Νικόλας Παπαγιάννης

«Ο θεατής θέλει από τον ηθοποιό να του πει ένα παραμύθι, να καταφέρει να τον ταξιδέψει και να τον παρασύρει σ’ ένα κόσμο που θα χει πλάσει τέλεια και θα μοιάζει αληθινός»

Ένα απόγευμα σ’ ένα καφέ στην Πλάκα, δίπλα στο «Αμφιθέατρο» κανονίστηκε το ραντεβού με τον Νικόλα. Το σημείο συνάντησης δεν ήταν τυχαίο, τα τελευταία χρόνια εκεί ήταν το θεατρικό του σπίτι, τώρα όμως δεν υπάρχει, έκλεισε! Άλλα όπως λέει και ο ίδιος, παραμένει βαθιά αισιόδοξος, γιατί «χρειάζεται το σκοτάδι, για να ξαναβγείς στο φως!»

Μίλησέ μου για την Διαβολογυναίκα του Καρλ Σένχερ μια από τις τελευταίες παραστάσεις φέτος, πριν κλείσει το Αμφιθέατρο.

Όταν το διάβασα στην αρχή, ένιωσα κάπως μπερδεμένος, δεν ήξερα αν είχε κάποιο μήνυμα που θα είχε ενδιαφέρον στη σημερινή εποχή, αλλά ευτυχώς ο σκηνοθέτης, ο Σπύρος Ευαγγελάτος, είναι πολύ δεκτικός και συνεργάσιμος με τους ηθοποιούς, έτσι άφησε πολλά πράγματα να δρομολογηθούν μέσα στην πρόβα. Νομίζω πως όταν το έργο βρήκε το χιούμορ και τον ρυθμό του απέκτησε πολύ ενδιαφέρον. Ήταν μια πολύ όμορφη συνεργασία, που όμως δεν μπορέσαμε να απολαύσουμε λόγω της αναμονής που υπήρχε για το μέλλον του Αμφιθεάτρου, παρόλο που ο ίδιος προσπαθούσε να μας κάνει να νιώσουμε όσο πιο ασφαλείς γινόταν. Κάθε συνεργασία με τον Ευαγελλάτο, είναι μια ιδιαίτερη εμπειρία που με συγκινεί και με εμπνέει πολύ.

Γιατί πιστεύεις πως σε αυτό το έργο δεν αναφέρονται καθόλου τα ονόματα των ηρώων;

Νομίζω πως τον συγγραφέα δεν τον ενδιαφέρει καθόλου, αυτοί οι χαρακτήρες να ναι συγκεκριμένοι.Είναι ένα ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα σε δυο άντρες και μια γυναίκα, χωρίς τα ονόματα τους να σηματοδοτούν συγκεκριμένη ταύτοτητα, χωρίς να παραπέμπουν σε ανθρώπους ή σε συμπεριφορές, υπήρχαν μόνο ιδιότητες, δηλαδή ο άντρας, η γυναίκα και ο κυνηγός. Είναι μια ιστορία αγάπης που θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα. Αυτό είναι ένα από το ιδιαιτέρα στοιχεία του έργου.

Αυτό πως σε επηρέασε στον τρόπο προσέγγισης του χαρακτήρα σου;

Όταν αναφέρεσαι σε κάποιον και τον αποκαλείς με την ιδιότητα και όχι με το όνομα του, γίνεσαι αυτομάτως και πιο πληθωρικός, διευρύνεις περισσότερο την υποκριτική σου. Χαίρομαι πολύ γιατί αποδείχθηκε ότι η παράσταση άρεσε στο κοινό. Τώρα που τελείωσε νιώθω όμορφα που το έκανα. Γενικά, πιστεύω ότι πρέπει να είσαι τίμιος, όταν συμμετέχεις σε μια παράσταση και αναλαμβάνεις την ευθύνη να τη φέρεις σε περας, οφείλεις να συμμετέχεις σε αυτήν με την καρδιά σου και να την υπερασπιστείς μέχρι το τέλος.

Πες μου για όλη αυτήν την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο «Αμφιθέατρο»;

Λυπάμαι πάρα πολύ που το Αμφιθέατρο με όλη αυτή την δυναμική και την ιστορία που είχε όλα αυτά τα χρόνια, φτάνει στο σημείο να κλείνει και μάλιστα με έναν τρόπο πολύ άκοπο, χωρίς να δοθεί καμία μάχη, καμία ευκαιρία. Θεωρώ πως ήταν καταδικασμένο και προεξοφλημένο το τέλος, δεδομένων των συνθηκών. Δεν είδα καμία αντίδραση των ιθυνόντων για να αποφευχθεί το κλείσιμο. Όταν κλείνει ένα θέατρο είναι σαν να κλείνει ένα σχολείο! 

Είναι σαν να μην έχει γίνει αντιληπτό, ποιο θέατρο έκλεισε. Η οικονομική κατάσταση του θεάτρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις κρατικές επιχορηγήσεις και την διακοπή τους, ωστόσο το συγκεκριμένο θέατρο αιμορραγούσε οικονομικά και πιο πριν, κυρίως λόγω του υπέρογκου ενοικοίου, ήταν μια χρόνια καταστάση! Δεν αιφνιδιαστήκαμε από το ίδιο το γεγονός, αλλά από την ταχύτητα εξέλιξης του. Είναι πολύ στενόχωρο, αλλά όταν ένα κεφάλαιο κλείνει, πάντα ανοίγει ένα άλλο. Χρειάζεται το σκοτάδι, για να ξαναβγεις στο φως!

Για την γενικότερη οικονομική κατάσταση που επικρατεί, τι πιστεύεις;

Θα βγούμε σίγουρα τραυματισμένοι από όλη αυτήν την διαδικασία, ελπίζω να μην βγούμε θανάσιμα λαβωμένοι. Μεταγενέστερα αυτή η χρονική περίοδος θα μελετηθεί από τους ειδήμονες και θα χρησιμεύσει, ως μοντέλο αποφυγής, πως ένα σύστημα που δρα υπό απολύτως υγιείς συνθήκες φαινομενικά, καταφέρνει να καταρρεύσει μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εύχομαι να πάνε καλά τα πράγματα, άλλωστε είμαστε μια χώρα που κατά καιρούς έχει αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες και έχει ανταπεξέλθει. Είμαι αισιόδοξος αν και αρκετά οργισμένος. Νομίζω πως οι εξελίξεις έρχονται κατά πάνω μας, πιστεύουμε πως επιλέγουμε ελεύθερα, αλλά επί της ουσίας αντιδρούμε όπως θέλει το πολιτικό σύστημα να αντιδράσουμε, το οποίο πολιτικό σύστημα το λιγότερο που μου προκαλεί είναι ναυτία!   Πρέπει να αντιδράσουμε σε αυτήν την κατάσταση, δεν είναι φυσιολογική, ήρθε η ώρα να παραδειγματιστούμε από τα λάθη μας και να πάρουμε αποφάσεις, αυτό που ζησούσαμε δεν ήταν αληθινό και προσγειωθήκαμε απότομα. Βέβαια η τέχνη και κυρίως το θέατρο συνήθως ανθεί σε περιόδους βαθιάς κρίσης. Το θέατρο είναι ένας φανταστικός κόσμος, αν η ίδια η πραγματικότητα είναι ένας φανταστικός κόσμος δεν χρειάζεται το θέατρο.

Τι ρόλο μπορεί να παίξει το θέατρο μέσα σ’ αυτήν την κατάσταση;

Όταν ένας άνθρωπος φεύγει από το σπίτι του, μπαίνει στην διαδικασία να ετοιμαστεί και να έρθει στο θέατρο να σε δει, πρέπει να του φερθείς καλά, πρέπει να τον περιποιηθείς. Να ευχαριστηθεί που ήρθε, όχι να δει μια παράσταση που δεν θα καταλάβει το νόημα της, ο θεατής έχει όλη την καλή διάθεση να σε καταλάβει και πρέπει να χει και ο εκάστοτε καλλιτέχνης την πρόθεση να επικοινώνησει με τον κόσμο, να πλησιάσει τον θεατή. Δεν χρειάζεται ούτε υποδείξεις, ούτε επικρίσεις, θέλει απομ θυρλά να του πεις ένα παραμύθι, να τον παρασύρεις σ’ ενα κόσμο που θα χεις πλάσει τέλεια, να καταφέρεις να τον ταξιδέψεις. Όταν καλείς κάποιον στο σπίτι του, πρέπει να έχεις κάτι να του προσφέρεις και κάτι να του πεις. Πρέπει να υπάρχει βαθιά επιθυμία από τον δημιουργό, να φτιάξει κάτι και να στο προσφέρει, με λόγο και επιχειρήματα, όχι τυχαία! Η τέχνη του θεάτρου είναι λαϊκή, όχι ελιτίστικη, ακόμα και τα βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα, είναι δική σου δουλειά να βρεις έναν άμεσο τρόπο να τα επικοινωνήσεις με τους θεατές σου. Έτσι ο εκάστοτε θεατής θα ξανάρθει, θα το πει και σε άλλους και θα δημιουργήσουμε μια κοινωνία, ας τους προκαλέσουμε ή ακόμα καλύτερα ας τους προσκαλέσουμε.

Μίλησε μου για τις ταινίες που συμμετείχες.

Είχα την τύχη να κάνω κάποιες ταινίες πριν η οικονομική κρίση σταματήσει εντελώς την παραγωγή ταινιών στον ελληνικό κινηματογράφο. Συνεργάστηκα με τον Λάκη Παπαστάθη στην ταινία «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» που ήταν μια σπουδαία εμπειρία, όπως και η ταινία «Κανένας» του Χρήστου Νικολέρη. Είμαι πολύ χαρούμενος και για τις δύο ταινίες.

Τι κάνει μια συνεργασία ιδανική;

Μια συνεργασία είναι ιδανική, όταν ανάμεσα στους συντελεστές της υπάρχει εμπιστοσύνη και αφοσίωση. Υπάρχει ένας που σαν «φάρος» πρέπει να δείχνει στους υπολοίπους προς τα που θα πάνε, αυτός συνήθως είναι ο σκηνοθέτης. Εκεί μπαίνουν όλοι οι υπόλοιποι και δίνουν σ΄αυτό το όραμα σχήμα, χρώμα, το κάνουν πιο αδρό, πιο ανάγλυφο. Εξίσου σημαντική είναι η αμφίδρομη εμπιστοσύνη ανάμεσα στον ηθοποίο και τον σκηνοθέτη, είναι σπουδαίο να υπάρχει ουσιαστική ζύμωση ανάμεσα τους.