HERCULINE ADELAIDE |
Συντάχθηκε απο τον/την Παύλος Λεμοντζής |
Herculine Adélaïde του Abel Barbin
Θα μπορούσε να είναι freakshow των Tiger Lillies αλλά πρόκειται για μια συγκλονιστική περφόρμανς με την υπογραφή του Δαμιανού Κωνσταντινίδη. Αυτές οι αληθινές «αναμνήσεις ενός ερμαφρόδιτου» μεταλλάχτηκαν σε ανελέητα ραπίσματα στην καθεστηκυία τάξη πράγματων, στο politically correct «ορθό» , σε μια εμπνευσμένη παράσταση δωματίου από τον πολυσχιδή σκηνοθέτη και τους συνεργάτες του. «Η ιστορία του/της Ερκουλίν Μπαρμπέν, όπως ο ίδιος/ η ίδια την κατέγραψε στο ημερολόγιό του/της, έμεινε στην Ιστορία ως το πρώτο κείμενο ερμαφρόδιτου, ένα ντοκουμέντο πάνω στο οποίο βασίστηκε ο Μισέλ Φουκώ για να γράψει το άρθρο του «Το αληθινό φύλο» (1978), καταγγέλλοντας «την τυραννία της κοινωνίας για το φύλο και την αναπόφευκτη επιμονή ότι κάθε άτομο πρέπει να έχει ένα» και ανοίγοντας ένα νέο, πολύ σημαντικό κεφάλαιο στις σπουδές φύλου. Σήμερα, ο/η Ερκουλίν αποτελεί εμβληματική μορφή του κινήματος των ίντερσεξ ατόμων. Την εποχή, όμως, που έζησε τη σύντομη ζωή του/της, ήταν ένας άνθρωπος που προσπαθούσε απεγνωσμένα να κατανοήσει και να διαχειριστεί τη σεξουαλική του επιθυμία, μια ύπαρξη καταδικασμένη στη μοναξιά και την απομόνωση, ένα μίασμα για τη θρησκόληπτη κοινωνία. Ένα θύμα της ζωής, η οποία τον οδήγησε στον μονόδρομο της αυτοκτονίας». Το παραπάνω κείμενο –υπόθεση του έργου θα το βρείτε στα δελτία τύπου των μέσων ενημέρωσης. Στον υποβλητικό και επιβλητικό χώρο του Μπενσουσάν Χαν θα βρείτε αυτά που οι άνθρωποι του πολιτισμένου κόσμου κρύβουν κάτω από το χαλί. Θα αντιληφθείτε άμεσα πως η πρωτοποριακή καλλιτεχνική ομάδα «Angelus Novus» αναθέτει τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στους θεατές, δραματοποιεί προσωπικές ιστορίες, χρησιμοποιεί το θέατρο ως εργαλείο αφύπνισης, γιατί όχι κοινωνικής επανένταξης ή ψυχολογικής υποστήριξης στο ιδιαίτερο, το διαφορετικό. Η δραματοποίηση της ιστορίας του ερμαφρόδιτου Ερκουλίν Μπαρμπέν και η παρουσίασή της σε εβδομήντα περίπου λεπτά και, μάλιστα, με ρυθμούς καταιγιστικούς, με ζωντανές εικόνες – αστραπές, εικόνες – φωτιά, εικόνες –μαχαίρια, κατάφερε να δημιουργήσει έναν χώρο σκέψης και εσωτερικού διαλόγου, έναν χώρο ανατροφοδότησης στους θεατές, ώστε να έχουν τη δυνατότητα ν’ αρθρώσουν , ν’ ακούσουν διαφορετικά ερωτήματα απ΄ αυτά που συνήθως τίθενται σε ιδιωτικές ή δημόσιες συζητήσεις και, μέσα από τη δική τους ανάλυση, ν’ αναλογιστούν τι ακριβώς καθορίζει τον «άνθρωπο», αλλά και ν’ ανακαλύψουν καινούργιες συνδέσεις στα γνωστά υλικά με τα οποία τροφοδοτείται η σκέψη τους. Ουσιαστικά, αυτό το εγχείρημα αναγνωρίζεται ως καλός σύμβουλος στις κοινωνικές δομές, ώστε ο κόσμος ν΄ αρχίσει ν’ αποδέχεται ως φυσιολογικό ον τον ερμαφρόδιτο άνθρωπο, εν προκειμένω, που σε προηγούμενες εποχές δε δεχόταν. Η τέχνη, ναι μεν δε δίνει λύσεις σε προβλήματα, κατηχεί όμως, λειτουργεί ως μάθημα και εκπαιδεύει το κοινό της στο να δημιουργεί διαφορετικά πλαίσια αναφοράς, αναστοχασμού, εκτίμησης προσώπων και πραγμάτων. Σήμερα, γνωρίζουμε πλέον με σαφήνεια ότι οι άνθρωποι και, σύμφωνα με τη Βιολογία, πολλά άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά γεννιούνται αρσενικά, θηλυκά ή intersex, δηλαδή κάπου ενδιάμεσα στο «αμιγώς» αρσενικό και το «αμιγώς» θηλυκό άτομο. Κοινωνικά αποδεκτά τα δυο πρώτα φύλα. Το τρίτο, ως περίεργο, ως ελαττωματικό , εθεωρείτο μίασμα, κατάρα, σφάλμα της φύσης. Η ζωή του βασανιστική, κατακερματισμένη από τη χλεύη και την απόρριψη. Η αυτοχειρία, μονόδρομος. Αυτόν τον Γολγοθά περιγράφουν οι αναμνήσεις του ερμαφρόδιτου Ερκουλίν ή Αλεξινά στο βιβλίο του και σ’ αυτήν την σπαρακτική διαδρομή του στον κόσμο των θνητών έως τα είκοσι εννέα του χρόνια, «περπατήσαμε» στο «Μπενσουσάν Χαν» τριάντα θεατές και συλλέξαμε τα τιμαλφή που ο καθένας ανακάλυψε. Η παράσταση είναι ένα show υψηλής αισθητικής και έμπλεη ευρημάτων, συμβολισμών, εικόνων. Είναι μια καθηλωτική επίδειξη ικανοτήτων από τρεις εξαιρετικούς ηθοποιούς, μια πηγή αναβλύζουσα αδιαλείπτως συναισθήματα, είναι μια αφοπλιστική πιστοποίηση της σκηνοθετικής δεινότητας του Δαμιανού Κωνσταντινίδη και, ταυτόχρονα, ένα σφυροκόπημα χωρίς ανάσα στο εξ’ ορισμού «κανονικό» , όταν αυτό εξοβελίζει το εκ φύσεως διαφορετικό στην περιθωριοποίηση και, εντέλει, στην αυτοκαταστροφή. Σκηνές έξοχες, ανατριχιαστικές στην κυριολεξία - συνταρακτική εκείνη της αμείλικτης αυτοτιμωρίας - φέρνουν το «πρόβλημα» στα μάτια και προκαλούν, φωνάζουν «μην αποστρέφεις το βλέμμα, δες εδώ. Να, αυτό είμαι. Το μισό του ενός συν το μισό του άλλου φύλου, ένα αλλόκοτο ον που, ωστόσο, σκέφτομαι, πονάω, αγαπάω, τρέφομαι, κοιμάμαι, αναπνέω, ζω, όπως όλοι σας». Μοιρασμένος ο ερμαφρόδιτος ήρωας στα τρία στόματα και σώματα των Αντιγόνης Μπάρμπα, Χρήστου Παπαδόπουλου, Αναστάσιου Ροϊλού, ενσαρκώνεται με άριστη τεχνική, έντονο συναίσθημα και καθηλωτική ερμηνεία. Οι μουσικές των Κωστή Βοζίκη και Χρήστου Παπαδόπουλου συντείνουν σε καθοριστικό βαθμό στην κορύφωση του δράματος. Η κίνηση των «τριών Ερκουλίν» στα διαδοχικά δωμάτια ξεκινά ως χορογραφία χαράς και παιχνιδιού και καταλήγει σε χορό μαγισσών, γιατί όχι σε βακχικό χορό Μαινάδων, μιας κι ο μυθικός Ερμαφρόδιτος είναι γέννημα του Ερμή και της Αφροδίτης. Τα κάδρα που σχηματοποιούν οι φωτισμοί και τα κορμιά, εξαιρετικές εικαστικές δημιουργίες και σοφά μελετημένη η εκμετάλλευση των χώρων του Μπενσουσάν Χαν. Ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης και η ομάδα «Angelus Novus» εκπλήσσουν ευχάριστα άλλη μια φορά και επιβεβαιώνουν ότι το καλό θέατρο είναι κοινωνικό λειτούργημα.
Μετάφραση – Διασκευή – Σκηνοθεσία: Δαμιανός Κωνσταντινίδης
Έως 14 Απριλίου 2019 Μπενσουσάν Χαν Εδέσσης 6 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο κρατήσεων: 6971 95 95 29 Προπώληση εισιτηρίων: Μπενσουσάν Χαν, Δευτέρα έως Παρασκευή 12:00 – 22:00, Σάββατο και Κυριακή 12:00 – 15:00 |