Ζωή Τούντα

«Δεν υπάρχει σωστό και λάθος πάνω στην σκηνή. Υπάρχει μόνο αλήθεια και ψέμα».

Η πανέμορφη και ταλαντούχα ηθοποιός έχει στο ενεργητικό της σπουδές κιθάρας και μουσικής, πτυχίο γλωσσολογίας και γνώσεις γαλλικών αγγλικών και τουρκικών. Με σπουδαίους δασκάλους στο θέατρο, και προϋπηρεσία στις παραστάσεις «Τρωάδες» σε σκηνοθεσία του Νταλιάνη κι «Ορέστεια» σε σκηνοθεσία του Λουκά Θάνου, παίζει φέτος στην παράσταση «Κήπος-Στάχτες» του Ντανίλο Κις σε σκηνοθεσία του Ηλία Κουνέλα όπου υποδύεται δύο εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες, τη μητέρα και την αδελφή του ήρωα-αφηγητή της ιστορίας. Μιλάμε μαζί της για τα πρώτα της βήματα στο θέατρο, μια πορεία που η ίδια ονομάζει ταξίδι, για την φετινή παράσταση και για τις απόψεις της πάνω στο θεατρικό «γίγνεσθαι» της χώρας μας.

Μίλησέ μου για την μέχρι τώρα πορεία σου στο θέατρο.

Δεν θα έλεγα πορεία, ταξίδι θα το ονόμαζα καλύτερα… Ταξίδι που άρχισε χρόνια πριν σαν επιθυμία κι ανάγκη, πήρε τα πρώτα του ναύλα σε παράσταση στη σχολή, συνεχίστηκε με τις συνεργασίες στο Δη.πε.θε Πάτρας και τώρα χαράζει καινούριες διαδρομές μέσα στο σπίτι της Θυάμιδος 7…

Γιατί ξεκίνησες να κάνεις θέατρο;

Από πολύ μικρή μου άρεσε να λέω ιστορίες και κυρίως να μεταφέρω ιστορίες άλλων...Ήδη απ’ το νηπιαγωγείο ήταν το αγαπημένο μου παιχνίδι...Μάλλον μεγαλώνοντας δεν σταμάτησε να είναι κι έτσι το θέατρο ήρθε σαν φυσική εξέλιξη.

Ποια είναι τα προβλήματα ενός νέου δημιουργού στον θεατρικό χώρο;

Δεν έχουμε οι νέοι δημιουργοί προβλήματα, έχουμε πολύ όρεξη. Το έδαφος πάνω στο οποίο δημιουργούμε είναι το πρόβλημα. Οι συνθήκες και οι προοπτικές. Στην πλειοψηφία των πραγμάτων μάς λείπουν οι ευκαιρίες… Να δούνε την δουλειά μας, να ακούσουν τη φωνή μας, να πιστέψουν σε μας. Σαν να υπάρχει ένα αγκάθι στην επικοινωνία με το θεατρικό κατεστημένο.

Ποια ήταν η πρώτη σου εντύπωση από το «Κήπος- στάχτες»;

Όταν πρωτοδιάβασα το βιβλίο κατάλαβα πόσο απέραντος είναι ο Ντανίλο Κίς. Καθώς το ξαναδιάβαζα άρχισα να νιώθω μία συγγένεια μαζί του. Συνήθως τις μνήμες τις έχουμε συνδυάσει με κάτι θολό. Όμως εκείνος τις φέρνει στο φώς. Και στα τρία βιβλία του «Οικογενειακού μας τσίρκου» προτείνει ζωή. Ξεκινάει από την απώλεια και την σηκώνει ψηλά. Διαβάζοντας τα βιβλία του αισθάνομαι δυνατή, ήρεμη, αισθάνομαι ότι όλα θα πάνε καλά. Όσον αφορά στην παράσταση, μόνο μ’ ένα τεράστιο χαμόγελο μπορεί να συνοδευτεί η εντύπωσή μου. Γιατί με τις πρόβες και τη δουλειά που κάναμε για να μεταγγίσουμε τα λογοτεχνικά αυτά κείμενα σε μία θεατρική εμπειρία, βρέθηκα ξανά κοντά στην καλή μου πλευρά. Μέσα απ’ αυτή τη δουλειά, ωρίμασα και δούλεψα πολύ με τον εαυτό μου για να μπορέσω να κοινωνήσω κάτι τόσο σπουδαίο.

Πως λειτούργησες στο ρόλο της νεαρής αδελφής και πως στο ρόλο της εύθραυστης μητέρας;

Στο έργο, μπροστά στο κοινό, ποτέ δεν εμφανίζονται ταυτόχρονα η μητέρα και η κόρη. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν ποτέ να μην λείπει η μία από την άλλη. Όταν εμφανίζεται η μητέρα να έχει πάντα κάτι μέσα της από την κόρη και το αντίστροφο. Γιατί πιστεύω ότι κάθε μάνα έχει μέσα της την κόρη της και κάθε κόρη, την μητέρα της. Κάθε μάνα υπήρξε κόρη και κάθε κόρη θα υπάρξει μάνα. Δούλεψα πολύ μέσα απ’ την προσωπική μου εμπειρία, την σχέση με τη μητέρα μου. Και αυτό σιγά-σιγά το πάντρεψα με το υλικό μου, την μητέρα και σύζυγο και την κόρη κι αδελφή. Και η Μαρία και η Άννα Σάμ μέσα στα βιβλία παρουσιάζονται σε σχέση με τον πατέρα. Άλλωστε είναι βιβλία που μιλούν για την πατρική φιγούρα και την απώλειά της. Έτσι και εγώ δημιούργησα τις μικρές τους λεπτομέρειες σε σχέση με τον πατέρα και τις δράσεις του. Η Μαρία Σάμ, που κρατάει την ισορροπία, που είναι η βάση και τα γερά θεμέλια του οικοδομήματος του Έντουαρτ Σάμ κι η μικρή Άννα που ακολουθεί τον πατέρα της στις ιστορίες του, τον αμφισβητεί αλλά ταυτόχρονα τον καταλαβαίνει και τον στηρίζει.

Πως ήταν η σχέση σου με τους συνεργάτες σου;

Είναι μία εξαιρετική συνεργασία που στηρίχτηκε στην αμεσότητα, στην αλήθεια μας και στην συνομωσία που δημιουργήσαμε μεταξύ μας και σε σχέση με το κοινό. Ο καθένας μας εκτέθηκε πολύ μπροστά στον άλλον και δουλέψαμε πολύ ο ένας πάνω στον άλλον. Υπήρξε και ακόμα υπάρχει μία κατάθεση πολύ προσωπική, η οποία οδήγησε σε μία εμπιστοσύνη, απαραίτητη για μένα όσον αφορά στη δημιουργία. Έμαθα και μαθαίνω πολλά κι από τον Ηλία και απ’ τον Κωνσταντίνο.

Ποια αίσθηση σου αφήνει το «σπίτι» που χρησιμοποιήσατε σαν σκηνικό χώρο;

Κάθε φορά που φεύγω απ’ αυτό το σπίτι, είναι σαν να φεύγω από το δικό μου. Έτσι το αισθάνομαι. Είμαι ευγνώμων που βρίσκομαι σ’ αυτόν τον χώρο, ο οποίος υπήρξε πολύ γενναιόδωρος μαζί μας. Είμαι σίγουρη πια ότι όλα αυτά τα χρόνια που αυτό το σπίτι παρέμενε κλειστό, ήταν γιατί περίμενε εμάς… Όλα αυτά τα σπίτια που περιμένουν..τα εγκαταλελειμμένα... που περνάμε από δίπλα τους και ούτε καν τα κοιτάμε... Όλο αυτό με έχει οδηγήσει πιο βαθειά στις ρίζες, τις ανθρώπινες... Έχει αλλάξει η ματιά μου… Βλέπω σπίτια, αντικείμενα, οτιδήποτε έρημο από την ανθρώπινη ψυχή και κάτι μέσα μου μετακινείται…

Ποια είναι τα θεατρικά σου όνειρα;

Να δουλεύω δίπλα σε ανθρώπους που εκτιμώ τη δουλειά τους αλλά κυρίως να μπορώ να κοινωνώ φώς και πίστη για τη ζωή μέσα απ’ αυτό που κάνω. Γιατί για μένα το θέατρο είναι γεμάτο από φώς και ζωτική δύναμη.

Ποιοι δάσκαλοι διά ζώσης ή με το έργο τους σε εμπνέουν;

Οι συμπεριφορές και οι πράξεις των ανθρώπων με εμπνέουν είτε αυτοί είναι ένας δάσκαλος στην σχολή που σου ανοίγει με τη μέθοδό του νέους ορίζοντες, όπως η Λένα Φιλίπποβα, είτε ένας συνεργάτης με τον τρόπο που στέκεται έξω και μέσα στη σκηνή, όπως η Μαρία Κατσανδρή, είτε ένας μουσικός με τον τρόπο που «ακούει» σ’ έναν αυτοσχεδιασμό του όπως ο Τοματίτο, είτε ένας νομπελίστας που με τις πράξεις του κινεί τον κόσμο μπροστά, είτε ο σύντροφός μου, η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, ένας άγνωστος στον δρόμο…

Τι πιστεύεις για τη θεατρική παιδεία και τους πολιτιστικούς θεσμούς στη χώρα μας;

Είναι ελλειπτική σε μεγάλο ποσοστό μέσα στις δραματικές σχολές. Πέρα από τα θεατρικά κείμενα που διαβάζουμε και την θεωρητική προσέγγιση μεθόδων, ο νέος ηθοποιός δεν ενημερώνεται σφαιρικά και δεν επιχειρεί στο έπακρο. Φυσικά και υπάρχουν εξαιρετικές και φωτεινές παρουσίες δασκάλων και πολύ μορφωμένων ηθοποιών που μεταλαμπαδεύουν τις γνώσεις τους και τις εμπειρίες τους αλλά πιστεύω ότι ο δρόμος προς την εξέλιξη της θεατρικής παιδείας είναι προσωπικός και οφείλουμε να κοιτάμε το παρελθόν χωρίς να αγκιστρωνόμαστε. Το θέατρο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που αναπνέει, γερνάει, πεθαίνει και αναγεννιέται μέσα από το υλικό του. Όσον αφορά στους πολιτιστικούς θεσμούς, υπάρχουν στιγμές που αναρωτιέμαι «υπάρχει υπουργείο πολιτισμού;».

Πως αντιμετωπίζεις τα προβλήματα στο χώρο μας;

Με χιούμορ. Με χιούμορ και με δουλειά.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σου τα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ένας νέος ηθοποιός;

Το να μπορεί να διαθέσει την ψυχή του και την ζωή του για κάτι που δεν πραγματώνεται ουσιαστικά ποτέ. Το σώμα, η φωνή, η αλήθεια, η εκφραστικότητα, η ερμηνεία, όλα αυτά έρχονται με δουλειά. Η πίστη όμως είναι για μένα σημαντικό προσόν κι η υπομονή.

Τι είναι για σένα ένας καλός σκηνοθέτης;

Σίγουρα δεν είναι αυτός που τροχονομεί πάνω στην σκηνή. Αλλά αυτός που αφουγκράζεται το υλικό του, σέβεται το κείμενο και θεωρεί τους ηθοποιούς του προέκτασή του κι «εργαλεία» του κι όχι εργάτες του. Είναι αυτός που με αφορμή το κείμενο λέει την ιστορία του, δίνοντας το χώρο στους ηθοποιούς να ξεδιπλώσουν το όραμά του. Ένας καλός σκηνοθέτης εμπνέει…

Τι είναι σωστό και τι λάθος πάνω στη σκηνή;

Δεν υπάρχει σωστό και λάθος πάνω στην σκηνή. Υπάρχει μόνο αλήθεια και ψέμα.

Ποιά είναι η γνώμη σου για τις θεατρικές ομάδες;

Είναι πολύ σημαντικό να συνεργάζεσαι με ανθρώπους που μοιράζεστε το ίδιο όραμα ξεπερνώντας τις όποιες δυσκολίες.

Ποια είναι τα προσεχή σου σχέδια;

Η αυριανή παράσταση.

Ποια είναι η γνώμη σου για το «Επί σκηνής»;

Πολύ  θετική. Ενδιαφέρεται και στηρίζει τους νέους δημιουργούς.