Δώρα Χάγιου

Αποφοίτησε από την ανώτερη σχολή δραματικής τέχνης «Μοντέρνοι Καιροί» κι η παράσταση «Γυναίκες» της Γαλάτειας Καζαντζάκη αποτελεί την πρώτη της επαγγελματική δουλειά. Παράλληλα είναι φοιτήτρια στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ιδρυτικό μέλος του «Θιάσου Αντάμα».

Μίλησέ μου για την παράσταση.

Η παράσταση «Γυναίκες» ξεκίνησε να «δουλεύεται» μετά από προσεκτική επιλογή του κειμένου, αφού δεν είχαμε ως αυτοσκοπό να ανεβάσουμε γενικά μια παράσταση. Προείχε για εμάς να βρούμε κάτι που να μας εκφράζει πραγματικά και όχι το να «ανεβάσουμε» οπωσδήποτε κάτι για να «παίξουμε». Ελπίζω το αποτέλεσμα να μας δικαιώσει και το έργο να βρει τους παραλήπτες του: τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της καθημερινότητας. Το έργο αναδεικνύει ότι ανεξάρτητα από το πόσο διαφορετικά μπορεί να αντιμετωπίσει η κάθε γυναίκα - ως το φύλο που δέχεται διπλή εκμετάλλευση - την πραγματικότητα στην κοινωνία που ζούμε, όσο και να παραπλανηθεί, η διέξοδος τελικά για τη χειραφέτησή της, είναι μία και είναι ενιαία και για τα δύο φύλα. Και αυτό γιατί η αφετηρία των προβλημάτων, έτσι όπως παρουσιάζεται από την Γαλάτεια, είναι κοινωνικοοικονομική και όχι ατομική, διαφυλική, θέμα διαχείρισης της οικονομίας κάθε χώρας και ούτω καθ' εξής.

Μίλησέ μου για τον ρόλο σου.

Παίζω τη Νίνα, τη δασκάλα κομμουνίστρια που αντιλαμβάνεται τα πράγματα εντελώς διαφορετικά από όλες τις υπόλοιπες. Η Νίνα δεν εγκλωβίζεται στα όρια που της θέτει η κοινωνία. Προσπαθεί να βοηθήσει τις αδελφές της - γυναίκες με κοινή προέλευση, όχι τυχαία - μέχρι τέλους με τρυφερότητα και αγάπη. Να δουν τι φταίει για τα όσα ζουν, να τους μεταδώσει το πώς αξίζει να ζήσουν τη ζωή τους, για το τι αξίζει να παλέψουν. Είναι η ακούραστη νότα που χτυπά σταθερά και κλιμακούμενα από την αρχή ως το τέλος της παράστασης, στον ίδιο αταλάντευτο δρόμο. Η Νίνα, ίσως και να εκφράζει την ίδια τη συγγραφέα που μιλά μέσα από το ρόλο αυτό στις υπόλοιπες γυναίκες.

Πώς συνεργαστήκατε με τον κύριο Μιχαηλίδη;

Ο Πέρης ήταν δάσκαλός μας στο 3ο έτος της σχολής από την οποία αποφοιτήσαμε οι περισσότερες από εμάς, τους «Μοντέρνους Καιρούς» του Κώστα Νταλιάνη και της Εβίτας Παπασπύρου. Μας δίδαξε σύγχρονο θέατρο και προσπάθησε να μας ξεριζώσει το «καλό παιδί» της υποκριτικής από μέσα μας, να μας εμπνεύσει να το πάμε ένα βήμα παρακάτω από το παίξιμο του «by the book», όπως έλεγε ο έτερος δάσκαλός μας, Κώστας Νταλιάνης. Ο Πέρης μάς στήριξε σε όλη αυτή τη διαδρομή και η συνεργασία μας μαζί του είναι εξαιρετικά τιμητική για εμάς. Συνεχίζει να μας δίνει σημαντικά μαθήματα για ζητήματα πάνω και κάτω από τη σκηνή.

Σαν γυναίκα του σήμερα τι είναι αυτό που σε προβληματίζει, τι θα ήθελες να εξελιχτεί και τι πιστεύεις πως έχει επιτευχθεί επί της ουσίας από την εποχή που έζησε η συγγραφέας;

Με προβληματίζει το ότι παρ' όλο που οι εποχές άλλαξαν, η κοινωνία κατά μια έννοια έχει προχωρήσει μπροστά, στο βάθος όμως τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε είναι τα ίδια σε πιο εκσυγχρονισμένη μορφή. Μας δίνεται η ψευδαίσθηση της ελευθερίας, της ισότητας, της δημοκρατίας, αλλά τα ζητήματα είναι βαθύτερα και δε λύνονται με δεκανίκια. Για ριζικές λύσεις χρειάζονται και ριζικές στοχεύσεις. Για παράδειγμα, στο έργο ένα από τα πολλά που βλέπουμε είναι η γυναίκα που είναι στενά προσκολλημένη στα «εντός του οίκου της», έτσι χάνει το δάσος και βλέπει μόνο το δέντρο. Ποιός μπορεί να αμφισβητήσει ότι αυτό δεν το συναντάμε σε συντριπτικό βαθμό και σήμερα;

Ποιά πιστεύεις ότι είναι τα δυνατά σημεία των γυναικών και ποιές οι αδυναμίες τους;

Αν μιλάμε για τις γυναίκες γενικά ως φύλο, επειδή δεν μου αρέσουν οι γενικεύσεις δεν είναι κάτι που θεωρώ ότι μπορώ να απαντήσω. Ο καθένας έχει διαφορετικά δυνατά σημεία και αδυναμίες. Πάντως ο κάθε άνθρωπος έχει ανεξάντλητη δύναμη μέσα του κι ας μην το ξέρει.

Πώς αντιμετωπίζεις σαν γυναίκα την τριπλή ιδιότητα που έχουμε αποκτήσει πλέον, της μητέρας, της εργαζόμενης και της νοικοκυράς; Πιστεύεις πως μπορούν να συνυπάρξουν κι αν όχι, τι λύσεις προτείνεις;

Όπως η κάθε γυναίκα, τα αντιμετωπίζω μέσα στην καθημερινότητα και στη ζωή. Οι ρόλοι αυτοί: της συζύγου, της μητέρας, της εργαζόμενης, μπορεί να φαίνονται κατακερματισμένοι αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι, αποτελούν μια ενιαία προσωπικότητα. Οι απαιτήσεις κάθε μέρα είναι μεγάλες για όλους μας, όμως μαθαίνουμε να τις χειριζόμαστε. Το ζήτημα δεν είναι ο κατακερματισμός των «ρόλων» της γυναίκας, αλλά το από πού προκύπτει αυτός. Αυτό θα πρότεινα να μας προβληματίσει και να μας οδηγήσει και σε συμπεράσματα.

Δώσε μου μια περιγραφή της Γαλάτειας, αν ζούσε σήμερα, έτσι όπως εσύ την φαντάζεσαι.

Θα σας πω αυτό που θέλω να πιστεύω γιατί στην πραγματικότητα ποτέ δε θα μάθουμε! Η Γαλάτεια με βάσει τα όσα έχω διαβάσει από περιγραφές για εκείνη, αλλά και μέσα από τη γραφή της, στο σήμερα ελπίζω να ήταν η ίδια αποφασιστική, αταλάντευτη, «κόκκινη αντάρτισσα», όπως είχε χαρακτηριστεί, που ταράζει τα νερά με δύναμη, οξυδέρκεια χωρίς φόβο και πάθος να πει την αλήθεια - όχι κουνώντας το δάχτυλο - αλλά με αγάπη και θέληση να κλονίσει βαθιά αυτόν στον οποίο απευθύνεται, χωρίς υπεκφυγές. Καθαρά και ξάστερα!

Ποια είναι τα όνειρά σου για το θεατρικό σου μέλλον;

Το θεατρικό μέλλον είναι ασταθές και έχει σκαμπανεβάσματα. Ελπίζω να μπορώ να έχω την επιλογή να νιώθω δημιουργική ό,τι κι αν κάνω.

Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει σήμερα μια γυναίκα ηθοποιός στην Ελλάδα;

Τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μέσος ηθοποιός σήμερα, την ανεργία, τις απλήρωτες πρόβες, την έλλειψη δημιουργικότητας, την ανάγκη να εργάζεται κανείς παράλληλα σε άλλους κλάδους για να βγάλει τα προς το ζην και κατά συνέπεια να μην του μένει χρόνος να εργαστεί αναπόσπαστος πάνω στην τέχνη του. Πάνω - κάτω αυτές είναι οι δυσκολίες. Το να μην μπορείς δηλαδή να ζεις από το επάγγελμα του ηθοποιού και να μπορείς να το αντιμετωπίζεις ως τέτοιο.