ΣΚΗΝΟΒΑΤΕΣ Εκτύπωση
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη   
Πέμπτη, 01 Σεπτέμβριος 2011 20:33

Σκηνοβάτες

του Σταμάτη Φασουλή

skhnovates1

Το τέλος μιας εποχής ταυτίζεται συνήθως και με έξαρση της παρακμής σε όλα τα επίπεδα και στο σύνολο των φορέων. Παρακμή της εξουσίας, των αξιών, της καλλιτεχνικής έκφρασης και της κοινωνικοπολιτικής εξέλιξης. Σε μια τέτοια ιστορική περίοδο, ανάλογη εκείνης που διανύει η ανθρωπότητα στις μέρες μας, και συγκεκριμένα στο τέλος του 2ου μ.Χ. αιώνα, τοποθετείται η δράση της παράστασης αυτής. Τρεις θίασοι ξεκινώντας από τρείς διαφορετικές περιοχές της Αυτοκρατορίας,  από την Αθήνα, τον Τάραντα και τη Φρυγία, οι τραγωδοί, οι ερμηνευτές των φλυάκων, παρωδιών της τραγωδίας κι ένας αμιγώς γυναικείος θίασος, με διαφορετικούς σκηνικούς στόχους και διαφορετικό δραματουργικό περιεχόμενο στις αποσκευές τους, εμφανίζονται σε κάποιο αρχαίο θέατρο για να διαγωνιστούν κι αν είναι δυνατό να κερδίσουν και τα προς το ζην. Την δράση συντονίζει ένας «κομπέρ» ο οποίος προσπαθεί να ερμηνεύσει τις αντιθέσεις και να καταστείλει τις συγκρούσεις, προσφέροντάς μας ταυτόχρονα μια εικόνα της εποχής και των αντιπαραθέσεών της. Δύσκολο παρακολουθώντας αυτή την παράσταση να ανιχνεύσει κανείς τον βαθύτερο στόχο της: Να καταδείξει την παρακμή και να την σχολιάσει σκωπτικά ή να αποδείξει μέσα από την δική της παρακμή ως παράστασης την αναγκαστική έκπτωση της τέχνης σε περιόδους κρίσης; Αν κι ίσως θα είχε ενδιαφέρον μια καταγραφή, νοσταλγική ή σκωπτική των δειγμάτων της πτώσης και της κατάρρευσης  των εξεχόντων πολιτιστικών αξιών, το παρακμιακό στοιχείο εδώ είναι η ίδια η σύνθεσή της παράστασης κι ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται το περιεχόμενό της. Λεπτομέρειες σημαντικές έχουν παραληφθεί. Οι τρεις θίασοι δεν διαχωρίζονται, φαίνεται σαν να έχουν και οι τρεις κοινή αισθητική κι η μόνη διαφοροποίησή τους να είναι η επιλογή των κειμένων. Όμως και τότε, όπως και σήμερα και χωρίς επιτυχή έκβαση συχνά, διαφορετικής φύσης θεάματα έχουν και διαφορετική αισθητική, διαφορετικό τρόπο εκφοράς του λόγου και διαφορετικό σκηνικό ήθος το οποίο δικαιώνει ως ένα βαθμό τον λόγο της επιλογής τους. Υπάρχει σαφής κι αδιαπραγμάτευτη διαφορά ανάμεσα στον τρόπο που εμφανίζεται σκηνικά από κάθε άποψη ακόμα κι ένας ατάλαντος ή έστω ανεπαρκής ηθοποιός που ερμηνεύει αρχαία τραγωδία από έναν ταλαντούχο ή όχι, ερμηνευτή της παρωδίας της. Ακόμα κι ένας αποτυχημένος τραγωδός δεν θα μπορούσε ποτέ να εκφέρει τραγικό λόγο ωσάν να ήταν επιθεωρησιακό νούμερο και ενδεδυμένος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Επίσης όσον αφορά τον τολμηρό λόγο της παράστασης, με εμφανή πρόθεση για αριστοφανική διαχείριση του αστείου, δεν υπήρξε εκείνο το στοιχείο που μετατρέπει την βωμολοχία σε πολιτικό σχόλιο γιατί αντί να υποσκάπτονται οι καταστάσεις, ξεφτιλίζονταν οι ιδιότητες κι αντί να σατιρίζονται οι συνθήκες, γελοιοποιούνταν οι σεξουαλικές ιδιαιτερότητες κι απενεργοποιούνταν οι βαθύτερες συμβολικές αντιφάσεις όπως η διπλή υπόσταση του Διόνυσου κι η έκλαμπρη παρουσία του Απόλλωνα.

skhnovates2

Υπήρξαν δράσεις που θα μπορούσαν αν δεν ήταν περιστασιακές, να δικαιώσουν απόλυτα και την  υπόμνηση της παρακμής αλλά και τη μαγεία της ανάμνησης της ακμής, προσφέροντάς μας ισχυρό συγκινησιακό υλικό και επί της ουσίας προβληματισμό, όπως οι σεκάνς της υπέργηρης ηθοποιού που ξεχνάει τα λόγια της αλλά ταυτόχρονα και τον ίδιο της τον εαυτό, επιχειρώντας να ταυτίσει το πρόσωπο με το προσωπείο και την ερμηνεία με την ίδια της την φύση, στα όρια μεταξύ ζωής και θανάτου, του κοριτσιού που τραγουδάει αλεξανδρινά σκαρφαλωμένο στο τείχος, της εξευτελισμένης μητέρας που εκδίδει την θυγατέρα της προσφέροντάς της απλές αλλά λειτουργικές οδηγίες.  Στο φινάλε στιγμιότυπα από ακραία και λιγότερο ακραία ανεβάσματα τραγωδίας αναπαρίστανται ταυτόχρονα στοχεύοντας πιθανώς στην αντιπαράθεσή τους αλλά και στην ανάσυρσή τους από την δεξαμενή των αναμνήσεών μας. Αμφισβητούμενο όσον αφορά την λειτουργικότητά του εύρημα αφού δεν είναι η παρουσία των σχημάτων που καθιστά μια παράσταση ανατρεπτική, προκλητική, αναιδή, αποκαλυπτική ή κι ουροβόλα αλλά η υποβολή των αόρατων δυναμικών της. Ένα ετερόκλητο, πολύχρωμο αλλά όχι και τόσο γοητευτικό κολλάζ ενισχυμένο από φανταχτερά αλλά χωρίς στοχοκατεύθυνση κοστούμια, λειτουργικά σκηνικά κι ατμοσφαιρικούς φωτισμούς. Εξαιρετικές οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών παλαίμαχων αλλά και νεώτερων, υπέροχη η μουσική, θαυμάσιοι οι στίχοι των τραγουδιών. Εμπνευσμένο κι αισθητικά ενδιαφέρον το εύρημα του φωτογραφικού υλικού.

skhnovates3

Μετάφραση-Δραματουργία-Σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής

Δραματουργική συνεργασία: Ειρήνη Μουντράκη

Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης

Κοστούμια: Ντένη Βαχλιώτη

Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου

Στίχοι τραγουδιών: Αφροδίτη Μάνου

Κίνηση: Φωκάς Ευαγγελινός

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος

Σχεδιασμός μακιγιάζ-περούκες: Μαρία Καμπριγιάννη

Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώργος Λύρας

Βοηθός ενδυματολόγου: Κατερίνα Θεοφανοπούλου

Βοηθός χορογράφος: Έλενα Γεροδήμου

Φωτογραφίες: Γιώργος Καβαλιεράκης

skhnovates4

Παίζουν:

Θανάσης Αλευράς

Σπύρος Ανδρεόπουλος

Ελένη Βεργέτη

Γιώργος Δεπάστας

Τζένη Διαγούπη

Μίνως Θεοχάρης

Δημήτρης Καπετανάκος

Ελένη Κοκκίδου

Νάντια Κοντογιώργη

Νεφέλη Κουρή

Νίκος Κουρής

Σπύρος Κυριαζόπουλος

Μαργαρίτα Λουμάκη

Λαέρτης Μαλκότσης

Νένα Μεντή

Ευαγγελία Μουμούρη

Ηρώ Μπέζου

Κλειώ-Δανάη Οθωναίου

Αγορίτσα Οικονόμου

Μάκης Παπαδημητρίου

Αντώνης Πασβάντης

Σωκράτης Πατσίκας

Άλκηστις Πουλοπούλου

Φοίβος Ριμένας

Δήμητρα Σιγάλα

Χρήστος Σπανός

Άγγελος Τριανταφύλλου

Τάνια Τρύπη

Δημήτρης Τσέλιος

Σοφία Φιλιππίδου

skhnovates5

Παίχτηκε:
 15-16/7 Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
20/7 Πετρούπολη, Θέατρο Πέτρας
23/7 Πήλιο, Ανοιχτό Θέατρο Ξουριχτίου
26/7 Λάρισα, Κηποθέατρο Αλκαζάρ
29-30/7 Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
3/8 Θάσος, Αρχαίο Θέατρο
6/8 Κατερίνη, Αρχαίο Θέατρο Δίου
12/8 Αρχαία Μεσσήνη
22/8 Ιωάννινα , Θέατρο Ε.Η.Μ.
25/8 Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο
29/8 Αττικό Άλσος
31/8 Ηλιούπολη, Θέατρο Άλσους

Θα παιχτεί:

3/9 Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
5/9 Παπάγου, Κηποθέατρο
9-10/9 Πειραιά, Βεάκειο
12/9 Βριλήσσια, Θέατρο «Αλίκη Βουγιουκλάκη»
14/9 Γαλάτσι, Άλσος Βεϊκου
17/9 Νέα Σμύρνη, Άλσος Νέας Σμύρνης
23-24/9 Κύπρο