Ευγένα
του Θεόδωρου Μοντσελέζε, από την ομάδα «Boy Oh»

Το έργο

Η Ευγένα του Μοντελέζε από την Ζάκυνθο γράφτηκε το 1646 και είναι ένα μυητικό παραμύθι επηρεασμένο από την κρητική, κλασικίζουσα δραματουργία αλλά και από τα θρηνητικά τραγούδια και μοιρολόγια. Αποτελείται από 1542 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους και αφηγείται τις περιπέτειες της «κουτσοχέρας», μιας βασιλοπούλας κατά τα πρότυπα πολλών λαϊκών, θρησκευτικών αφηγήσεων της εποχής, η οποία πέφτει θύμα της μητριάς της, καταδικάζεται σε θάνατο και τελικά της κόβουν τα χέρια. Η ηρωίδα θα καταφύγει σε άλλη χώρα και θα παντρευτεί ένα ρηγόπουλο με το οποίο θα κάνει και δύο παιδιά. Αλλά η μητριά ξαναμπαίνει στη ζωή της και με συκοφαντίες καταφέρνει τον εκδιωγμό της. Ακολουθεί η επέμβαση της «από μηχανής» Παναγιάς η οποία εισακούοντας τις παρακλήσεις της, την αποκαθιστά με ένα θαύμα. Το έργο, χαρακτηριστικό δείγμα του ρεπερτορίου του μεσαιωνικού θεάτρου το 13ο αιώνα, παρουσιάζει ωστόσο σημαντικές διαφοροποιήσεις από το κλασσικό θρησκευτικό θέατρο. Ο μύθος φέρει την καταγωγή του από την Βόρεια Αγγλία του 11^ου αιώνα ενώ στα Επτάνησα συνδέθηκε άμεσα με τον εορτασμό του καρναβαλιού κι εμπλουτίστηκε με στοιχεία όπως οι μεταμφιέσεις, το έθιμο της γκιόστρας (μάχη με κοντάρια), η παρουσία του Δήμιου-θανάτου. Το θρησκευτικό στοιχείο έχει υπονομευτεί αφού δεν έχουμε σκηνική παρουσία της Παναγίας κι ο άγγελος αντικαθίσταται από τον φιλόσοφο στον πρόλογο και ένα δήμιο στο τέλος. Επίσης είναι καθαρή η πρόθεση του συγγραφέα να κρατήσει το κοινό του ικανοποιημένο προσφέροντάς του μια περιπέτεια με καταιγιστική δράση, ένα κατ’ εξοχήν λαϊκό θέαμα που θα το διασκεδάσει και θα αναγνωρίσει σ’ αυτό στοιχεία του δικού του πολιτισμού. Ο συγγραφέας τύπωσε το βιβλίο στην Βενετία, με δικά του έξοδα και τοποθέτησε τη δράση στην Ζάκυνθο. Ο ιδιαίτερος λόγος του απαιτεί από τον σύγχρονο ερμηνευτή μια ειδική παιδεία και μια υποκριτική δεξιότητα που θα αξιοποιήσει την ρυθμολογία και το λεκτικό περιεχόμενο, διατηρώντας τις δύσκολες ισορροπίες ανάμεσα στο έργο και την εποχή μας.  

Η παράσταση

...παίχτηκε στις 26 και 27 Ιουλίου στο «Επί Κολωνώ» στα πλαίσια του off-off festival.

Η ομάδα «Boy Oh» υπό την σκηνοθετική καθοδήγηση της Μαγδαληνής Σαββίδου ετοίμασε μια «παράσταση-σχόλιο» στο έργο με έντονα σαρκαστικά και χιουμοριστικά στοιχεία αναιρώντας το διδακτικό του πνεύμα και διανθίζοντας το λόγο με φράσεις στα Αγγλικά ενώ οι ερμηνείες των πέντε ηθοποιών που υποδύθηκαν τους δεκατρείς ρόλους του έργου, κρατήθηκαν σε απόσταση από το συγκινησιακό πλέγμα των ηρώων και κινήθηκαν στα πλαίσια της φάρσας, του κόμικ και της στυλιζαρισμένης πόζας. Εν τούτοις η ομάδα δεν κατάφερε να ξεπεράσει τις εγγενείς αδυναμίες της και το αποτέλεσμα ήταν μάλλον μια σουρεαλιστική απόδοση του έργου, χωρίς να έχουν ομογενοποιηθεί οι επεμβάσεις και χωρίς να έχει αξιοποιηθεί το στοιχείο του καρναβαλιού που θα μπορούσε να διακινήσει ομαλά αυτή τη σκηνοθεσία προς μία φαρσική απόδοσή της. Οι εγγλέζικες φράσεις που μάλλον είχαν σαν στόχο τους να προσδώσουν ένα σύγχρονο στοιχείο  στη δραματουργία μου θύμισαν ψωνισμένες εφοπλίστριες στη Χίο που μιλούσαν στα παιδιά τους μισά αγγλικά-μισά ελληνικά, μην μπορώντας να κρύψουν την ξενομανία τους η οποία δημιουργούσε εκρηκτικό μίγμα με την αμορφωσιά τους. Οι υψηλοί στόχοι της ομάδας θα μπορούσαν να αποδώσουν αν συνοδεύονταν από την ανάλογη ερμηνευτική ποιότητα, κινησιολογική ευχέρεια και δραματουργική επάρκεια ώστε το όλο θέαμα να λειτουργήσει σαν μια άψογα εκτελεσμένη χορογραφία. Κάτι που απαιτεί ιδιαίτερα υποκριτικά προσόντα, μεγαλύτερη άσκηση, περισσότερες πρόβες και μια πιο ώριμη και βαθειά σκηνοθετική προσέγγιση.  

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Μαγδαληνή Σαββίδου

Μουσική επιμέλεια ομάδα «Boy Oh»

Κοστούμια: Κατερίνα- Χριστίνα Μανωλάκου

Παίζουν:

Λίνα Καλπαζίδου

Χαρά Κασαράκη

Κατερίνα Μπουντούρη

Μαργαρίτα Σταυροπούλου

Θωμάς Φανουράκης