| ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ |
|
| Συντάχθηκε απο τον/την Παύλος Λεμοντζής |
| Σάββατο, 17 Δεκέμβριος 2016 14:25 |
|
Για μια ανάσα της Ζίνι Χάρις
«Τι είσαι διατεθειμένος να κάνεις για μια ανάσα; Έργο γροθιά στο στομάχι η σύγχρονη αλληγορία της Ζίνι Χάρις, που ανέβηκε το 2015 στο Royal court του Λονδίνου και άγγιξε με μοναδικά πρωτότυπο τρόπο το ανυπεράσπιστο του σύγχρονου ανθρώπου μπροστά στο χρήμα και τη συναλλαγή.
Είναι το κείμενο-επεξήγηση-δικαιολογία που διαβάζει ο θεατής στο πρόγραμμα. Και πρέπει να υπάρχει. Για την προϊδέαση. Τα υπόλοιπα θα τα πάρει ο καθείς, σύμφωνα με τη βαθμίδα του πήχη που έχει τοποθετήσει ύστερα από σχετική θεατρική παιδεία ή ακόμη, σύμφωνα με την ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκεται την ώρα της θέασης. Αν είναι εκεί, θα περπατήσει μέσα από τις εικόνες, θα εμβαθύνει στα λόγια και τα νοήματά τους, θα κρατήσει τα δικά του συμπεράσματα ή μπορεί και να φύγει άδειος. Όπως μπήκε. Η ευθύνη, στο κίνητρο. Γιατί επέλεξε τη συγκεκριμένη παράσταση; Διάβασα απόψεις θεατών στο γνωστό «βιβλίο επισκέψεων» του διαδικτύου, το οποίο κάθε χρόνο μοιράζει και βραβεία και καλά κάνει. Για μια ακόμη φορά εξεπλάγην από το πολύχρωμο παζλ εντυπώσεων. Από το κόκκινο του φανατικού οπαδού της πρωταγωνίστριας έως το απόλυτο μαύρο του εμπαθούς ή αδαούς ή και κακεντρεχούς θεατού. Όλα τα χρώματα στην παλέτα. Εγώ είδα την παράσταση απόγευμα Κυριακής. Πληρότητα αίθουσας στο έπακρον . Σε πλατεία και εξώστη. Ωραία αίσθηση. Αυτό το συναίσθημα ικανοποίησης περνάει από το προσκήνιο στο παρασκήνιο. Ζεσταίνεται η ατμόσφαιρα, διαχέεται μια θετική αύρα κι ανεβάζει την απόδοση ερμηνείας. Ήταν προφανές ότι παραζεστάθηκε τούτη τη φορά και παρέσυρε- σε αρκετά σημεία- σε υπερβολές την ηρωίδα Άνα, επιστήμονα μεν, γυναίκα δε και, μάλιστα, ζουμερή κι ελεύθερη.
Να τα πάρουμε με τη σειρά. Το κείμενο δυνατό, σύγχρονο, πυκνό σε μηνύματα και στοχασμούς και εύστοχα μεταφρασμένο στη γλώσσα μας από την Ελένη Ράντου. Έμπνευση για τη συγγραφέα, ο Μεφιστοφελής. Πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα. Στις πιο παλιές ιστορίες για τον Φάουστ, ο πρωταγωνιστής αποτελεί μόνο την ενσάρκωση ενός πεπρωμένου της ψυχής. Ο Γκαίτε δημιουργεί απ’ αυτό έναν ζωντανό άνθρωπο με όλη την αντιφατικότητα της ύπαρξης. Πώς θα μπορούσε όμως ο Διάβολος, που έχει κεντρική σημασία στην παράδοση του Φάουστ, να παρουσιαστεί χωρίς να ακυρώσει ολόκληρο το μύθο του Φάουστ, από ένα πνεύμα του Διαφωτισμού; Πώς θα μπορούσε γενικά να εμφανιστεί με αληθοφάνεια ως δραματικό πρόσωπο το 18ο αιώνα; Αυτή ήταν για τον Γκαίτε η βασική δυσκολία. Αυτή ακριβώς ήταν και για την Ζίνι Χάρις. Ο Γκαίτε ψυχολογεί το Διάβολο. Ο Μεφιστοφελής γίνεται στο έργο του ένα αρνητικό, μηδενιστικό alter ego του Φάουστ, που εξελίσσεται σε μια συγκεκριμένη φάση τόσο αποφασιστικά, ώστε από εκείνο το σημείο δρα μαζί με τον Φάουστ σε όλα τα γεγονότα. Έτσι, από το Διάβολο της θρησκευτικής παράδοσης δημιουργήθηκε η μυθολογική μεταφορά μιας ψυχολογικής, σύγχρονης θέσης. Φτιάχνοντας τον Μεφιστοφελή, ο Γκαίτε, μας οδήγησε στον εσωτερικό διχασμό. Πάνω-κάτω τα ίδια συμβαίνουν στο «Για μια ανάσα», μόνο που η κεντρική ιδέα μπολιάζεται με παραμέτρους που επιτρέπουν στον θεατή να προβληματιστεί ακόμη μια φορά για το προσφυγικό, να νιώσει τι σημαίνει αναζήτηση ελευθερίας, αλλά και τι αλληλεγγύη και αυταπάρνηση, να πονέσει -εξ αντανακλάσεως - με τον πόνο των δυο αδερφών ηρωίδων, ενώ ο δικός της «διάβολος» εμφανίζεται μεν στον 21ο αιώνα, αλλά είναι γήινος. Έχει ανθρώπινες αδυναμίες, έχει δισυπόστατη οντότητα και γίνεται χείρα βοηθείας με τη μορφή του βιβλιοθηκάριου, που είναι πανταχού παρών και ως από μηχανής θεός σώζει καταστάσεις, δίνει λύσεις, έστω πρόσκαιρες, όμως το τέλος το μοιράζει ανάμεσα στην τραγωδία και την ελπίδα. Μια ανάσα δίνει, ζωής.
Ο Σταμάτης Φασουλής είναι αξιέπαινος. Πληθωρική προσωπικότητα και σπινθηροβόλο πνεύμα, μπορεί ταυτόχρονα να διοχετεύει γνώση, φαντασία, ευρηματικότητα σε πολλά επίπεδα. Η σκηνοθεσία του σ’ αυτήν την παράσταση αξίζει πολλούς επαίνους. Ρυθμοί κινηματογραφικοί, σκηνές που διαδέχονται η μια την άλλη αστραπιαία, έξυπνη χρήση τεχνολογίας, ευφάνταστες συνδέσεις βίντεο με ζωντανή δράση κι ένα εμπνευσμένο λιτό, άκρως λειτουργικό σκηνικό. Ο Ηλίας Μελέτης, ο Αντώνης Καρυστινός και η Ελένη Ουζουνίδου, γερά χαρτιά στη διανομή, έξοχοι και οι τρεις. Ήρεμη δύναμη η Ουζουνίδου, η οποία είναι ένα ηφαιστιογενές ταλέντο που κατάφερε να καταπιεί τις εκρήξεις του και να δείξει τη διάσταση της σκιάς-φύλακας άγγελος στην αδερφή της με θαυμαστή μαεστρία, ενώ ήταν ασυγκράτητα χειμαρρώδης ,όπως θέλει το κείμενο, ο Καρυστινός. Η ευφυής απόδοση του ρόλου του βιβλιοθηκάριου ανθρώπου –ιδέα - alterego του «σατανά» από τον Μελέτη, άξια θαυμασμού. Η Ελένη Ράντου έφερε το κείμενο από το Λονδίνο στην Ελλάδα για να παίξει τον κύριο ρόλο. Είναι μια γλυκύτατη ηθοποιός, που αγαπήθηκε μέσα από τηλεοπτικούς ρόλους από ένα ευρύ κοινό, όχι άδικα. Έχει μια μανιέρα με την οποία κάνει καριέρα και θα τονίσω ότι οι σπουδαιότεροι ηθοποιοί ανά τον κόσμο, έγιναν διάσημοι με τη δική του μανιέρα ο καθένας. Όμως, θα πρέπει να επιλέγει ρόλους που δένουν με τη μανιέρα της, που όχι μόνο δεν τους υποβαθμίζει αλλά τους απογειώνει. Δε συμβαίνει αυτό στο «Για μια ανάσα». Δε νομίζω ότι ο Σταμάτης Φασουλής προσπάθησε να τιθασεύσει τον έμφυτο παρορμητισμό της ηθοποιού. Κάποιες στιγμές η ίδια καταφέρνει να πείσει ότι είναι η ηρωίδα της Ζίνι Χάρις. Τις περισσότερες φορές είναι η κυρία «Μπέκου». Δυστυχώς, μπαίνει κάθε μέρα μέσα στο σπίτι μας ως «Ελένη Βλαχάκη» και ως «Μπία Μπεκου» και, είτε το θέλει είτε όχι, έχει ταυτιστεί με τούτες τις περσόνες. Μέχρι πότε θα τις σέρνει μαζί της και στη σκηνή, εκείνη ξέρει. Ωστόσο, η παράσταση έχει πολλές αρετές και αξίζει να τη δει κανείς.
Απόδοση κειμένου: Ελένη Ράντου Παίζουν οι ηθοποιοί: Ελένη Ράντου, Ελένη Ουζουνίδου, Αντώνης Καρυστινός, Ηλίας Μελέτης, Κρίς Ραντάνοφ, Γιώργος Ματζιάρης. Μέρες και ώρες παραστάσεων: |
