Φιλιώ Χαϊδεμένου

Προσωπική μαρτυρία σε θεατρική διασκευή  της Άνδρης Θεοδώτου

Είδα την παράσταση μαζί με δεκάδες ακόμη συμπολίτες στο «Σωκράτης Καραντινός» κι ευλογήθηκα. Δέος και αγαλλίαση, ψυχική ευφορία και συγκίνηση, πάλλουσα ψυχή από μια χαρά ανείπωτη, σαν εκείνη την πρωτόγνωρη που φέρνει μια γέννα στον κόσμο σου. Βυθίστηκα στη ζωή που δεν έζησα. Μέσα από τη συγκλονιστική αφήγηση της Μπεμπεδέλη - Χαϊδεμένου, μέσα από τη μελίρρυτη φωνή του Ζαχαρία Καρούνη, μέσα από την ποίηση που με τόση μαεστρία μάς δώρισαν ο Βασίλης Ευταξόπουλος και ο Άγγελος Αγγελής, η μουσική και οι μουσικοί, οι ηθοποιοί και οι φωτισμοί, όλοι όσοι οργάνωσαν αυτό το τόσο ιδιαίτερο ταξίδι.

Ξεκίνησε με “κύματα” σε μια σχεδόν άδεια σκηνή με μια προβλήτα ξύλινη, ένα μισοθαμμένο σκαρί στην άμμο κι ένα «αηδόνι» , το λαρύγγι του Ζαχαρία Καρούνη, να ευφραίνει τις αισθήσεις της όρασης και της ακοής. Ύστερα ήρθε η Φιλιώ , άνοιξε το στόμα και μας «έδεσε» εκεί. Μέσα στο έργο, μέσα στην ιστορία της και ιστορία μας , μέσα στις περιπέτειες τις δικές της και της φύτρας της, γύρισε ο χρόνος ανάποδα, γίναμε όλοι Μικρασιάτες. Σμυρνιοί και Βουρλιώτες. Όλες οι σελίδες του βιβλίου «Τρεις αιώνες, μια ζωή» που είχα ήδη ξεκοκαλίσει, ζωντάνεψαν στα μάτια μου κι ευτυχώς που ο σκηνοθέτης κράτησε τη γραμμή του , στήριξε την αφήγηση στην έξοχη τεχνική της σπουδαίας Δέσποινας Μπεμπεδέλη και στον χαρισματικό Ζαχαρία Καρούνη που, ως Μνήμη, συμπλήρωσε την αφήγηση και της έδωσε με τα τραγούδια και τους αμανέδες χρόνο ενεστώτα, ενώ οι εξαιρετικοί Καραβιώτης, Σαουσοπούλου, Χαραλάμπους και Φλωράτος υποδύθηκαν ρόλους, έγιναν πολυφωνική χορωδία, ανάστησαν σκηνές απ’ τη ζωή της Φιλιώς Χαϊδεμένου στο πέρασμα των χρόνων που έζησε και, πραγματικά, δεν μπορώ να ξεχωρίσω μια για να σταθώ. Ήταν όλες συναρπαστικές.

Επρόκειτο για μια μελετημένη στη λεπτομέρειά της θεατρική διαδρομή , με σεβασμό στην ιστορία που αφηγήθηκε και μια γενναιόδωρη προσφορά «εισιτηρίου» στους θεατές , ώστε να ταξιδέψουν αισθαντικά στα πονεμένα κομμάτια του παρελθόντος μας.

Η Δέσποινα Μπεμπεδέλη απέδωσε τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της Φιλιώς Χαϊδεμένου με ανατριχιαστική δεξιότητα, αλήθεια, γλαφυρότητα, θεαματικές καταβυθίσεις στον χρόνο, συναισθηματικές εξάρσεις. Βίωσε ζωντανά επί σκηνής τις ιστορίες, πότε ως παιδούλα και πότε ως σύζυγος και μητέρα και δυναμική γυναίκα με ενεργό δράση στο γίγνεσθαι της εποχής. Και δεν ήσαν λίγες οι στιγμές που το κοινό σκούπισε τα μάτια του ή ξέσπασε σε χειροκροτήματα. Το εντυπωσιακό γεγονός και πολύ σπάνιο σήμερα, συνέβη στο φινάλε. Μεμιάς σηκώθηκαν οι θεατές όρθιοι, σα να υπήρξε συνεννόηση μυστική και απέτισαν φόρο τιμής στη μεγάλη ηθοποιό και τους άλλους συντελεστές, χειροκροτώντας επί αρκετά λεπτά.

Θα μπορούσα να γράψω πολλά για τη συγκεκριμένη παράσταση. Δεν το χρειάζεται. Πρόκειται, σαφώς , για επιστροφή στο ουσιώδες. Έχω δει πάμπολλες παραστάσεις υπό το πρίσμα του καινούργιου, του μοντέρνου, της «δυτικής» ματιάς, αυτής που ευαγγελίζονται θεατρικές σχολές Γερμανίας ή Γαλλίας ή Αγγλίας ή τι άλλο ρηξικέλευθο και καινοτόμο. Αρκετές ήταν ενδιαφέρουσες και κόμισαν όντως έναν «αέρα» πρωτοπορίας. Κάποιες ήταν αδιάφορες και, μερικές , ανυπόφορες. Πρέπει πρώτα να κατακτηθεί η νηφάλια σκέψη κι ύστερα να απλωθούν οι πειραματισμοί με το σωματικό θέατρο, το αφηγηματικό θέατρο υποβοηθούμενο από δεκανίκια-τηλεβόες ή μικρόφωνα παντελώς περιττά επί σκηνής , μόνο και μόνο για να καμωθούν κατόπιν οι «αρχιτέκτονες» ότι χάρισαν στην τέχνη δρόμους νέους κι ελπιδοφόρους για το μέλλον της, ενώ αντί της «άνοιξης» έπιασαν μόνιμο στασίδι στον «χειμώνα» . Ωστόσο, νιώθω ότι αρχίζει να φθίνει ο φορμαλισμός, ο οποίος έθελξε με τη βολική και εύκολη πρόσληψή του τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά μυαλά τις προηγούμενες δεκαετίες. Το θέατρο επιστρέφει, νομίζω, στο ουσιώδες. Η φύση του άλλωστε όπως υποστηρίζουν ειδικοί και θεατρόφιλο κοινό, είναι η ανθρώπινη ψυχή και όχι η φόρμα. Ο θεατής σήμερα ψάχνει άλλου είδους αλήθειες, καθαρά ανθρώπινες και ανεπιτήδευτες. Απόδειξη, οι γεμάτες αίθουσες που φιλοξενούν παραστάσεις, όπως αυτή της «Φιλιώς Χαϊδεμένου».

Σκηνοθεσία Βασίλη Ευταξόπουλου

Σκηνικά - κοστούμια  Άγγελου Αγγελή

Παίζουν οι: Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Ζαχαρίας Καρούνης, Μαίρη Σαουσοπούλου, Δημήτρης  Kαραβιώτης, Εμμανουέλα Χαραλάμπους – Ένγκελ, Γιώργος Φλωράτος
 
Μουσική-Καλλιτεχνική επιμέλεια: Ζαχαρίας Καρούνης
Μουσική Διδασκαλία: Χαρά Κεφαλά
Πρωτότυπα τραγούδια - Στίχοι: Χρ. Γ. Παπαδόπουλος
Μουσική: Ζαχαρίας Καρούνης
Σαντούρι: Βενετσιάνα Αργυρίου
Κρουστά: Μανούσος Κλαπάκης
Σχεδιασμός - φωτα: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Βίκυ Πάστρα
Επιμέλεια Video: Σπύρος Πανταζής
Φωτογραφίες: Γιώργος Σπανός
Διεύθυνση & Επιμέλεια Παραγωγής: Αναστασία Παπαγεωργίου (Τέχνης Πολιτεία)
Σχεδιασμός αφίσας: Πάνος Παπαϊωάννου
Κατασκευή σκηνικού: Κώστας Ζωγραφόπουλος
Video: Γιάννης Καρούνης
Παραγωγή: Ίδρυμα Πολιτισμού ''ΙΩΝΙΑ''

Διάρκεια: 110’

Μονή Λαζαριστων

Κολοκοτρώνη Κολοκοτρώνη 25-27, 56430

Σταυρούπολη

Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο επικοινωνίας:Ταμείο Λαζαριστών: 2310 589102

Τιμές εισιτηρίων:
Πλατεία Α ζώνη: 18 ευρώ,
Πλατεία Β ζώνη: 15 Ευρώ
και 10 ευρώ (εξωστής, φοιτητές, άνεργοι, άτομα με ειδ. ανάγκες)

Απογευματινές:
15 Ευρώ γενική είσοδος,
10 ευρώ (άνεργοι, γκρουπ πάνω από 20 άτομα και εξώστης )
8 θέσεις για καροτσάκια 10 Ευρώ

Πληροφορίες και προπώληση εισιτηρίων στο τηλ. 2315 200200
Τρίτη-Κυριακή 8:30 – 21:30, και συγκεκριμένα στα ταμεία του ΚΘΒΕ.