Κουαρτέτο

του Μίλλερ

Το πασίγνωστο «Κουαρτέτο» του Μίλλερ συναντά αποσπάσματα των «Επικίνδυνων Σχέσεων» του Λακλός μέσα από την ιδιαίτερα προσωπική ματιά της Άντζελας Μπρούσκου στο Από Μηχανής Θέατρο.

Μπαίνεις ορεξάτος μέσα στο θέατρο, παρατηρείς διεξοδικά τις λεπτομέρειες της σκηνής και φαντάζεσαι πως το μοντερνιστικό τοπίο τουαλέτας, σκαλωμάτων και video wall νοσημάτων θα σε οδηγήσει κατευθείαν σε άσυλο! Φευ, μιας και πιστεύω πως ο ίδιος ο Μίλλερ αν βρισκόταν κάπου στα καθίσματα, ένα στοιχειό του «Από Μηχανής», θα επεξεργαζόταν τη φρενίτιδα της κατά Μπρούσκου εκδοχής του Βαλμόν και των...γαργαλιστικών σουσουράδων που ποθεί διακαώς, θεωρώντας πως από τον Λακλός μέχρι τον Μίλλερ, το θηλυκό γένος στο κείμενο κατατάσσεται ως μια μακροσκελής ασυναρτησία, ένα «επιτραπέζιο» των αισθήσεων. Αυτό που το αναγνωρίζουμε με τον τίτλο «Κουαρτέτο» δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη μεταφυσική που καταπλακώνει τις πράξεις και τα σχήματα λόγου, ανεξάρτητα από το αν το αυθεντικό έργο γράφτηκε προ-Γαλλικής Επανάστασης, εποχής που ο ερωτισμός ήταν πιο προχωρημένος κι από την περίοδο που διανύουμε . Η επιλογή της λοιπόν στο να ενδώσει σε μιαν αυθαίρετη, σχεδόν αποσπασματική αφήγηση φέρνει την κατάσταση των ερωτικών γεγονότων σε αυξημένη λίμπιντο, επιφορτίζοντας δύο πρωταγωνιστές και με τους τέσσερις ρόλους του έργου του Μίλλερ, σε ένα αιώνιο χωροχρονικό περιβάλλον.

Το γνωστό μοτίβο των «Επικίνδυνων Σχέσεων» με τις δολοπλοκίες και σκακιστικές βλέψεις των Βαλμόν και Μερτέϊγ είναι ένα πολυταξιδεμένο ξέφωτο για την ανατομία της ψυχής, ένα προσάνναμα απλών παιχνιδιών που καταλήγουν σε ένα αχανές συμπόσιο ερωμένων και θανάσιμων εχθρών. Η Μπρούσκου όπως ανέφερα και παραπάνω διάλεξε δύο ηθοποιούς σε πολλαπλούς ρόλους, ηθοποιούς που διαθέτουν εξπρεσσιονισμό στην κινησιολογία τους κι άριστη άρθρωση στην εκφορά του λόγου τους. Η αρχική μου λοιπόν εντύπωση από την απόφασή της να μπολιάσει τους ηθοποιούς της με γνωρίσματα των δύο πρωταγωνιστών, καθώς και τις ιδιότητες των δύο «θηραμάτων» του Βαλμόν ( τη νεαρή, παρθένα Βολάνζ και την αξιοσέβαστη μαντάμ ντε Τουρβέλ ) είναι το καίριο σημείο απόλαυσης της παράστασης. Είναι σαφές πως όσοι επιλέξουν να παρακολουθήσουν μια χαοτικά λογική γραφή, θα πρέπει να κατέχουν μερική γνώση του κειμένου στην επιστολογραφική, μυθιστορηματική μορφή που πρωτοεκδόθηκε ή έστω από τις διάφορες κινηματογραφικές παραλλαγές του. Ο όγκος των χαρακτηριστικών και σαρδόνιων επιχειρημάτων που χρησιμοποιούν οι Βλουτής / Σκιάδη στα τέσσερα πρόσωπα για να τιθασεύσουν το Λόγο και το Χρόνο είναι πιθανώς το λιγότερο προσβάσιμο κομμάτι στον οποιονδήποτε θεατή, πλέοντας έτσι αδιάκοπα στις μνήμες μας, αδιαφορώντας αν η περιπλοκότητα της σκηνικής σύνθεσης κουράσει το θεατή. Κρατώντας αυτή τη λεπτομέρεια υπόψιν, μπόρεσα να ξεπεράσω την ασυνέχεια των γεγονότων και να αφομοιώσω τους πειραματισμούς μπροστά στα μάτια μου, σα να βρισκόμουν σε μια οπτική νάρκη, όπου οι εναλλασόμενοι χαρακτήρες βαφόντουσαν, ντύνονταν, από τον Βλούτη με κιμωλία κατάμουτρα μέχρι και τη Σκιάδη να τυλίγεται με χαρτί τουαλέτας. Η φανερή παλέτα ενδυματολογικών αποχρώσεων και συμβολικών «αντικειμένων» της Μπρούσκου συναντάει τους διπολικούς, ψυχοφθόρους ήρωες, στολίζοντας τους δύο ερμηνευτές και με τις τέσσερες παρουσίες του έργου, υψώνοντας την πανσεξουαλικότητα σε μια εκκωφαντική ακρόαση. Δεν είναι τυχαίο πως το μεγαλύτερο κομμάτι των αντικειμένων που συμπεριλαμβάνονται, εντάσσεται σε μια «βρώμικη» αισθητική, μιας θεωρητικής κάθαρσης που ποτέ δε θα υπάρξει στη συγκεκριμένη παράσταση.

Έτσι λοιπόν πρέπει να σταθώ και στα υπόλοιπα κομμάτια της παράστασης, παρόλο που η απομνημόνευση των μηχανορραφιών του Βαλμόν προς την Τουρβέλ και την υποτιθέμενη ασθενική μορφή της Βολάνζ, καθιστούν τη σεξουαλικότητα του εγχειρήματος, πρωταγωνιστή της θεματολογίας που εξελίσσεται. Οι ρόλοι διαπλέκονται και οι φωτισμοί τους εξυμνούν, μα και τους καταρρίπτουν, με σκουρόχρωμες αναλογίες να δημιουργούν οργιαστικά παράγωγα και αλληλοσυγκρουόμενες εντάσεις. Ο Βαλμόν από θύτης θα γίνει ένας δέσμιος των αόρατων γραναζιών που κινούν τα «θέλω» αρσενικού / θηλυκού, άρα η αθυροστομία του θα μετατραπεί σε προαναγγελία θανάτου -ίσως από τις καλύτερες στιγμές είναι όταν η Σκιάδη σχεδιάζει 2 φορές με κιμωλία το νεκρό προφίλ του ξαπλωμένου / αναίσθητου Βλουτή, σαν σε αστυνομικές υποθέσεις στο σινεμά και στην τηλεόραση-. Να σημειώσω πως η κινηματογραφική φαντασία δεν εκλείπει όμως ουτε κρίνεται και εύστοχη προσθήκη για τη λειτουργικότητα του ασυγκράτητου πάθους της τετράδας.

Η παράσταση θέλει να είναι παράλογη και το παράλογο παρουσιάστηκε σε εκλάμψεις. Έχοντας ως γνώση λοιπόν, πως η έννοια της ηθικολογικής «Πτώσης» κυριαρχεί παρέα με τις ατέλειες των ηρώων, η Μπρούσκου εν’ τέλει βασίστηκε σε έναν Λακλός παρά σε έναν Μίλλερ ενώ κυνηγούσε και τις δύο εκδοχές παράλληλα! Δε γνωρίζω αν το ευγενές χάος είναι αποκλειστικά αρνητικό, πάντως είναι από τα λίγα εμπόδια που θα μπορούσαν να αποτρέψουν κάποιον θεατή στο να ακολουθήσει τη ροή της υπόθεσης, δίχως να αναρωτηθεί αν οι λαβύρινθοι διαλόγων και γεγονότων θα του επιβραδύνουν την απόλαυση της γλωσσολαλιάς και την υποκριτική μαεστρία. Ο Βαλμόν τουτέστιν είναι καταδικασμένος να περιφέρεται αδιάκοπα σε ένα σεξομανιακό καρουζέλ λήθης και εξουσίας, το χαρακτηριστικό σημάδι που αφήνει η έμπνευση της Μπρούσκου σε μια παράσταση που άξιζε να συνεχίσει να παίζεται.

Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου

Σκηνοθεσία: Άντζελα Μπρούσκου

Σκηνικά–Κοστούμια: Άντζελα Μπρούσκου-Νίκος Αναγνωστόπουλος

Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος

Παίζουν: Άκις Βλουτής

Δανάη Σκιάδη

Τιμές εισιτηρίων

Κανονικό: 15 ευρώ

Φοιτητικό: 10 ευρώ

«Από Μηχανής Θέατρο»

Ακαδήμου 13

Μεταξουργείο

Τηλέφωνο: 2105231131

http://www.syn-epi.com/index.php/theatre/index/1

Οι παραστάσεις έχουν ολοκληρωθεί