Φθινοπωρινή Ιστορία

του Αλεξέι Αρμπούζωφ

Η διαπραγμάτευση της ψυχοσύνθεσης της τρίτης ηλικίας που βασανίζεται από την φθορά του χρόνου, την αθέλητη ενίοτε μοναχικότητα και την πίεση από την συντριπτική επέλαση ενός νέου, καταιγιστικού κόσμου, χωρίς ωστόσο να παραιτείται από την ανάγκη της για επικοινωνία, ερωτισμό και τρυφερότητα, είναι το κυρίως θέμα αυτού του θεατρικού έργου που έγραψε ο Ρώσος Αλεξέι Νικολάγιεβιτς Αρμπούζωφ, γεννηθείς το 1908. Ο συγγραφέας πέθανε το 1986, κι η «Φθινοπωρινή ιστορία» που γράφτηκε το 1975, είναι το τελευταίο από τα τριάντα έργα του. Το έργο με διεθνή επιτυχία, έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από επιτυχημένους ηθοποιούς που το έχουν ανεβάσει μετά από πολύχρονη, κοινή θεατρική πορεία.

Το δυναμικό συναισθηματικό μπαγκράουντ, ο συγκινησιακός πλούτος, οι έντονα συγκρουσιακές καταστάσεις κι η ποιητικότητα του κειμένου προσδίδουν στο μελοδραματικό εγχείρημα μια διαχρονικότητα που το τοποθετεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του σύγχρονου θεατή και αποτελεί ικανοποιητικό ερέθισμα ακόμα και για τις απαιτήσεις του κυνικού και αποστασιοποιημένου κοινού που έχει προσαρμοστεί στο σκληρό κλίμα του 21^ου αιώνα.

Δύο ηλικιωμένοι άνθρωποι, βυθισμένοι στη μοναξιά τους συναντώνται σ’ ένα παραθαλάσσιο νοσοκομείο στη Γιουρμαλά της Βαλτικής Θάλασσας. Ο χήρος χειρούργος Ροντιόν καλεί στο γραφείο την νεώτερή του τρόφιμο του ιδρύματος και ταμία, την Λύντια, μια πρώην θεατρίνα και σώου-γούμαν, επειδή έχει ενοχληθεί από την διαρκή της περιφρόνηση προς τους κανονισμούς και τους νόμους που καθορίζουν την λειτουργία του. Εκείνος είναι συντηρητικός και πιστός οπαδός της τάξης ενώ εκείνη παραδίδεται με ευκολία στις παρεμβατικές συμπεριφορές που έχουν καθορίσει την «άτακτη» νεότητά της. Όμως ανάμεσά τους, όπως συμβαίνει συχνά ανάμεσα στα αντίθετα, γεννιέται μια έλξη εμβολιασμένη ενισχυτικά κι από την συνειδητοποίηση πως ο απομένων χρόνος συμπιέζεται πιεστικά αλλά κι απ’ την απεγνωσμένη ανάγκη για επικοινωνία που γεννάει η περιθωριοποίηση, η χαρακτηριστική για την τρίτη ηλικία. Οι αναμενόμενες συγκρούσεις και κάποιες ενδιαφέρουσες ανατροπές οδηγούν τα δύο πρόσωπα του έργου σε μία αναθεώρηση των κεκτημένων τους πεποιθήσεων και σε μια εκ βαθέων αναμόχλευση των λαθών, των παρεκβάσεων και των απατηλών ψευδαισθήσεων που καθόρισαν τον, ως τότε, βίο τους. Το ερωτικό πάθος βρίσκει ήσυχο καταφύγιο στην αλληλοκατανόηση κι η σχέση αρσενικού-θηλυκού επιβεβαιώνει την ισχύ της μέσα από μια βαθύτερη και ουσιαστικότερη επικοινωνία που δικαιώνει την αέναη και τρομακτική ισχύ της σαρκικής επιθυμίας, ερήμην ηλικιών και ευσεβών προθέσεων, παραβλέποντας μάλιστα και την ίδια την αδυναμία της ολοκλήρωσής της.

Η σκηνοθεσία επιχειρεί επιτυχώς την ισορροπία ανάμεσα στην ρεαλιστική απόδοση και την ονειρική ψευδαίσθηση. Επιδιώκοντας να θέσει στο μικροσκόπιο τις αντιθέσεις και τις συγκινησιακές συγκρούσεις του ήρωα καταφέρνει να δημιουργήσει μιαν ατμόσφαιρα εντός της οποίας οι χαρακτήρες δύνανται να κατακτήσουν την ίδια την εφηβική τους ακεραιότητα και να απασφαλίσουν την βαθύτερη και ουσιαστικότερη δυναμική τους απέναντι στο κατεστημένο και τους επισφαλείς του νόμους.

Ο Μιχαλακόπουλος εκμεταλλεύτηκε την γκάμα των υποκριτικών του  δυνατοτήτων για να ενσαρκώσει με συνέπεια και σκηνικό ήθος τον γιατρό Ρόντιον, αποδίδοντας και την συντηρητική του φύση αλλά και τον κρυμμένο συγκινησιακό του πλούτο. Η Μαραγκού υποδύθηκε με μέτρο και τρυφερότητα μια δυναμική, φιλελεύθερη κι ενίοτε ανερμάτιστη Λύντια με όλη την γοητεία που συνεπάγεται ο αυθόρμητος και πληθωρικός σε ψυχικές εκφάνσεις κόσμος της, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την ψυχική της οδύνη και την κρυμμένη της αισθαντικότητα. Υποκριτικά θα μπορούσαμε να απολαύσουμε ένα πολύ πιο ενδιαφέρον αποτέλεσμα αν οι δύο ηθοποιοί αντιστέκονταν λίγο περισσότερο στις ευκολίες που τους προσφέρει η πολύχρονη εμπειρία τους στο σανίδι και τολμούσαν να υπερβούν τα εσκαμμένα τους και να επιχειρήσουν την ερμηνευτική υπέρβαση.

Ο Γιώργος Πάτσας έστησε έναν ονειρικό σκηνικό καμβά ιδανικό για τον σχεδιασμό της παράδοξης πορείας των ηρώων που απεγνωσμένα επιχειρούν μια ανεπίστρεπτη ανατροπή των δεδομένων τους για να παραδοθούν στην λυτρωτική κι απελευθερωτική επιβολή της ενδότερης κι ανομολόγητης επιθυμίας τους. Δυναμικά συμβάλλουν στο όλο κλίμα του μαγικού ρεαλισμού οι τρυφερές μελωδικές σημάνσεις, οι ευμετάβολοι αλλά και χαρακτηριστικοί φωτισμοί και τα διακριτικά, λειτουργικά, σκηνικά εφέ. Ζωντανή κι ικανά προσαρμοσμένη στα δεδομένα της Ελληνικής γλώσσας η απόδοση του Μπελιέ, προσφέρει το κίνητρο για την απόδοση των συγκινησιακών αποχρώσεων αλλά και των κωμικών παρεμβολών στις ερμηνευτικές επιδόσεις των ηθοποιών.

Απόδοση : Ερρίκος Μπελιές

Σκηνοθεσία : Ιωάννα Μιχαλακοπούλου

Σκηνικά – Κοστούμια : Γιώργος Πάτσας

Φωτισμοί : Νίκος Καβουκίδης

Μουσική : Ευανθία Ρεμπούτσικα

Παίζουν: Κατερίνα Μαραγκού

Γιώργος Μιχαλακόπουλος

ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΜΑ

Αγίου Κωνσταντίνου και Ακομινάτου 15 – 17

Τηλέφωνο: 210 52 20 100