Το ασανσέρ

του Σταυριανού Κιναλόπουλου

«...ένα κλουβί είναι η ελευθερία, απλώς με καλύτερη θέα».

Το έργο το οποίο το 2010 επιλέχτηκε μέσα στα 10 καλύτερα από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου της UNESCO (I.T.I.) και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Φίλντισι, είναι ωστόσο αρκετά άνισο κι αδιαμόρφωτο σε σημεία. Ξεκινάει από τον αποκλεισμό ενός νεαρού νευρωτικού άντρα που αναζητάει δουλειά και μιας δεσποινίδας εξ ίσου νευρωτικά κοκέτας κι αφόρητα επιφανειακής, μέσα στο ασανσέρ. Η ανάγκη των δύο προσώπων να αυτοκυριαρχηθούν και να ξεπεράσουν τον τρόμο που τους δημιουργεί ο απρόβλεπτος εγκλεισμός τους, τους ωθεί σε μια μορφή επικοινωνίας η οποία όμως υπονομεύεται από τις αντιξοότητες του παρόντος κι από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Σ’ ένα πρώτο επίπεδο ο νεαρός με την ψυχαναγκαστική προσωπικότητα και τις ανεδαφικές προσδοκίες και το νεαρό πλουσιοκόριτσο που αναλώνεται στον ανεξέλεγκτο καταναλωτισμό του και στην ναρκισσιστική παράνοια, δεν έχουν κανένα κοινό σημείο ή κωδικό επικοινωνίας. Στο βάθος όμως όλα μοιάζουν να μεταλλάσσονται κι οι οικείοι κώδικες αναδύονται. Ο κυνισμός του κοριτσιού  προδίδει μια κρυμμένη ευφυΐα, η επιχειρηματολογία του αντικοινωνικού φαινομενικά νεαρού επιχειρεί να αποκρύψει μια σειρά διαψεύσεων και λαθών, τα δύο πρόσωπα κλεισμένα στο ασανσέρ διακατέχονται από κοινούς φόβους, ένα βαθύ αίσθημα εγκατάλειψης και μοναξιάς, μια αγωνία σχεδόν μεταφυσική και βαθιά υπαρξιακή, έναν τρόμο απέναντι στο άγνωστο αλλά και στο οικείο, μια κοινή και για τους δύο απελπισία που εκφυλίζεται σε σειρά εμμονών, ορίζοντας την κοινή τους ψύχωση. Οι αναδρομές στο παρελθόν επιχειρούν κάπως αδέξια να ερμηνεύσουν τις τραυματικές ψυχοσυνθέσεις των ηρώων μέσα από το υπαρξιακό τους αδιέξοδο αλλά και τον παρακμιακό κι ασφυκτικό κοινωνικό τους περίγυρο. Δίχως ισχυρό κορμό και με αρκετές ασάφειες, υπερβολές και τσιτάτα αλλά με ενδιαφέρουσες επί μέρους αιχμές η δραματουργία αν και επιδέχεται βελτιώσεων αποτελεί έναν ενδιαφέροντα καμβά για περαιτέρω εμβαθύνσεις και μια ελπιδοφόρα πρόταση για καλό ελληνικό έργο.

Η σκηνοθεσία διαπνέεται από μια σχεδόν μεταφυσική αίσθηση προσφέροντας την δυνατότητα στα πρόσωπα του δράματος να βυθιστούν σε σκοτεινά τοπία της μνήμης τους με ενδιαφέροντα και ακραιφνώς θεατρικό, τελετουργικό τρόπο. Διακριτική αλλά και με αξιόλογα ευρήματα κρατάει τους ρυθμούς και τις εντάσεις μέσα από μια ατμόσφαιρα θρίλερ που απορρέει όχι τόσο από τον εγκλεισμό στο ασανσέρ όσο από τον βαθύτερο και άπειρα τρομακτικότερο εγκλεισμό σ’ ένα ασφυκτικό κι αδιέξοδο πρότυπο ζωής κοινό παρά τις φαινομενικές διαφοροποιήσεις και για τους δύο ήρωες.

Οι ηθοποιοί αποδίδουν θαυμάσια τους ρόλους τους, αποφεύγουν σχεδόν επιτυχώς να γίνουν σχηματικοί, αξιοποιούν το χιούμορ αλλά και την υστερία των ηρώων κι ορίζουν τις διαφοροποιήσεις των διαφορετικών χαρακτήρων με σαφήνεια, διαύγεια και εσωτερικότητα ενώ κινησιολογικά και ερμηνευτικά αποδεικνύονται επαρκείς παρά τις κάποιες επί μέρους αδεξιότητες ειδικά όσον αφορά το μέτρο και την ανάδειξη των συγκινησιακών τους φορτίων. Εντυπωσιακή η σκηνογραφική άποψη αποδίδει και το στοιχείο θρίλερ και την αίσθηση εγκλεισμού και εγκατάλειψης. Ενδιαφέρουσα η ενδυματολογική οπτική μέσα από τις μεταλλάξεις της.

Σκηνοθεσία: Δέσποινα-Μαρίνα Σαμαρά

Σκηνικά: Νανά Αποστόλου
Κοστούμια: Nastazia Q-laffa’ (q-laffa.com)
Παίζουν: Αλέξια Παπαθανασίου

Σταυριανός Κιναλόπουλος

Εισιτήριο: € 15

Διάρκεια: 70'