Μαράν Αθά

Θα τιμωρηθείς όχι για αυτά που έπραξες αλλά γι’ αυτά που δεν τόλμησες να πράξεις.

Το έργο

Σε διασκευή από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Θωμά Ψύρρα, ο μονόλογος που διαρκεί δυόμιση ώρες και διανθίζεται μόνο από νανουρίσματα οφ, σε ορισμένα σημεία, αφορά την εκμυστήρευση ενός υπερήλικα μοναχού, του Νικόλαου, που σπάει την ηθελημένη σιωπή 65 χρόνων και εξομολογείται τα συμβάντα του βίου του και το μεγαλύτερό του αμάρτημα, λίγο πριν ξεψυχήσει.

Μαράν Αθά θα πει «ο Κύριος είναι κοντά» και ενώ για τους μοναχούς σημαίνει πως ο Θεός βρίσκεται κοντά ώστε να τιμωρήσει τα όσα ανόσια και βλάσφημα έχει πράξει ένας πιστός, στο συγκεκριμένο κείμενο μοιάζει να ανατρέπεται το αρχικό του νόημα και να βρίσκεται κοντά ο Κύριος στον ήρωα, μέσα από την ίδια την μυητική διαδικασία του και την άνευ όρων παράδοσή του σ΄ έναν βλάσφημο για τον Δεσπότη αλλά υπερβατικό για κείνον, έρωτα.

Ο νέος δόκιμος Νικόλαος, που υπήρξε κάποτε ο ενενηκοντούτις, εξομολογητής γέρων, ήταν προστατευόμενος του Δεσπότη που τον προόριζε μάλιστα για διάδοχο. Όταν ο σεβάσμιος προστάτης του τον στέλνει σ’ ένα απομονωμένο χωριό κάπου στη Θεσσαλία για να κατασκοπεύσει τις ιερές, μυστικιστικές τελετουργίες εννέα γυναικών των Ταρσών, εκείνος παραδίδεται σε μια μύηση που του αποκαλύπτει τη βαθύτερη φύση των επιθυμιών του και τον οδηγεί σ΄ έναν ακατανίκητο έρωτα για τη νεώτερη των γυναικών, τη σοφή αλλά και πανέμορφη ταρσούλα Σεβαστή.

Οι εννέα γυναίκες των Ταρσών, βυθίζονται στον Ύπνο για να αποκαλύψουν τον Πάθο μέσα από τον Όνειρο, μέσα από εννέα παράξενα όνειρα. Καθώς τα ενύπνια εναλλάσσονται, εννέα βαθμίδες μύησης ανοίγουν το δρόμο στο πνεύμα, την ψυχή και τη σάρκα του άντρα για να του αποκαλύψουν τη φύση του, τη γυναικεία φύση, τη φύση του κόσμου, την ωραιότητα της αγάπης και το αναπότρεπτο του πεπρωμένου.

Η Σεβαστή, μέσα από τον ανυπόκριτο έρωτά της, μετουσιώνει τη σάρκα του νεαρού σε πνεύμα και ταυτόχρονα γονιμοποιείται απ’ αυτόν για να φέρει στη ζωή ένα σημαδεμένο, πανέμορφο ωστόσο αγόρι, τον Ξάνθο. Ο νεαρός Νικόλαος, παρά την ιερή του υπόσχεση, δεν επιστρέφει στο χωριό. Παγιδεύεται από το Δεσπότη και καταλήγει χειροτονημένος σ’ ένα μοναστήρι αποκλεισμένο από τα χιόνια. Όμως η μύηση που έχει δεχτεί θα τον οδηγήσει σε μια πορεία αλλόκοτη, έξω από τον κόσμο, σ’ έναν βαθύ διχασμό και στην αποκάλυψη μιας επίπονης αλήθειας που δυστυχώς έρχεται πια πολύ αργά για όλους.

Με μια εξαίσια γλώσσα, πλούσια σε ιδιολέκτους και θαυμαστά εναρμονισμένη με το περιεχόμενό της, αποκαλύπτονται μέσα από την θεατρική αυτή διασκευή, μυστήρια  της ψυχής του ανθρώπου που κατατεμαχίζεται, διασπάται για να αποκαλυφθεί μέσα από οδύνες τοκετού, το μοιραίο, την ευθύνη, τον φόβο, τη λύτρωση, την ελπίδα, την απελπισία, την αδυναμία, την επίγνωση, την παράδοση και εν τέλει την παντοδυναμία του Πάθους, την αδιάψευστη δύναμη της Αγάπης.

Η παράσταση

Η Γιασεμή Κηλαηδόνη μέσα από την σκηνοθεσία του Δήμου Αβδελιώδη, ενσαρκώνει τον μοναχό αλλά και όλα τα άλλα πρόσωπα της ιστορίας με υποκριτική δεξιοτεχνία, τεχνική επάρκεια, κρυστάλλινη διαύγεια, πληθωρική συγκίνηση και εντυπωσιακό μέτρο, σ’ ένα ερμηνευτικό ρεσιτάλ. Μεταβαίνει από την μία κατάσταση στην άλλη με ευελιξία και αξιοθαύμαστο θεατρικό ήθος. Παρά την μακρά της διάρκεια, η παράσταση δεν κουράζει γιατί ο θεατής δεν παρακολουθεί απλώς τα δρώμενα, γίνεται και ο ίδιος κοινωνός της μυητικής διαδικασίας. Ο λόγος, μέσα από τη σκηνοθετική προσέγγιση αλλά και την ερμηνεία της ηθοποιού, χαίρει απολύτου σεβασμού. Δεν χάνεται ούτε μία λέξη από το εκστατικό κείμενο του κυρίου Ψύρρα.

Συνιστώ αυτήν την παράσταση-μύηση στους θεατές που αρνούνται να παραμείνουν απλοί θεατές και εξακολουθούν σε χαλεπούς καιρούς να είναι λάτρεις της, επί της ουσίας, θεατρικής εμπειρίας.

Θέατρο Μεταξουργείο

Ακαδήμου 14, Αθήνα

Τηλ.: 210 5234382

Διασκευή από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Θωμά Ψύρρα: Δήμος Αβδελιώδης

Σκηνοθεσία-φωτισμοί: Δήμος Αβδελιώδης

Ερμηνεύει: Γιασεμί Κηλαηδόνη

Μουσική: Βαγγέλης Γιαννάκης

Σκηνικά-κοστούμια-κούκλες: Μαρία Πασσαλή

Τα νανουρίσματα παραχώρησε ο Στέλιος Τσαντές

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Κυριακή και Δευτέρα στις 9.00