Κατερίνα Πρωτονοταρίου

Σιχαίνομαι οτιδήποτε στάσιμο, άκαμπτο και αποστειρωμένο

Απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και της Δραματικής Σχολής «Δήλος». Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια (με τον Marcello Magni και το studio Mateijka ) και μαθήματα Σωματικού Θεάτρου με το Γιώργο Αγγελόπουλο. Έχει υπάρξει μέλος της ομάδας «katayis theater» , με την οποία δημιουργήθηκαν οι παραστάσεις «Jonestown» (σκην. Γιώργος Αγγελόπουλος) , «Kurten» (σκην. Γιώργος Αγγελόπουλος) και «Χαρικλύ» 1 & 2. Έχει επίσης συμμετάσχει στις παραστάσεις «Το σκυλί του Ωρίωνα» (σκην. Τηλέμαχος Τσαρδάκας) , «Το Μπουλούκι» (σκην. Δήμητρα Χατούπη) και «Ο Θίασος» (δραματοποιημένη μεταφορά της ομώνυμης ταινίας, σκην. Δήμητρα Χατούπη). Φέτος, την απολαύσαμε στο μιούζικαλ «Τα Μάγια της Πεταλούδας» σε πρωτότυπη μουσική Χρήστου Θεοδώρου και σκηνοθεσία Νικολέτας Ξεναρίου.

Μίλησέ μου για τη δική σου παρουσία στα «Μάγια της Πεταλούδας».
Η παράσταση είναι χτισμένη πάνω στη δυναμική του «ανθρώπινου σμαριού» μέσα από το οποίο ξεπηδούν οι ρόλοι. Έτσι, καθένας από μας συμμετέχει σε αυτό που συμβαίνει με δύο τρόπους : Αφ ενός, ως μέλος του χορού-κοπαδιού που διαμορφώνει διαρκώς τις συνθήκες αφήγησης της ιστορίας και αφ ετέρου, ως χαρακτήρας, όπου εγώ τυχαίνει να βλέπω τον κόσμο του έργου με τη ματιά της Μαυρομάντισσας. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που ακροβατεί ανάμεσα στο πραγματικό και στο μεταφυσικό, με ευαίσθητες κεραίες που λαμβάνουν μηνύματα που οι υπόλοιποι αδυνατούν να διακρίνουν. Είναι στην ουσία ένα medium – όχι όμως ως η στερεοτυπική καρικατούρα medium, αλλά με την έννοια του «μέσου» ανάμεσα στα θεία και στα ανθρώπινα, του αγωγού που βιώνει πολύ βαθειά στο πετσί του την ποίηση που υπάρχει γύρω μας και μέσα μας. Δεν αρκείται στα γήινα, ψάχνει το παραπέρα. Περνάω πολύ ωραία μαζί της.

Μίλησέ μου για το μοίρασμα ανάμεσα στο ρόλο και το «σμάρι»
Θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τη σκηνοθετική επιλογή της διττής παρουσία μας μέσα στο έργο. Έχεις την ευκαιρία να δεις μια κατάσταση από δύο διαφορετικές πλευρές και αυτό, σαν εμπειρία, χρησιμεύει σαν τροφή και για τη ζωή εκτός σκηνής.

Ποια είναι η εμπειρία σου από τη δουλειά μέσα στην ομάδα σου;
Με τα παιδιά (με τα περισσότερα τουλάχιστον) γνωριζόμαστε πολύ καιρό τώρα- όπως και με το Χρήστο και τη Νικολέτα – πράμα που σημαίνει κοινός κώδικας δουλειάς. Μέσα στη σχολή, με τη Νικολέτα δουλεύαμε πάντοτε με βάση την ομαδική λειτουργία. Καθένας από μας μπορούσε να οδηγεί ή να ακολουθεί, να ταυτίζεται με τους υπόλοιπους ή να διαφέρει, πάντοτε όμως μέσα στην αίσθηση της κοινής κατάστασης και λειτουργίας. Μέσα από αυτή τη συνθήκη ξεπήδησε και η παράσταση. Και αυτό επεκτείνεται και στις εργασίες εκτός σκηνής. Έχουμε χωριστεί σε ομάδες με βάση τις αρμοδιότητες ,θέλουμε να λειτουργούμε συλλογικά. Δεν πετυχαίνει πάντα, αλλά και μόνο που οι όροι της δουλειάς μας είναι αυτοί, αισθάνομαι πάρα πολύ τυχερή!

Μίλησε μου για τις δουλειές των ονείρων σου.
Οι δουλειές των ονείρων μου… Σίγουρα περιλαμβάνουν συνεργασίες με ανθρώπους που το σύστημα δουλειάς τους, πρωτίστως, σου προτείνει έναν άλλον τρόπο ματιάς απέναντι σ’ αυτά που μέχρι τώρα ήξερες, αλλά δεν περιορίζονται κατ’ ανάγκη στο θεατρικό χώρο. Αυτό που σίγουρα ξέρω, είναι ότι θέλω μέσα από όποια δουλειά κι αν κάνω, να μετατοπίζομαι, να σκάβω μέσα μου και να με υπερβαίνω, να κατανοώ περισσότερο τους ανθρώπους και πέρα από το προσωπικό κομμάτι, το αποτέλεσμα της δουλειάς μου να είναι «χρήσιμο» (δεν βρίσκω καλύτερη λέξη ) στο κοινωνικό σύνολο. Και να δουλεύω με όμορφους ανθρώπους. Σιχαίνομαι οτιδήποτε στάσιμο , άκαμπτο και αποστειρωμένο.

Πως βλέπεις το θέατρο στην Ελλάδα;
Έχω την αίσθηση (και δεν ξέρω αν περιορίζεται στη χώρα μας) ότι λόγω των ταχυτήτων της σύγχρονης ζωής στα πάντα και ακόμη ειδικότερα στην ψυχαγωγία , το θέατρο με την κλασσική του μορφή δεν αφορά αυτή τη στιγμή κανέναν (ίσως, μόνο στο όνομα της νοσταλγίας ή της μνήμης ). Αυτό οδηγεί στην ανάγκη για επανεφεύρεση τρόπων και μορφών, οι οποίες, όμως, συχνά, είναι κενές νοήματος ή αρκετά αποσυνδεδεμένες από την κοινωνία, κι ας είναι προϊόντα τρομερής δεξιοτεχνίας. Παράγεται πάρα πολύ θέατρο στην Ελλάδα και είχα την τύχη επίσης να δω καταπληκτικές παραστάσεις , όπως και παραστάσεις με πάρα πολύ μεράκι και θαυμαστούς συντελεστές – εργάτες. Έχω την ανάγκη, είτε συμμετέχω σε μία παράσταση, είτε είμαι θεατής , οι δημιουργοί , πρώτα απ’ όλα , να αφουγκράζονται τους χτύπους της καρδιάς της κοινωνίας και στη συνέχεια, να γίνεται η απαραίτητη εργαστηριακή δουλειά με τους εκάστοτε επιθυμητούς τρόπους . Όπως, επίσης, οι σχέσεις μεταξύ των συντελεστών να είναι ανθρώπινες και όχι σημαδεμένες από ματαιοδοξίες και ανάγκη άσκησης εξουσίας. Ευτυχώς και εδώ έχω υπάρξει τυχερή.

Μίλησε μου για τη γνωριμία σου με το Λόρκα.
Πολλές φορές προσπαθώ να σκέφτομαι όλα αυτά τα «απολιθωμένα ονόματα» που γνωρίζουμε μέσα από τα έργα τους, σαν υπαρκτές μορφές που ζουν ανάμεσά μας τώρα. Νιώθεις μικρός δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους. Μεγάλος (όπως και άλλοι πολλοί), έβγαλε γλώσσα και απ’ τα μάτια φωτιές, γι’ αυτό και τον «φύγανε» νωρίς. Είχα διαβάσει το «Ματωμένο γάμο» στα δεκαεφτά μου - με τον οποίο είχα ξετρελαθεί- και μετά τον ξανασυνάντησα στα «Μάγια της Πεταλούδας». Διαφέρει από τα γνωστότερά του έργα – είναι και το πρώτο του- και για να είμαι ειλικρινής στην αρχή δεν μου άρεσε και τόσο. Περνώντας ο καιρός , όμως, διαπίστωνα, φορά με τη φορά, πόσο επιφανειακή ήταν η πρώτη μου ανάγνωση. Και κατέληξα να συγκινούμαι βαθειά από αυτή την ιστορία που μιλάει για την ανάγκη για υπερβάσεις ,για την άρνηση για συμβιβασμό και για τον θηριώδη έρωτα. Είναι πια το δικό μου στόμα που τα λέει όλα αυτά. Μετά διάβασα και το «Duende» του - το συστήνω ανεπιφύλακτα- και αποτελειώθηκα.

Ποια είναι για σένα η σημαντικότερη αξία στη ζωή;
Δεν μπορώ να απαντήσω με μια λέξη μόνο. Σίγουρα, βάση για μένα είναι ο σεβασμός, η αγάπη και η ελευθερία. Στην παρούσα φάση , πρωτίστης σημασίας είναι και το να μην επιτρέπω στους φόβους μου να με ναρκώνουν.

Με ποιο τρόπο προσεγγίζεις ένα ρόλο;
Η προσωπική τεχνική του κάθε ηθοποιού είναι μια εργαλειοθήκη, όπου ο ίδιος επιλέγει πως θα τοποθετήσει τα εργαλεία που έχει μέχρι στιγμής και ποια εξυπηρετούν καλύτερα να χρησιμοποιήσει τη δεδομένη στιγμή. Είναι μια άλλη διαδρομή κάθε φορά. Θα παρομοίαζα τον ρόλο με ένα σκοτεινό λιβάδι. Αρχικά ψηλαφώντας στα τυφλά, παίρνεις φακό, σπίρτα, ευαίσθητα δάχτυλα ή ό,τι άλλο διαθέτεις και προσπαθείς να φωτίσεις τις κύριες περιοχές, να δεις ποια φυτά κυριαρχούν και μετά να βρεις που οδηγούν οι ρίζες τους. Και βολτάροντας μέσα του – με σεβασμό και γνήσια περιέργεια- να φωτίζεις όλο και περισσότερες περιοχές, να ανακαλύπτεις όλο και πιο μικρά χορτάρια και λουλούδια. Μπορεί να κάνεις λάθος και να έχεις συγκρούσεις. Πρέπει να γυρίσεις πίσω να ξαναδείς, να δεχτείς ότι αυτό που νόμιζες πως ανακάλυψες δεν ανήκει σ’ αυτό το λιβάδι. Και να συνεχίσεις να ψάχνεις. Και φυσικά βρίσκεις πάρα πολλά πάνω στην αλληλεπίδραση με τους υπόλοιπους παίκτες. Δεν τελειώνει ποτέ αυτή η μαγική διαδρομή , που άλλοτε σε γεμίζει χαρά και άλλοτε σου καίει τον εγκέφαλο χωρίς έλεος.

Μίλησε μου για τους αγαπημένους σου δασκάλους.
Έχω πάρει πολλά, σχεδόν απ’ όλους τους δασκάλους πλάι στους οποίους μαθήτευσα. Θα ‘θελα, πρώτα απ’ όλα, να μιλήσω για το Χρήστο Θεοδώρου και τη Νικολέτα Ξεναρίου (που πια είναι συνεργάτες). Ο τρόπος που δουλέψαμε και, ειδικότερα στο πλαίσιο της παράστασης, μου έδωσε πολλά, με εξέλιξε τόσο σαν ηθοποιό, όσο και σαν άνθρωπο. Δεν υπάρχει λάθος και σωστό, υπάρχει δοκιμάζω, υπάρχει ανακαλύπτω , υπάρχει ακούω, υπάρχει είμαστε μαζί. Μας καθοδήγησαν πολύ όμορφα και ήταν πάντοτε πολύ ανοιχτοί στις ανάγκες μας και στις ιδέες μας.
Ο Βασίλης Ανδρέου είναι μεγάλη έμπνευση , επίσης, για μένα. Ένας άνθρωπος τόσο ζωντανός, ακούραστος, χωρίς ίχνος σοβαροφάνειας, είναι μεγάλη απόλαυση να δουλεύεις μαζί του, σου ακονίζει τη φαντασία και την ετοιμότητα.
Η Δήμητρα Χατούπη , την οποία στην αρχή δυσκολευόμουν να κατανοήσω, κατάφερε, τελικά, να με ξεκλειδώσει και τη ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό. Μας έδωσε πολύ χώρο και ελευθερία στη διερεύνηση των ρόλων μας , φυτεύαμε σπόρους και εκείνη τους πότιζε για να γίνουν λουλούδια.
Τέλος, ο Γιώργος Αγγελόπουλος. Ο πρώτος μου δάσκαλος. Του είχαμε τυφλή εμπιστοσύνη και αυτό το είχε κερδίσει με την αξία του. Πλάι του μάθαμε και δημιουργήσαμε πολλά.

Ποια είναι τα προσεχή σχέδια σου;
Είμαι σε διαδικασία αναζήτησης… Άγνωστο προς το παρόν σε ποιο επόμενο αυλάκι θα μπει το νερό!