Περικλής Λιανός

«Βασανίζομαι»

Κεντρικός ήρωας, ο Φωκίων.  Φωκίων Λαχταρίδης, ο Περικλής Λιανός. Μιλάμε για την παράσταση, για τον ρόλο του, για τους συνεργάτες του και για τις δύσκολες μέρες που διανύουμε και που δεν είναι καθόλου διαφορετικές από εκείνες του ήρωά του,  αφού ο Φωκίων φτάνει ως τα όρια της εξαθλίωσης και στο τέλος πια τα υπερβαίνει.  Το καλογραμμένο, σύγχρονο αυτό έργο, εμπνευσμένο από το πιο διάσημο κι επίμονο γκράφιτι της πόλης,  είναι συναρπαστικά επίκαιρο καθώς ο χαρακτήρας βιώνει με τέτοιο τρόπο την προσωπική αλλά και την γενική κρίση ώστε να μας αποκαλύπτει εν τέλει, τις δικές μας αγωνίες, τις αδυναμίες, τα λάθη μας και κυρίως τη ρίζα του κακού, το κρυμμένο αίτιο,  όλων αυτών που μας κάνουν να «βασανιζόμαστε» σήμερα.

Πες μου Περικλή για τον κύριο Λαχταρίδη…

Μεγάλη λαχτάρα τον περιμένει…

Ποιος είναι ο συγγραφέας;

Ο Αντώνης Τσιπιανίδης. Μεταξύ άλλων γιατί είναι και πολυγραφότατος. Φέτος μάλιστα παίζονται  δύο ακόμα έργα του, «Η πόρνη από πάνω» με την Κατερίνα Διδασκάλου και  «Απολυμένη» με την Μαρία Γεωργιάδου.

Ας πάμε τώρα στο «Βασανίζομαι».  Κεντρικός ήρωας ένας άντρας πενήντα χρονών που πληρώνει σκληρά το τίμημα των επιλογών του.

Αυτό που μου άρεσε στο έργο πέρα από το υποκριτικό ενδιαφέρον ήταν το σχόλιο στο δεύτερο επίπεδο το οποίο δεν γίνεται αμέσως ορατό, δεν είναι προφανές. Οι επιλογές μας μπορούν εύκολα να μας σπρώξουν στις παγίδες του καταναλωτικού συστήματος. Αν ο ήρωας είχε λίγη δύναμη, θα μπορούσε να μην έχει μπλεχτεί σ’ αυτόν τον κυκεώνα. Όπως κι ο καθένας μας δηλαδή. Γι’ αυτό άλλωστε είμαστε κι εδώ, σ’ αυτή τη φάση που είμαστε στην Ελλάδα, γιατί πέσαμε όλοι στις παγίδες της προπαγάνδας του συστήματος. Είναι άλλο να απολαμβάνεις πέντε αγαθά που σου προσφέρει το σύστημα, ένα καλό σπίτι, ένα αυτοκίνητο κι άλλο να εξαρτιέσαι απ’ αυτά, να μην μπορείς να απολαύσεις τη ζωή με έναν πιο απλό τρόπο. Αυτό είναι για μένα το σπουδαίο στοιχείο στο έργο. Αυτός ο άνθρωπος υποθήκευσε ακόμα και την υγεία του κι αυτό νομίζω είναι ένα ευθύβολο σχόλιο. Βλέπεις πως οι άνθρωποι για να πραγματοποιήσουν ψεύτικα, καταναλωτικά όνειρα, εν τέλει καταστρέφονται…

Νομίζω πως η καλύτερη μορφή αντίστασης σε ότι μας επιβάλλεται είναι το να μην πέφτουμε σ’ αυτές τις παγίδες και να ανακαλύπτουμε δικούς μας τρόπους για να απολαμβάνουμε τη ζωή. Όταν βασανιζόμαστε γινόμαστε θύματα, όσο όμως χαμογελάμε είμαστε επικίνδυνοι.

Εγώ θα σου πω κάτι Μαρία, ότι στην κρίση που περνάμε και που είναι τραγική, αν κάνουμε σωστή διάγνωση της πραγματικότητας, θα βρεθεί η λύση. Αν δεν την κάνουμε πάλι, δεν θα βρεθεί ποτέ.  Κι αν βρεθεί, θάναι πρόσκαιρη…

Έτσι κι αλλιώς αυτοί που μας κυβερνάνε δεν αναζητούν στην πραγματικότητα τη λύση, επιδιώκουν να μην βρεθεί λύση ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να τα ξεπουλήσουν όλα.

Και δεν έχει νόημα να περιμένουμε απ’ αυτούς την λύση. Γιατί ακόμα και να βγει ένας «από μηχανής Θεός» και να δώσει τη λύση, ένας μεγιστάνας ας πούμε που θα προσφέρει όλο το ποσό του χρέους, αν δεν βρούμε εμείς την λύση, σε δύο βδομάδες, σε δύο χρόνια, θάμαστε πάλι στην ίδια κατάσταση.

Θα τα καταφέρουμε όμως; Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση σε σχέση με την συνειδητότητα των Ελλήνων…

Ο κυρίαρχος λαός δεν πέρασε στις εξετάσεις. Γιατί πέσαμε τόσο εύκολα στην λούμπα; Γιατί ζούσαμε σαν να παίζουμε στο «sex and the city». Κι ο Φωκίωνας έπεσε σ’ αυτή την παγίδα. Για να υλοποιήσει τα καταναλωτικά του όνειρα, καταστράφηκε.

Και να σκεφτείς πως είναι καλός, είναι γλυκός άνθρωπος… Θέλει να ικανοποιήσει και τα αντίστοιχα καταναλωτικά όνειρα της οικογένειάς του κι εκεί το φορτίο γίνεται τεράστιο.

Κυρίως της οικογένειάς του. Γιατί ανήκει σ’ αυτή την γενιά Ελλήνων που δεν τους νοιάζει τόσο ο εαυτός τους όσο ο δικός τους άνθρωπος, η οικογένεια τους. Πως είναι οι γονείς μας; Οι γονείς εκείνης της γενιάς οι υπερπροστατευτικοί που από την πολλή φροντίδα σε πνίγουνε στο τέλος;

Σε πνίγουνε και δεν μπορείς και να μιλήσεις αφού το κάνουν από αγάπη. Άσε που αν τους κατηγορήσεις γι’ αυτό, έχεις μετά φοβερές ενοχές.

Ναι,  αλλά είναι και φυσικό να αντισταθείς σε μια τέτοια παρεμβατικότητα. Υπάρχει ξέρεις και η εξουσία της καλοσύνης, υπάρχει κι η δηλητηρίαση με ζάχαρη. Για μένα ο γονιός πρέπει να αρκείται σ’ αυτό που έλεγε ο Κομφούκιος.  Να είναι ευχαριστημένος όταν το παιδί του είναι καλά. Από κει και πέρα θα βρει μόνο του το δρόμο του. Κι εγώ είχα την τύχη να έχω τέτοιους γονείς.

Είναι αυτοί οι γονείς που σου δίνουν όπλα αντί να σου δίνουν ευκολίες. Επέλεξες αυτό το έργο στο οποίο στην ουσία ο κυρίαρχος ρόλος είναι αυτός που υποδύεσαι. Γιατί;

Δεν το επέλεξα, με επέλεξε. Όταν το 2010 μου το έφερε ο Αντώνης και το διάβασα, αποφάσισα κατευθείαν ότι θέλω να κάνω αυτό το ρόλο. Για κάποιους λόγους τότε δεν το καταφέραμε αλλά ούτε κι εγώ ήμουν ακόμα έτοιμος… Εμπόδιζα μέσα μου το να γίνει και γι’ αυτό δεν έβρισκα τις λύσεις. Όταν αισθάνθηκα ότι ήμουν έτοιμος,  τα πράγματα έγιναν… Τα άφησα κι έγιναν. Είναι ένα έργο με πολλά ρίσκα, βάζεις πολλά στοιχήματα… Κι είμαι σε μια φάση της ζωής μου που θέλω να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου, να βάλω τέτοια στοιχήματα. Δεν με νοιάζει τόσο το να τα κερδίσω όσο να έχω το να έχω το θάρρος να τα βάλω. Δεν θα ήθελα μια μέρα να έρθω αντιμέτωπος με τον εαυτό μου και να πω: Γιατί δεν τόλμησες ρε; Για μένα το χειρότερο δεν είναι να χάσεις αλλά να μην προσπαθήσεις.

Ο ήρωας σου ωστόσο δεν τολμάει.

Δεν τολμάει ο δόλιος…  Κάνει ένα σωρό άλλα πολύ δύσκολα πράγματα αλλά δεν παίρνει το ρίσκο να κάνει το σωστό.

Ναι,  δεν του λείπει η γενναιότητα… η επίγνωση του λείπει,  νομίζω…

Είναι περίεργος ήρωας. Όλος ο μονόλογος είναι ένας κλαυσίγελως.

Ναι,  έχει πολύ χιούμορ αλλά και έντονη δραματικότητα.

Είναι φυσικό αφού στην πραγματικότητα είναι ο σημερινός μέσος Έλληνας που ζει αυτό το δράμα.

Αξίζει να δει ο σύγχρονος Έλληνας αυτή την παράσταση γιατί τον φέρνει αντιμέτωπο με τον εαυτό του.

Ναι, αν ξέρει να τον αναγνωρίσει βέβαια…  Γι’ αυτό από την αρχή επιδίωξα και το είπα και σε όλους τους συντελεστές, να μην «φέρει» ο ρόλος κάτι που να τον τοποθετεί σε μία κατηγορία. Να μην τον κάνεις γραφικό, να είναι αυτός που με την αλήθεια του και την ανθρωπιά του θα μπορούσε στη σκηνή να εκπροσωπεί τον καθένα μας. Σ’ αυτό έβαλα μια κόκκινη γραμμή, ήθελα να είναι σαφές και να μην το χάσουμε. Αν ο ήρωας γινόταν κάτι άλλο θα έπαυε να έχει ενδιαφέρον. Αν ας πούμε είναι ένας τρελός, το κοινό βρίσκει στην τρέλα τον λόγο για τον οποίο κάνει όσα κάνει. Όταν όμως είναι ένας κανονικός άνθρωπος, αν έχει την λιτότητα και την απλότητα ενός συνηθισμένου ανθρώπου, τότε έχουμε το σχόλιο, είναι ένας από μας, θα μπορούσε να ήμασταν εμείς στη θέση του.

Είναι αρκετά δύσκολο ωστόσο να κρατηθεί μια τέτοια ισορροπία.

Πάρα πολύ δύσκολο. Ακόμα και όσον αφορά τις φυσικές αντοχές. Επίσης στο να κρατήσεις ζωντανό το ενδιαφέρον του κοινού.

Νομίζω πως αυτό το έχεις ήδη κατακτήσει.

Ευχαριστώ και θα σου πω μάλιστα ότι το ένοιωθα, αυτή η επικοινωνία με το κοινό υπήρχε ή δεν υπήρχε και μπορούσαν να το καταλάβω.  Όταν για κάποιους λόγους απομακρυνόμουν εγώ από το ρόλο μου, απομακρύνονταν  κι ο κόσμος. Δεν υπάρχει καλό και κακό κοινό. Ότι κι αν είναι κάθε φορά ο ηθοποιός οφείλει να αγωνιστεί ώστε να το κερδίσει.

Νομίζεις πως μια παράσταση μπορεί να αλλάξει κάτι στη ζωή ενός ανθρώπου, ενός θεατή;

Πιστεύω αυτό που έλεγε ο Επίκουρος, ότι η τέχνη δεν έχει διαμορφωτικές ιδιότητες. Μπορεί όμως αν είναι ήδη έτοιμος, να γίνει κάτι με πρόσχημα την παράσταση, όχι με αίτιο. Επίσης νομίζω πως η τέχνη μπορεί να σε κάνει να κατανοήσεις κάτι που στην καθημερινότητά σου το αγνοείς. Αρκεί βέβαια να είναι έτοιμο το έδαφος. Βέβαια δεν θα είσαι ο ίδιος άνθρωπος μετά την παράσταση αλλά δεν πιστεύω αυτό που λένε ότι μπορείς να γίνεις καλός ή κακός. Ότι θα επηρεαστείς, θα επηρεαστείς… Αν είναι η παράσταση δυνατή βέβαια κι αν υπάρχει κι η κατάλληλη σχέση του θεατή με το έργο.

Στις μέρες μας πάντως οι θεατές, στην πλειοψηφία τους, μοιάζουν πιο έτοιμοι να ακούσουν πράγματα, να αντιληφθούν πράγματα.

Εγώ ως Περικλής έχω αλλάξει από παραστάσεις. Όχι βέβαια ως χαρακτήρας αλλά μου ανοίχτηκαν ορίζοντες, επηρεάστηκε ακόμα κι η αισθητική μου. Έχω επηρεαστεί έντονα κι από τον κινηματογράφο, κυρίως τον γαλλικό.

Τελειώνοντας εύχομαι επιτυχία αν και θα την έχετε νομίζω γιατί το έργο έχει πολύ γέλιο, που το χρειαζόμαστε στις μέρες μας αλλά και βαθύ προβληματισμό χωρίς να βαραίνει.

Αυτή είναι κι η μαγκιά του Αντώνη. Πολύ σοβαρά πράγματα βρίσκει ένα τρόπο να τα πει, χωρίς διδακτισμούς  έτσι ώστε ο θεατής ούτε να κουραστεί, ούτε να δυσανασχετήσει. Να πούμε ότι αυτό το ανέδειξε κι η Κατερίνα Πολυχρονοπούλου που σκηνοθέτησε το έργο.

Πως ήταν η συνεργασία σας;

Πολύ καλή γιατί η Κατερίνα διαθέτει αυτό το οποίο εγώ έχω ανάγκη. Να μου ζεστάνεις το περιβάλλον για να μπορέσω να νοιώσω ασφαλής και να ανοιχτώ. Εγώ δεν θέλω έναν σκηνοθέτη που θα μου κάνει υποδείξεις κάθε δύο λεπτά ώστε να υλοποιήσω στην εντέλεια το όραμά του. Θέλω έναν σκηνοθέτη που θα με κάνει να νοιώσω πως έχω δυνατότητες. Τότε δοκιμάζω αλλιώς κουμπώνομαι. Κι η Κατερίνα με έκανε να το νοιώσω αυτό. Μου ζέστανε το χώρο ώστε να νοιώσω ασφαλής και να επιχειρήσω πράγματα.

Και πάλι λοιπόν καλή επιτυχία.

Ευχαριστώ πολύ.

Κείμενo: Αντώνης Τσιπιανίτης

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου

Σκηνικά- Κοστούμια: Δέσποινα Χαραλάμπους

Φωτισμοί: Ελένη Αναγνωστοπούλου

Μουσική : Ιωάννης Παπλωματάς

Παίζουν: Περικλής Λιανός, Βαγγέλης Λιοδάκης Ελένη Φίλιππα, Ιωάννα Χαλιαμπάλια, Γιάννης Μωραίτης

Πρεμιέρα: 2 Νοεμβρίου 2012

Παραστάσεις: Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή

Θέατρο Άβατον

Ευπατριδών 3

Γκάζι

Ώρα έναρξης: 21.15

Διάρκεια: 80΄

Γενική είσοδος: 12 ευρώ

Τηλέφωνο Επικοινωνίας – κρατήσεις: 210 3412689, 698 1982591