ΒΕΛΛΕΡΟΦΟΝΤΗΣ - ΠΑΛΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΑ ΤΕΡΑΤΑ |
Συντάχθηκε απο τον/την Παύλος Λεμοντζής |
Βελλεροφόντης – Παλεύοντας με τα τέρατα του Γιάννη Καλαβριανού Στον μυσταγωγικό χώρο τους αρχαίου θέατρου των Φιλίππων (μέσα 4ου αιώνα π.Χ.), οι τυχεροί, Αυγουστιάτικο βράδυ Δευτέρας, δεχθήκαμε ένα πολύτιμο δώρο από το ντόπιο Φεστιβάλ. Κομιστής ο , επίσης, γενναιόδωρος Γιάννης Καλαβριανός, σκηνοθέτης με πετυχημένες πρωτοποριακές παρατάσεις στο ενεργητικό του και ιδιαίτερη αδυναμία στις συνεργασίες ομάδων. Απέδειξε άλλη μια φορά πόσο ικανός συντονιστής δυνάμεων είναι, πόσο γόνιμη φαντασία διαθέτει, τι ευφάνταστες ιδέες γεννάει το έμπλεο γνώσεων μυαλό του, πόσο ευρείς είναι οι πνευματικοί του ορίζοντες, ώστε να μας χαρίσει μια μοναδική κι ευρηματική δική του πρώτη προσέγγιση στον σχετικά άγνωστο μύθο του σημαντικότερου ήρωα της μυθολογίας, πριν τον Ηρακλή. Τον Βελλερεφόντη. Αρχικά καθίσαμε στο κοίλο. Μπροστά μας άδεια η ορχήστρα και δεξιά κι αριστερά οι Πάροδοι. Ο σκηνοθέτης εμφανίστηκε, μας είπε ότι δούλεψε με τρεις ομάδες και για είκοσι μέρες το κείμενο που επιμελήθηκε ο ίδιος και ότι ο τόπος που επέλεξε να το παρουσιάσει είναι αυτός πίσω από τη δεξιά Πάροδο, η οποία φέρει και αψίδα. Μετακινηθήκαμε, οι τοποθετημένες καρέκλες σε μικρό αριθμό, αρκετοί μείναμε όρθιοι. Αλλά αποζημιωθήκαμε στο έπακρον. Αυτό που ακολούθησε και για όσο διήρκησε- λιγότερο από ώρα- ήταν αναπάντεχα ενεργητικό, σχεδόν καθηλωτικό. Επρόκειτο για την ιστορία του Βελλερεφόντη, εγγονού του πονηρού Σίσυφου, που έγινε κατά λάθος δολοφόνος του αδελφού του, άλλαξε όνομα, εγκατέλειψε τη γενέτειρά του Κόρινθο, κι άρχισε μια αναμέτρηση με τη ζωή και τα θηρία της. Ανθρώπινα και μυθικά. Είναι η ιστορία όλων εκείνων που αποφάσισαν να τα βάλουν με τη Μοίρα και τους Θεούς. Που δάμασαν Πήγασους, σκότωσαν Χίμαιρες, δοξάστηκαν, θέλησαν να ανέβουν στον ουρανό, έχασαν το μέτρο και το δίκιο τους, καταβαραθρώθηκαν και κατέληξαν να περιπλανιούνται στους κάμπους της ζωής. Στο κείμενο, όπως δήλωσε ο Γιάννης Καλαβριανός, έχουν ενσωματωθεί στίχοι από τα σπαράγματα δύο μερικώς σωζόμενων τραγωδιών του Ευριπίδη που σχετίζονται με τον μύθο (Βελλεροφόντης και Σθενέβοια) καθώς και υλικό από την Ιλιάδα και ειδικότερα τη Ραψωδία Ζ’, τη «Θεογονία» του Ησίοδου, τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη, εξαιτίας των ομοιοτήτων Φαίδρας-Σθενέβοιας, το «Ελλάδος Περιήγησης» του Παυσανία, καθώς και αποσπάσματα από τον Πίνδαρο και τις μελέτες των Πιερ Γκριμάλ (Λεξικό της ελληνικής και ρωμαϊκής Μυθολογίας), Καρλ Κερένυι (Η Μυθολογία των Ελλήνων) και Έρικα Σιμόν (Οι Θεοί των Αρχαίων Ελλήνων). Οι φωτισμοί στον συγκεκριμένο χώρο, οι μαρμάρινες σκάλες, οι αρχαίες κολόνες, το σωζόμενο τείχος και πίσω, λίγο μακρύτερα, το φωτισμένο ειδικά για την παράσταση άδειο κοίλο, μετέφεραν την αύρα του αρχέτυπου πριν από την είσοδο και δημιούργησαν , ήδη, μια προδιάθεση μυσταγωγίας στους θεατές. Η μουσική του Διαμαντή Αδαμαντίδη σε ρόλο πρώτου μύστη και η παράσταση ξεκίνησε. Πρόλογος, Πάροδος, Επεισόδιο, Στάσιμο, Έξοδος, αποστασιοποιημένα από μια τυπική τραγωδία αρχαίου Δράματος, ενοποιημένα σε μια σύγχρονη, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σκηνική δράση. Δεν επιχειρήθηκε μια φιλολογική, ψυχαναλυτική, συμβολιστική ή άλλου τύπου ερμηνεία και ανάγνωση του μύθου, αλλά μία πρώτη προσέγγισή του. Με τον τρόπο που ξέρει και διδάσκει ο Γιάννης Καλαβριανός. Όσοι είδαμε το δικό του «Γιοι και Κόρες» αναγνωρίσαμε και τον ισομερή τρόπο μοιράσματος κειμένου σε όλα τα πρόσωπα και τη συντονισμένη κίνηση της ομάδας και την «εκμετάλλευση» όλων των διαθέσιμων χώρων και φυσικών αντικειμένων. Οι συναισθηματικές εναλλαγές στη δράση πέρασαν εύκολα και γρήγορα στο κοινό, το «παιχνίδι του καθρέφτη» λειτούργησε άψογα, οι περιπέτειες του Βελλερεφόντη έγιναν κόμικ , έγιναν «κλασσικά εικονογραφημένα», έγιναν θεατρικό παιχνίδι με τον μύθο πεδίο δράσης και των θεατών καθώς μία από τις συνιστώσες του, διεισδύει στο παρόν. Ο Σίσυφος μεταλλάχτηκε σε μια συμπαθή φιγούρα που σπρώχνει τον βράχο κι οι χαρισματικοί ηθοποιοί επωμίσθηκαν αφήγηση και ρόλους, έγιναν σχήματα, έγιναν ήρωες, έγιναν αντικείμενα, μα ο Πήγασος αγαπήθηκε περισσότερο. Ωστόσο, το σύνολο των συντελεστών κατάφερε να ξετρυπώσει τις ευαίσθητες ανθρώπινες χορδές που , ακόμη και σήμερα , ως ιδιαίτερο είδος στη φύση συντηρούμε στην ψυχή μας κι εκείνη η έξοχη σκηνή στο αδειανό κοίλο με τον Πήγασο να ολοφύρεται μόνος γυρεύοντας μάταια τον χαμένο πια αναβάτη του Βελλερεφόντη, έφερε ρίγος, συγκίνηση, δέος. Η μουσική, το φτερούγισμα σαν κραυγή απόγνωσης, το εξαίσιο εικαστικό κομμάτι του φωτισμένου αρχαίου θεάτρου, η απελπισμένη κίνηση του ηθοποιού-Πήγασου προς όλες τις κατευθύνσεις και η έξοδος με το σταδιακό χαμήλωμα φώτων ως το πλήρες σκοτάδι, σφράγισε την επιτυχία του εγχειρήματος. Η παράσταση «Βελλεροφόντης – Παλεύοντας με τα τέρατα» ανέβηκε στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων στο πλαίσιο του 2ου Διεθνούς Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος που διοργανώνουν το 61ο Φεστιβάλ Φιλίππων και το ΔηΠεΘε Καβάλας.
Κείμενο-σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός Κίνηση: Χρήστος Παπαδόπουλος Μουσική: Διαμαντής Αδαμαντίδης Ερμηνεύουν: Διαμαντής Αδαμαντιδης, Δέσποινα Γιαννοπούλου, Γιώργος Γλάστρας, Αλεξία Μπεζίκη, Γιώργος Κοτσιφάκης, Χρήστος Παπαδόπουλος, Στέφη Πουλοπούλου Αρχαίο θέατρο Φιλίππων 20, 21 και 22 Αυγούστου Ελεύθερη είσοδος |