Στέφανος Κακαβούλης

Η φύση του ανθρώπου στην ρίζα της είναι σκοτεινή και βίαιη

Παραδόθηκε μ’ όλη του την ψυχή στο ρόλο κι απέδωσε τον ιδεολόγο, δυναμικό, πεισματάρη, συγκινητικό, ερωτικό και ταυτόχρονα βαθιά δοτικό ήρωα του, με ταλέντο κι ειλικρίνεια. Ο λόγος για τον Στέφανο Κακαβούλη, ηθοποιό, σκηνοθέτη και συγγραφέα που ερμήνευσε φέτος τον Χορστ στο Bent, σε μια παράσταση δημιουργημένη με μεράκι και πολύ δουλειά. Μιλάμε για το ρόλο του, τον Μάρτιν Σέρμαν, την ομοφοβία, τον έρωτα ως μηχανισμό επιβίωσης, την πολιτική βία και την τέχνη του θεάτρου στους σκοτεινούς αλλά και δημιουργικούς καιρούς μας, τόσο ανατριχιαστικά ανάλογους μ’ εκείνους στους οποίους εξελίσσεται η δράση του έργου.

Πως ένοιωσες ενσαρκώνοντας έναν άντρα κλεισμένο μέσα σ’ ένα δολοφονικό στρατόπεδο συγκέντρωσης κι ωστόσο ικανό να ερωτευτεί;

Ο άνθρωπος πάντα έχει την ανάγκη να ερωτευτεί ή μάλλον την ανάγκη να νιώσει άνθρωπος. Ειδικά αν βρίσκεται σε συνθήκες που θέλουν να του απαγορέψουν αυτή την ανάγκη.  Η ικανότητα του αυτή είναι έμφυτη και ενισχύεται από τις καταστάσεις που βιώνει. Εκείνο που μπορώ να σου πω για το αίσθημα εγκλεισμού στο στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι ότι το πραγματικό σοκ και σφίξιμο στο στομάχι ήταν από κάποια αποσπάσματα ντοκιμαντέρ που είδα με αληθινούς κρατούμενους στο Νταχάου. Η φρίκη αυτή δεν μπορεί να μεταφερθεί αυτούσια σε μία σκηνή αλλά η μνήμη του συναισθήματος και των εικόνων βοηθάει να νιώσεις την κτηνωδία της κατάστασης.

Πως ήταν η συνεργασία με τον σκηνοθέτη και συμπρωταγωνιστή σου;

Με το Δημήτρη συνέβη αυτό που αναζητάς μανιωδώς από τον παρτενέρ σου στο θέατρο και πολύ σπάνια τυχαίνει. Η δυνατή χημεία. Ήδη από την ανάγνωση αισθανθήκαμε κι οι δύο ότι η ιδιαίτερη αυτή σχέση Μαξ-Χορστ θα λειτουργήσει. Η επικοινωνία μας ήταν κεκτημένη. Δεν γνωριζόμασταν αλλά ήταν σαν να είχαμε στενή σχέση, χρόνια πριν.

Πως βλέπεις εσύ τον βιασμό της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από διακρίσεις φυλής, τάξης και σεξουαλικής ταυτότητας;

Ο «βιασμός» σε όποια μορφή και να τον συναντήσεις είναι ο πιο εγκληματικός τρόπος για να εξουσιάσεις και να υπερισχύσεις έναντι του άλλου. Δυστυχώς είναι δύσκολο έως ουτοπικό να πιστέψουμε ότι μπορεί να εκλείψει όταν όλοι μας σε δεδομένες συνθήκες έχουμε συμπεριφερθεί σαν βιαστές  σώματος, μυαλού, ψυχής κ.α.. Η φύση του ανθρώπου στην ρίζα της είναι σκοτεινή και βίαιη και μόνο με πολλή εκπαίδευση και πειθαρχεία μπορεί κάπως να φωτιστεί με αισθήματα ισότητας, συνείδησης και αγάπης για τον διπλανό.

Τι πιστεύεις πως έχει αλλάξει στον τρόπο που αντιμετωπίζονται διεθνώς και στην χώρα μας οι ομοφυλόφιλοι σήμερα;

Σε μία επιφάνεια που ενισχύεται από τη gay αισθητική των Media και του Life style θα μπορούσε να πει κανείς ότι πολλά έχουν αλλάξει. Όλα επιτρέπονται και το κοινό έχει γίνει ανεχτικό στο να βλέπει. Όχι όμως να δέχεται και να κατανοεί. Επί της ουσίας δεν έχει αλλάξει τίποτα. Όταν δω στο τρένο δύο αγόρια ή κοπέλες να μπορούν να φιληθούν στο στόμα χωρίς να προκαλέσουν βλέμματα απέχθειας ή αηδίας τότε θα πω: «κάτι πάμε να κάνουμε»!

Πως προσέγγισες τον χαρακτήρα αυτού του ήρωα και ποια είναι τα κοινά σας σημεία;

Ο Χορστ είναι ο ιδεολόγος του έργου. Είναι ο χαρακτήρας που φέρει περισσότερο τις ιδέες του συγγραφέα. Το μόνο που έκανα ήταν να αφεθώ στις σκέψεις του. Να τις πιστέψω. Να δω δίπλα μου το Μαξ ημίγυμνο και ιδρωμένο και να τον ποθήσω… να τον αγαπήσω τόσο πολύ ώστε να μπορέσω και να κάνω έρωτα μαζί του από απόσταση. Απλώς να νιώσω βαθιά μέσα μου, το δίκιο του Χορστ. Οι ιδέες του έγιναν και δικές μου άρα τα κοινά μας σημεία αν θέλεις προέκυψαν στη διάρκεια των προβών όχι από την αρχή.

Φωτογραφία από τις πρόβες με τον συγγραφέα

Μίλησέ μου για την εμπειρία στις πρόβες με τον Σέρμαν.

Πολύ μεγάλη τύχη για όλους μας να έχουμε κοντά μας την πηγή της έμπνευσης. Αισθάνεσαι φοβερή ασφάλεια όταν μπορείς να απευθυνθείς στο συγγραφέα για τυχόν απορίες σου. Αυτός άνθρωπος κουβαλάει όλον τον κόσμο που εσύ καλείσαι να ενσαρκώσεις. Τους ήρωες, τις μυρωδιές, την εποχή, τις ατμόσφαιρες, τις ιδέες, τις φωνές, όλα υπάρχουν μέσα στο κεφάλι του. Δεν έχεις παρά να τα «ρουφήξεις». Ό, τι και να σου πει είναι κέρδος. Φυσικά o Martin δεν μπήκε στη διαδικασία να μας εξηγήσει πώς να παίξουμε ή τι θέλει να πει μέσα από αυτό ή το άλλο που λένε οι ήρωες. Αυτό ήταν δική μας δουλειά. Χάρισε όμως δύο «φράσεις-κλειδιά» στον καθένα μας που πραγματικά πιστεύω, εξηγούσαν την ουσία του κάθε ρόλου.

Πως βλέπεις την εξέλιξη της θεατρικής μας πραγματικότητας μέσα από την πολιτικοοικονομική κατάσταση στη χώρα μας. Ποια είναι τα εμπόδια και ποιες οι δυνατότητες;

Τα εμπόδια πολλά και συνεχώς πληθαίνουν. Όλα δοκιμάζονται στη χώρα, αυτή την περίοδο. Ίσως ήταν και η ώρα να δοκιμαστούν…. δεν ξέρω. Πάντως τώρα είναι η στιγμή που όλοι οι θεσμοί και κυρίως οι καλλιτεχνικοί παράγοντες καλούνται να αποδείξουν ποια είναι η ουσιαστική προσφορά τους. Σίγουρα όχι η διασκέδαση μόνο και το γκλάμουρ. Ούτε η δήθεν κουλτούρα και ποιότητα. Ίσως είναι καιρός να επιστρέψουμε στην ταπεινή και ουσιαστική επικοινωνία του έργου με τον κόσμο. Στην αληθινή ανάγκη επικοινωνίας έργου με θεατή. Αυτό σίγουρα σημαίνει ότι το θέατρο έχει την μεγάλη ευθύνη να ξαναγίνει ο καθρέφτης της φύσης και της κοινωνίας και να πει αλήθειες με άμεσο και ρεαλιστικό τρόπο που θα κινητοποιήσουν και θα εξεγείρουν τη σκέψη μας! Πάντα το ζητούμενο ήταν η αλήθεια! Μπορεί να την χάσαμε για κάποια  μεγάλη περίοδο πλαστής ευφορίας αλλά τώρα μόνο εκεί μπορούμε να βρούμε καταφύγιο και ελπίδα.

Τι σε εμπνέει και τι σε απωθεί στην πολιτική, στην τέχνη και στον έρωτα;

Οι τρεις αυτές έννοιες αποτελούν τους βασικούς τρόπους έκφρασης του ανθρώπου. Άκρως γοητευτικές όλες. Η μελέτη τους σε οδηγεί στην κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και το μεγαλείο της. Το μόνο που θα μπορούσε να με απωθήσει είναι ο λανθασμένος τρόπος χρήσης τους με σκοπό την αποπλάνηση και τη χειραγώγηση! Τότε το νόημα τους αμαυρώνεται κι από ιδανικά γίνονται μέσα εξουσίας!

Ποια είναι τα προσεχή σου σχέδια;

Η δυναμική και ανοδική πορεία του BENT. Ευελπιστούμε σε μία νέα σεζόν από Σεπτέμβρη με πολλή προσέλευση κόσμου που θα συνεχίσει να συγκινείται και να φεύγει λυτρωμένος από την αίθουσα έχοντας γίνει κοινωνός με μεγάλα αισθήματα αγάπης, πόνου και έρωτα! Αισθήματα που θέλει να αισθανθεί κι η καθημερινότητα, του το στερεί! Κατά τα άλλα υπάρχει πιθανότητα να παίξω σε μία άλλα παράσταση… τίποτα ανακοινώσιμο ακόμα… όπως και να ανέβει ένα έργο μου που μόλις ολοκλήρωσα και που εμπνέεται από την σημερινή κατάσταση και την Ελλάδα. Την χώρα μας που κουβαλάμε μέσα μας όσο κι αν συνεχίζει να μας πληγώνει και να μας διώχνει μακριά της.

Ποια είναι η γνώμη σου για το «Επί Σκηνής»;

Το έργο που προσφέρει με τις αυστηρές και καίριες κριτικές καθώς και τις επιλογές των παραστάσεων που παρουσιάζει, δημιουργεί ένα έμπιστο και αμερόληπτο οδηγό που μόνη του έννοια είναι η προώθηση του καλού και χρήσιμου θεάτρου!