Η ΛΑΙΔΗ ΜΑΚΒΕΘ ΤΟΥ ΜΤΣΕΝΣΚ |
Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη |
Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσένσκ του Νικολάι Λεσκώφ Από το δελτίο τύπου Ένα ταξικό, πολιτικό θρίλερ, που πραγματεύεται την ιστορία μιας νεαρής γυναίκας φυλακισμένης σε έναν άθλιο γάμο. Το έργο τοποθετείται στη Ρωσία του 19ου αιώνα, σε μια εποχή που οι γυναίκες ήταν αδύναμες και καταπιεσμένες από την κοινωνία. Ο κύριος χαρακτήρας, η Κατερίνα Ισμαήλοβα είναι μια γυναίκα που υφίσταται την πατριαρχική εξουσία, έγκλειστη σε ένα επαρχιακό περιβάλλον, παντρεμένη με έναν πλούσιο άντρα μεγαλύτερο της. Είναι νέα, όμορφη, αλλά καταδικασμένη να ζήσει μία μονότονη και άχαρη ζωή όπως οι περισσότερες γυναίκες εκείνης της εποχής στη ρωσική επαρχία. Ωστόσο, η μοίρα της Ισμαήλοβα αλλάζει όταν συναντά το νέο, όμορφο επιστάτη, τον Σεργκέι, που θα κάνει τα πάντα να ανέλθει κοινωνικά, και εμπνέει ένα τυφλό πάθος στην Κάτια Ισμαήλοβα τόσο ισχυρό ώστε οι δυο τους θα οδηγηθούν στο έγκλημα. Η δραματουργία Με την εκπνοή του 19ου αιώνα, συγγραφείς από διαφορετικές χώρες έρχονται αντιμέτωποι με την αφύπνιση των γυναικών που ζώντας ως τότε κάτω από την πιο τυραννική εξουσία, αρχίζουν δειλά-δειλά να αντιλαμβάνονται την τραγικότητα της μοίρας τους αλλά και κάτι πιο βαθύ και ουσιαστικό, την επιθυμία τους να την ανατρέψουν. Για τις γυναίκες ηρωίδες μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων που έγιναν τα ινδάλματα αυτών των σποραδικών εξεγέρσεων το κίνητρο ήταν μια συνειδητοποίηση που είχε να κάνει με το γάμο τους. Αντιλαμβάνονται αίφνης πως ο ίδιος τους ο σύζυγος, ο προστάτης και πατέρας των παιδιών τους, είναι ο δυνάστης τους και αποτελούν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, ένα από τα πολλά αποκτήματα του. Άλλες θα εγερθούν τυφλά, μέσα από έναν έρωτα που θα κάνει κομμάτια την τακτοποιημένη τους ζωή και την κοινωνική τους υπόληψη. Άλλες θα απομακρυνθούν με μοναδικό κίνητρο την αδυναμία τους να είναι πια οι σκλάβες ανθρώπων που ποτέ δεν τις θεώρησαν κανονικά ανθρώπινα πλάσματα. Άλλες θα αυτοκαταστραφούν, προκειμένου να σταματήσουν να φλέγονται από το ανικανοποίητο της μοίρας τους. Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, η Κατια Ισμαήλοβα, θα ξεπεράσει κάθε όριο στην ανυποταξία της, χωρίς καν η ίδια να το αντιληφθεί. Θα γίνει μία δολοφόνος. Το κίνητρο κι εδώ ο έρωτας όμως η αιτία βαθύτερη κι ουσιαστικότερη. Η ηρωίδα παγιδευμένη σ’ ένα κόσμο χωρίς χαρά, χωρίς δικαίωση αλλά και χωρίς προορισμό αφού δεν έχει καταφέρει καν να γίνει μητέρα, βρίσκει στον Σεργκέι, τον νεοφερμένο επιστάτη που σύντομα θα γίνει εραστής της, όχι μόνο παρηγοριά αλλά και δικαίωση. Θα επαναφέρει τον πόθο της, την αγάπη της για τη ζωή, την ίδια την ανάσα της και θα της προσφέρει τελικά και την χαμένη της γονιμότητα. Όσο βαρύ κι αν είναι το τίμημα η Κατερίνα μπορεί να το πληρώσει. Όχι όμως κι ο Σεργκέι ο οποίος τρυπώνει στο κρεββάτι της με κίνητρο το κέρδος. Ζητάει κι εκείνος να απελευθερωθεί από τη ζωή του, μια ζωή σκληρής βιοπάλης χωρίς άλλη αμοιβή εκτός από το ξεροκόμματο. Θα την χρησιμοποιήσει την Κατερίνα και θα περπατήσει μαζί της στο δύσβατο μονοπάτι που τους ανοίγεται σχεδόν μοιραία χωρίς ποτέ να μοιραστεί μαζί της, την αγάπη. Διπλά προδομένη η Κατερίνα, δεν ηττάται όταν οι τύψεις την κατατρώνε, όταν σκοτώνει έναν αθώο, καταπνίγοντας μέσα της κάθε οίκτο, όταν μαστιγώνεται κι εξεφτελίζεται, όταν την σέρνουν σαν κατάδικο στη Σιβηρία αλλά όταν την προδίδει ο αγαπημένος της. Και τότε θα παρασύρει στο θάνατο τον εαυτό της μαζί με ότι εκείνος έχει αγαπήσει πραγματικά. Τότε θα είναι πραγματικά ηττημένη. Θα περάσει πολύς καιρός για να συνειδητοποιήσουν οι γυναίκες ποια είναι η πραγματική τους δύναμη και να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους με κίνητρα πολύ πιο συνειδητοποιημένα από το πάθος και το ένστικτο. Ο νέος αιώνας θα φέρει νέους πολέμους αλλά και νέες ιδέες. Κι ωστόσο η ανθρωπότητα θα τον δρασκελίσει χωρίς να εξαλείψει ούτε τις ταξικές αλλά ούτε και τις φυλετικές ανισότητες. Οι γυναικοκτονίες στην αυγή του 21ου πια αιώνα αντί να εξαλείφονται, αναζοπυρώνονται κι ο κόσμος μας εξακολουθεί να είναι αφιλόξενος κι άδικος για τις «σεληνιακές δέσποινες» που καλούνται να αγωνιστούν ξανά και ξανά ώστε να κατακτήσουν τα αυτονόητα. Η Κατερίνα δεν πολεμήθηκε μόνο από την εποχή της, από την ταξική της θέση, από τον σύζυγό της. Πολεμήθηκε κι από άλλες γυναίκες ακόμα πιο τραγικές από την ίδια, γυναίκες που το ανικανοποίητο τους δεν βρήκε διέξοδο στον έρωτα, στο πάθος, στην εξέγερση κι έμεινε μέσα τους να τις δηλητηριάζει και να τις μετατρέπει στις χειρότερες εχθρές του φύλου τους. Αυτός ίσως είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος όχι μόνο για την Κατερίνα αλλά για όλες μας. Κι αυτό κάνει την δραματουργία του Λεσκώφ πιο επίκαιρη από ποτέ και οδυνηρά διαχρονική. Η παράσταση Ο Φεζολάρι συνέλαβε κατευθείαν την ουσία της νουβέλας και μέσα από μια εξαιρετική θεατρική διασκευή, έστησε το δυστοπικό περιβάλλον μιας οικογένειας, κάπου, κάποτε αλλά κι ενός αναγνωρίσιμου κόσμου, του δικού μας. Ένα σαλόνι που γειτονεύει με ένα αλώνι, ένα πεδίο υπαρξιακής σύγκρουσης, φονικής μάχης και ερωτικής πάλης, μέσα κι έξω από το σπίτι, είναι ο σκηνικός του χώρος στον οποίο δεν αντιπαρατίθενται μόνο πρόσωπα αλλά και ιδέες. Οι συγκρούσεις που οδηγούν αμετάκλητα στους φόνους, δεν είναι συγκρούσεις ανάμεσα σε ήρωες με διαφορετικές προθέσεις κι επιθυμίες αλλά συγκρούσεις κόσμων που δεν μπορούν να υπάρξουν ταυτόχρονα. Διακρίνεται με διαύγεια αυτό το αμετάκλητο στη σκηνοθεσία του, που έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε τους ρυθμούς και τις δράσεις. Οι κορυφώσεις είναι τόσο έντονες και δυναμικές, τόσο απογυμνωμένες από το προσωπικό στοιχείο, τόσο ενστικτώδεις και αναγκαίες ώστε οι ήρωες μέσα από τα πάθη τους και τις πράξεις τους, μετατρέπονται σε σύμβολα εξουσίας, εξέγερσης, υποταγής, ανυποταξίας, προδοσίας και πίστης. Οι ρυθμοί εναλλάσονται με μαεστρία, δίνοντας στις δράσεις μια εσωτερική πνοή και στις ερμηνείες μια συναρπαστική κρισιμότητα. Ο αισθησιασμός εκφράζεται εύγλωττα μέσα από τις αναδιπλώσεις της σάρκας που περνάει από το μαρτύριο στην ηδονή, από την ανάπαυση στη δράση, από την φονική έκσταση στην επιδρομή των τύψεων και στις εφιαλτικές παραισθήσεις. Τα κορμιά πρωταγωνιστούν ακόμα κι όταν προσωρινά αναπαύονται στις σκιές, ο ερωτισμός διαχέεται σε κάθε κίνηση ακόμα και στις καθημερινές τελετές ρουτίνας σαν να έχει χυθεί στη σκηνή και να έχει διαποτίσει τα σώματα των ηθοποιών. Η βιαιότητα, εμβολιασμένη με την λευκότητα προθήκης κρεοπωλείου ή με ριπές φωτός σε γοργούς ρυθμούς, βυθίζεται στην ηδονική παραίτηση που προστατεύεται από πέπλα σκιας και σκοταδιού τα οποία όμως εγκυμονούν εφιάλτες. Η υστερική χαρά, ο πόθος κι η έκσταση κορυφώνονται μέσα από γιορταστικές χορογραφίες, η απελπισία και το αδιέξοδο γίνονται το είδωλό της, τα κορμιά πάσχουν με τον ίδιο τρόπο που γιορτάζουν, οι κραυγές γίνονται ψίθυροι κι οι χειρονομίες φόνου έχουν μιαν ερωτική διάσταση ενώ τα ερωτικά αγκαλιάσματα, τη βιαιότητα της επικείμενης καταστροφής. Η μετακίνηση από την αφήγηση στη δράση είναι σαφής αλλά ανεπαίσθητη, η ιστορία περνάει από την αντικειμενικότητα της εξιστόρησης στην εκρηκτικότητα του βιώματος με κινήσεις δεξιοτεχνικές που ορίζουν έντεχνα τους χρόνους και φέρνουν τον θεατή αντιμέτωπο με το απρόβλεπτο, την μοιραιότητα, το αναπότρεπτο. Οι ηθοποιοί είναι απόλυτα συντονισμένοι και λειτουργούν σαν ένα ενιαίο σύνολο, αξιοποιώντας στο έπακρο την χορογραφία της δράσης και κλιμακώνοντας έντεχνα τις εντάσεις μέσα από τις πολλαπλές μεταπτώσεις των χαρακτήρων τους. Η Μαρία Σκαφτούρα μας δίνει μια πολύ πειστική Κατερίνα αισθησιακή, εσωτερική και με έντονο συναισθηματισμό και βίαιο ψυχικό υπόβαθρο ενώ ταυτόχρονα κρατάει το νήμα της αφήγησης. Ο Άγγελος Ανδριόπουλος σφίζει από νεότητα, πάθος και ενέργεια ερμηνεύοντας τον φιλόδοξο επιστάτη-εραστή ενώ γίνεται συγκλονιστικός τη στιγμή που φόβοι και ενοχές τον κατακλύζουν. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου κτίζει στην εντέλεια το χαρακτήρα του άξεστου και χοντροκομμένου φεουδάρχη που είναι προσκολημμένος στις υποχρεώσεις του, παραδομένος στην ανάγκη και αδιάφορος σε κάθε χαρά της ζωής. Η Μαρία Σωτηριάδου ερμηνεύει δυναμικά και με συνέπεια την δυναστική πεθερά υπερτονίζοντας τον άκαμπτο χαρακτήρα της, την σκληρότητα της και την απωθημένη οργή της και μετατρέπεται επιδέξια σ’ ένα ανατριχιαστικό φάντασμα-γάτα. Η Άντα Γιαννουκάκη είναι μια σπαρταριστή υπηρέτρια σε μια ερμηνεία γεμάτη χιούμορ, σπιρτάδα κι ερωτισμό. Τρυφερός κι ευαίσθητος ερμηνευτικά ο Βασίλης Τσιάκας ενσαρκώνει εξ ίσου πειστικά το αθώο αγόρι με το οξυμένο ένστικτο αλλά και με την ολοκληρωτική άγνοια κινδύνου προσδίδοντας μια μεταφυσική αύρα στην σκηνική παρουσία του. Στιβαρή η Αγάπη Παπαθανασιάδου, ερμηνεύει πειστικά τον ρόλο της αποδίδοντας άψογα τις εκρήξεις του χαρακτήρα και την υποκριτική ηθική του μέσα από μια άκαμπτη, σχεδόν μοναστική αυστηρότητα. Την αίσθηση θρίλερ, την δυναμική της φονικής αντιπαράθεσης, του καταιγισμού των τύψεων αλλά και της απελπισμένης τρυφερότητας ενισχύουν οι έντονοι φωτισμοί κι οι μουσικές οι οποίες περιλαμβάνουν ένα τραγούδι τόσο βαθιά αισθησιακό και τρυφερό που φωτίζει ανατρεπτικά την σκοτεινή ρίζα του κακού στην ψυχή της Κατερίνας, εξαγνίζοντας τις φρικτές πράξεις της μέσα από τις αγνές προθέσεις της. Αισθαντική η ερμηνεία του τραγουδιού αυτού, από την Σοφία Παπάζογλου. Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι Διασκευή: Μαρία Σκαφτούρα Σύμβουλος δραματουργίας: Κάτια Σωτηρίου Πρωτότυπη μουσική: Γιώτα Κοτσέτα- Αλέξης Αλεβιζάκης Σκηνικός χώρος- κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου Βοηθός σκηνοθέτη: Άντα Γιαννουκάκη Φωτογραφίες: Ελπίδα Μουμουλίδου Το ομώνυμο τραγούδι της παράστασης ερμηνεύει η Σοφία Παπάζογλου Η διασκευή στηρίχτηκε στο βιβλίο του Νικολάϊ Λέσκοφ με τίτλο «Η λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροές σε μετάφραση Άννας Ραδίτσα Παίζουν: Μαρία Σκαφτούρα, Άγγελος Ανδριόπουλος, Γιάννης Παπαϊωάννου, Μαρία Σωτηριάδου, Άντα Γιαννουκάκη, Βασίλης Τσιάκας, Αγάπη Παπαθανασιάδου ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: Από τη Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου, έως την Τρίτη 25 Φεβρουαρίου, για 20 παραστάσεις. Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 80' (χωρίς διάλειμμα) Πολυχώρος VAULT THEATRE PLUS FB Page: http://www.facebook.com/VAULTTheatreGr1 Instagram : vault.theatre.plus (https://www.instagram.com/vault.theatre.plus/?hl=el) Μελενίκου 26 Γκάζι Πλησιέστερος σταθμός μετρό: Κεραμεικός (8' περίπου με τα πόδια) Πληροφορίες-κρατήσεις: 213 0356472 / 6949534889 ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:Γενική είσοδος: 15 ευρώ Προπώληση viva : 12 ευρώ : https://www.viva.gr/tickets/theater/polyxoros-vault/i-laidi-makveth/ Φοιτητές / ΑμΕΑ / Κάτοχοι Κάρτας Ανεργίας (ΟΑΕΔ): 10 ευρώ
Προπώληση viva.gr : https://www.viva.gr/tickets/venues/polyxoros-vault/ (για τηλεφωνικές κρατήσεις 11:00 - 14:00 και 17:00 - 21:00) Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από κακόβουλη χρήση. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε την Javascript για να τη δείτε. *Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ *ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ |