Νότης Παρασκευόπουλος
σκηνοθετεί το «Παιγνίδι του έρωτα και της τύχης»
Μιλήστε μου για την ομάδα σας και για την ως τώρα πορεία σας Ήμασταν ακόμη στο 3ο έτος της δραματικής σχολής, όταν εγώ και η Κωνσταντίνα Μαλτέζου συζητήσαμε τη δημιουργία μιας ομάδας αμέσως μετά το τέλος των σπουδών μας, με σκοπό να ανεβάσουμε κάποια έργα που θέλαμε. Με την ευκαιρία ενός φεστιβάλ που διοργάνωσε η δραματική σχολή τον Νοέμβριο του 2012, κάναμε τη σκέψη πράξη και παρέα με άλλους πέντε συμφοιτητές-ηθοποιούς ανεβάσαμε τον «Θάνατο του Περικλέους» του Δημήτριου Κορομηλά. Δυστυχώς, κάποιες υποχρεώσεις των υπόλοιπων ηθοποιών δεν μας επέτρεψαν να συνεχίσουμε αμέσως με κάποιο άλλο έργο αλλά το καλοκαίρι που ακολούθησε μια ευτυχής συγκυρία μας έφερε να συνεργαζόμαστε με μία άλλη ομάδα νέων ηθοποιών. Μέσα από την συνεργασία αυτή, προέκυψε το έργο «Ραντεβού στα Τυφλά» το οποίο και παίχτηκε με απρόσμενα μεγάλη επιτυχία στον Χώρο Τέχνης & Δράσης «Βρυσάκι». Το κείμενο το έγραψα εγώ και υπέγραψα και τη σκηνοθεσία. Φτάνουμε, λοιπόν, στη σημερινή παράσταση, που αποτελεί την τρίτη μας παραγωγή σε διάστημα ενάμιση έτους. Πάντα με γοήτευε το κλασικό ρεπερτόριο και ένα έργο που μου έδωσε να διαβάσω η Κωνσταντίνα Μαλτέζου, στάθηκε αφορμή να ασχοληθώ με αυτό. Έχουμε ήδη δώσει οκτώ παραστάσεις, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία και αποφασίσαμε να παρατείνουμε την παραμονή μας στο θέατρο για ακόμη δύο, στις 22 και 23/3.
Τι σας τράβηξε το ενδιαφέρον στον Μαριβώ; Αφού διάβασα κάποια έργα του και ύστερα από έρευνα, μου έκανε εντύπωση που ένας τόσο σημαντικός κωμωδιογράφος, δεν ανεβαίνει συχνά στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, «Το Παιχνίδι του Έρωτα και της Τύχης» είναι γρήγορο, ρυθμικό και μεγαλειώδες κείμενο γεμάτο στοιχεία που αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου. Πάνω από 260 χρόνια μετά το πρώτο του ανέβασμα, το έργο αυτό που καταπιάνεται ανάμεσα σε άλλα με τον έρωτα, την ταξική διαφορά και τον ρόλο των δύο φύλλων σε ένα γάμο, φαντάζει ακόμη επίκαιρο.
Ποιες δυσκολίες αντιμετώπισες στην μετάφραση; Αρχικά διάβασα το Γαλλικό κείμενο, στη συνέχεια δύο αγγλικές μεταφράσεις - μία κλασική και μία πιο σύγχρονη - και τέλος, διάβασα τις υπάρχουσες μεταφράσεις στα ελληνικά. Τολμώ να πω, πως ένας λόγος που αποφάσισα να μεταφράσω εκ νέου το έργο ήταν και το γεγονός πως αν και οι υπάρχουσες μεταφράσεις είναι αξιόλογες, ήθελα ένα φρέσκο κείμενο που να μπορεί όχι να διαβαστεί μα να παιχτεί. Μία δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν το ιδιαίτερο Γαλλικό χιούμορ που είναι δύσκολο να αποδοθεί αυτούσιο στη γλώσσα μας και έπρεπε να ανακαλύψω και να κατασκευάσω φράσεις που ναι μεν να είναι κατανοητές από το δικό μας κοινό, ταυτόχρονα δε, να μην στερούν από το θαυμάσιο αυτό κείμενο την ποιητικότητά του. Επιπλέον οφείλω να αναφερθώ στο περίφημο Μαριβωντάζ, ένα χαρακτηριστικό που συναντάμε μόνο στο έργο του Μαριβώ και που αν και κάποιοι μεταγενέστεροι προσπάθησαν, δεν κατάφεραν να εντάξουν στα κείμενά τους. Η χρήση μιας κοινής έκφρασης με μεταφορικό τρόπο και αμέσως μετά με την κυριολεκτική της σημασία, φράσεις που δεν ολοκληρώνονται με τον αναμενόμενο τρόπο, η χρήση μετωνυμιών και ο τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν το ιδιαίτερο αυτό χαρακτηριστικό του έργου του Μαριβώ. Θα μου ήταν πολύ εύκολο, καθώς το ανέβασμα έχει σύγχρονα στοιχεία, να προσπεράσω στη μετάφρασή μου το σύνολο των χαρακτηριστικών του Μαριβωντάζ. Επέλεξα όμως το δύσκολο δρόμο και προσπάθησα όχι να τα μεταφράσω, αλλά στην περίπτωση αυτή, να τα εντάξω στην κουλτούρα μας. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να ομολογήσω πως «Το Παιχνίδι του Έρωτα και της Τύχης» ανήκει στα έργα εκείνα που στερούνται μέρους της γοητείας τους μόλις μεταφερθούν σε μια άλλη γλώσσα.
Οι αγαπημένες μεταμφιέσεις του Γάλλου συγγραφέα έχουν στο έργο αυτό και μία ταξική υπόσταση. Πώς τις διαχειρίστηκες και με ποιο τρόπο τις αντιλαμβάνεσαι; Η ταξική διαφορά είναι μία από τις βασικές θεματικές που θίγονται στο έργο. Τα εμπόδια και οι φραγμοί που μπαίνουν σε μία κοινωνία με σαφείς γραμμές ανάμεσα σε ευγενείς και υπηρέτες. Ας πούμε πως επέτρεψα στους χαρακτήρες να γευθούν για λίγο μιαν άλλη ζωή… για λίγο όμως, γιατί όπως και ο Μαριβώ έτσι κι εγώ δεν μπορούσα να παίζω ένα παιχνίδι εις βάρος τους και έπρεπε στο τέλος να αποκαταστήσω την αλήθεια. Συγκεκριμένα, το ανέβασμα του έργου βασίζεται πολύ στην υποκριτική. Οι ηθοποιοί στέκουν στη σκηνή χωρίς κάποια ιδιαίτερη βοήθεια από κοστούμια, σκηνικά, φωτισμούς και μουσική. Διαθέτουν ένα και μόνο αντικείμενο-χαρακτηριστικό για κάθε ρόλο και με αυτό καλούνται να δουλέψουν σκιαγραφώντας ουσιαστικά από το τίποτα την μορφή του ήρωα που υποδύονται.
Ο πλούσιος κι εκλεπτυσμένος αλλά και γεμάτος υπονοούμενα λόγος του Μαριβώ πιστεύεις πως μπορεί να αποδοθεί με χιούμορ στην εποχή μας; Τα κείμενα του Μαριβώ, εμποτισμένα με στοιχεία από τους χαρακτήρες της Κομέντια ντελ Άρτε έχουν ένα ιδιαίτερα λεπτό χιούμορ που περισσότερο βασίζεται σε όσα δεν λένε οι ήρωες παρά σε όσα διαλέγονται. Αυτό που προσπάθησα να κάνω, ήταν να δώσω έναν πιο γρήγορο, μεσογειακού ύφους, ρυθμό, με γρήγορες εναλλαγές στις σκηνές προσθέτοντας κάποιες χιουμοριστικές πινελιές, στα σημεία που οι ήρωες δείχνουν, κατά την οπτική του δικού μας θεατρικού κοινού, να φλυαρούν. Είναι πολύ εύκολο να ξεφύγεις και να μετατρέψεις ένα έργο σε φάρσα από την αγωνία κάποιες φορές να περάσει στον κόσμο, είναι γενναίο όμως να κρατάς τις απόλυτες ισορροπίες αναδεικνύοντας όχι απαραίτητα τις σκηνοθετικές σου ιδέες, μα το ίδιο το κείμενο.
Με ποιο τρόπο σκηνοθέτησες το έργο και ποιος ήταν ο κεντρικός άξονας; Διαβάζοντας το έργο αποφάσισα ευθύς αμέσως πως κεντρικός άξονας της σκηνοθεσίας μου θα είναι η ανάδειξη της σχέσης της Σύλβια με τον Δοράντη και το πώς μέσα από ένα παιχνίδι καταφέρνει να βρει τον δρόμο του ένας φαινομενικά αδύνατος έρωτας. Ο τρόπος που αποφάσισα να φωτίσω το συγκεκριμένο ζευγάρι ήταν η διπλή διανομή στους χαρακτήρες (Λιζέτ / Μάριος και κος Οργκόν / Αρλεκίνος) βάζοντας τους υπηρέτες να διηγηθούν την ιστορία στον κόσμο κάνοντάς τον καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, συνένοχο στην πλάνη. Ήταν ένα ρίσκο, ιδιαίτερα η διπλή διανομή, μα φαίνεται πως η καθαρότητα των χαρακτήρων έτσι όπως έχουν αποδοθεί έχει υπερκεράσει αυτή τη δυσκολία.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον; Αυτή την περίοδο απολαμβάνουμε την παράστασή μας και αμειβόμαστε από το χαμόγελο με το οποίο φεύγει ο κόσμος που έρχεται να παρακολουθήσει τη δουλειά μας. Αν μπορώ κάτι να πω για το μέλλον είναι πως στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε έργα από το κλασικό ρεπερτόριο με μια φρέσκια όμως ματιά, αναδεικνύοντας τόσο το μεγαλείο των συγγραφέων όσο και την υποκριτική δύναμη των ηθοποιών. Πριν σας αποχαιρετίσω, θα ήθελα να αναφερθώ στους ηθοποιούς Κωνσταντίνα Μαλτέζου, Ελίνα Γιαννάκη και Θοδωρή Τούμπανο που πραγματικά αποδίδουν με τον καλύτερο τρόπο τους ρόλους τους και βέβαια στους συντελεστές μας, τον φωτογράφο Γιώργο Χαρίση, τον γραφίστα Νίκο Γαζετά και τον ζωγράφο Ελωίζο Θεμιστοκλέους για την εξαιρετική τους δουλειά και βοήθεια στο ανέβασμα της παράστασης.
Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης
του Μαριβώ
Η όμορφη, νεαρή Σύλβια επιθυμώντας να μάθει περισσότερα για τον νεαρό που ο πατέρας της διάλεξε για σύζυγό της, αποφασίζει να αλλάξει θέση με την υπηρέτριά της όταν μαθαίνει πως έρχεται να την γνωρίσει. Δεν ξέρει όμως πως και ο νεαρός Δοράντης έχει επιλέξει να κάνει το ίδιο. Αυτό το παιχνίδι μεταμφιέσεων οδηγεί σε συναισθηματικά μπερδέματα και μια διαμάχη ανάμεσα στις τάξεις. Όπως αποδεικνύεται όμως, η καρδιά ακολουθεί πάντα το δικό της δρόμο.
Μετάφραση-Σκηνοθεσία:Νότης Παρασκευόπουλος
Παίζουν: Ελίνα Γιαννάκη Κωνσταντίνα Μαλτέζου Νότης Παρασκευόπουλος Θοδωρής Τούμπανος
Διάρκεια: 80 λεπτά
Θέατρο Αλκμήνη Αλκμήνης 8 Γκάζι (Μετρό Κεραμεικού) Τηλέφωνο: 210 3428650 http://www.theatro.gr/
Ώρα Έναρξης:21.15
Τιμή Εισιτηρίου: Γενική 10€ Φοιτητές, Σπουδαστές Δραματικών Σχολών, Άνεργοι:5€
Trailer: http://www.youtube.com/watch?v=HJkEKUTYdl4
|