπλωση του εσωτερικού χώρου του σπιτιού με αντικείμενα, πέραν των μεγαλόπρεπων στασιδιών, μιας ραπτομηχανής και του ευμεγέθους σταυρού ως μοναδικών δρώντων αντικειμένων, ώστε να αποδοθεί η θρησκόληπτη επιβλητική ατμόσφαιρα ενώ οι φωτισμοί του ΄Αρη Βακού ντύνουν τους τοίχους με λάμψεις φωτός ως χλωμά επιστρώματα μεταφορικών και μετωνυμικών σημάνσεων. Τα μαύρα κοστούμια και οι πένθιμες πλερέζες επιτείνουν το σχήμα του θρήνου και της απώλειας, αλλά και τον υποκριτικό καθωσπρεπισμό. Το καλύτερο δε, η σκηνοθεσία μάς δίνει εξαιρετικά ευρήματα σύγχρονης αντιμετώπισης του έργου, εκπλήξεις που δοκιμάζουμε σε αστυνομικές υποθέσεις κινηματογραφικού ύφους. Ευφυής σύζευξη τεχνών. Η κάμερα παρακολούθησης σε ασπρόμαυρα καρέ, για παράδειγμα, καταγράφει κρυφά τις κινήσεις μέσα στο σπίτι και πέρα από μια αίσθηση θρίλερ, δίνει και μια συμβολική διάσταση στο εγχείρημα: «Κάθε σπίτι κρύβει έναν σκελετό στην ντουλάπα του», λέγανε οι παλιοί. Θα μπορούσε να φανταστεί ο θεατής ότι ανάλογες σκηνές φιλοξενούν οι όροφοι μιας πολυκατοικίας, ανεξαρτήτως της συναισθηματικής φόρτισης ή των αφορμών των όποιων δράσεων εντός δωματίων. Ιδέα πολυσήμαντη. Σύλληψη κι εκτέλεση για επαίνους.
Κορυφαίες σκηνές, αυτή της έκρηξης του θιάσου των γυναικών, μετά την αποκάλυψη της αλήθειας, το θρηνητικό ανδαλουσιανό φλαμένγκο στο βίντεο και η έξοχη « μεταφορά» των ερμητικά κλειστών παραθύρων του σπιτιού της ΄Αλμπα , στο χτίσιμο με τούβλα εκείνων της ταινίας. Η άλλη εντυπωσιακή «έκρηξη» στην τελευταία σκηνή της εικονικής απελευθέρωσης, με το ξέφρενο πάρτι, όταν ένα γκόσπελ τραγούδι συναντά τη Μαντόνα στο « LikeaVirgin» και στη συνέχεια το σκληρό ροκ. Οι ερμηνείες όλων των γυναικών εξαιρετικές. Επιτρέψτε μου να ξεχωρίσω τη Μαρία Χατζηιωαννίδου, ως σκληρή, αυταρχική, δεσποτική, άτεγκτη και δικτατορική Μπερνάρντα. Εντυπωσιακή στην κίνηση και στη στάση, στο ύφος και στην ομιλία, με πολυκύμαντη φωνή πολλαπλών ηχοχρωμάτων. Όλες οι γυναίκες – ηθοποιοί άξιες συμπρωταγωνίστριες δίπλα της και στη γραμμή που χάραξε η σκηνοθέτις. Πρόκειται για μια συγκλονιστική παράσταση που δεν μας επιτρέπει να αφαιρεθούμε ούτε ένα λεπτό, ενώ υποστηρίζει σθεναρά την αλληγορική ερμηνεία του τελευταίου έργου που έγραψε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Η τυραννική συμπεριφορά της Μπερνάρντα προοικονομεί το επερχόμενο φασιστικό καθεστώς του Φράνκο, που, ως γνωστόν, βασίστηκε στην υποστήριξη της Καθολικής Εκκλησίας και των πιο συντηρητικών, φανατικά αντικομμουνιστικών δυνάμεων της μεγάλης ιβηρικής χώρας.
Μετάφραση: Νίκος Γκάτσος
Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδος- Φουαγιέτηλ Τηλέφωνο: 2315200012, 2315 200 200 Παραστάσεις: Τετάρτη, Κυριακή (19.00), Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο (21.00)
Γενική είσοδος: 10€ Φοιτητικό / Άτομα άνω των 65 ετών: 8€ Ομαδικό εισιτήριο (για κρατήσεις άνω των 10 ατόμων): 7€. Απαραίτητη η προαγορά των εισιτηρίων, κατόπιν τηλεφωνικής κράτησης (Δευτέρα - Παρασκευή, πρωινές ώρες τηλ.: 2315200012) Άνεργοι: 5€ ΑΜΕΑ: Δωρεάν με έκδοση εισιτήριου από τα ταμεία έως και 2 ώρες πριν από την παράσταση αυστηρά, με την επίδειξη σχετικής κάρτας. Ατέλειες: Δωρεάν 10 θέσεις ανά παράσταση με έκδοση εισιτήριου από τα ταμεία έως και 2 ώρες πριν από την παράσταση αυστηρά
|
