Σχετικά άρθρα
| ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΣΑΝΔΡΗ-2011 |
 |
 |
| Συντάχθηκε απο τον/την Μαρία Κυριάκη | |||
| Τρίτη, 12 Απρίλιος 2011 19:02 | |||
|
Μαρία Κατσανδρή
...εμπνέεται από τον Τηλεφωνικό κατάλογο και συζητάει μαζί μας για την θεατρική και μουσική παράσταση που ετοιμάζει σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χατζή
Κάποτε είχατε πει ότι μπορείτε να παίξετε ακόμα και τον τηλεφωνικό κατάλογο. Φέτος θα μας το αποδείξετε και επί Σκηνής. Όμως υπάρχει και μια δραματουργία η οποία έχει αντληθεί από το ερέθισμα αυτό... Πρόκειται για κομματιασμένες μνήμες της ηρωίδας που φανερώνουν κρυμμένες περιοχές του αναμνησιακού της υλικού;
Όχι, ποτέ δεν είχα πει κάτι τέτοιο! Θα ήμουν ανώριμη και υπερφίαλη αν το είχα κάνει. Ελπίζω να μην είμαι. Απλά χρόνια τώρα λέμε αυτό το «ανέκδοτο»: Άντε να παίξεις τον τηλεφωνικό κατάλογο. Δεν είμαι τόσο σπουδαία ηθοποιός ώστε να «παίξω» τον τηλεφωνικό κατάλογο ολόκληρο και μόνο του . Η Λαμπέτη θα μπορούσε να το κάνει. Όχι εγώ . Κι αν βρίσκομαι στη σκηνή τόσα χρόνια είναι για να μοιραστώ και όχι για να αποδείξω. Αλίμονο μου αν ήθελα να αποδείξω. Εν πάση περιπτώσει. Ναι, λοιπόν με τον Κωνσταντίνο κάναμε πολλές φορές αυτό το αστείο και αυτό το αστείο ο Κωνσταντίνος θέλησε να το κάνουμε μια μουσική-θεατρική παράσταση. Τα κείμενα που υπάρχουν, ναι, προέκυψαν απ’ αυτό που δημιουργεί ένας τηλεφωνικός κατάλογος. Τι είναι ο τηλεφωνικός κατάλογος; Ονόματα, διευθύνσεις, τηλέφωνα. Δηλαδή ολόκληρος ο «Κόσμος» κάποιου ανθρώπου. Η ταυτότητά του. Η τυπική τουλάχιστον. Πόσα ονόματα δεν μας θυμίζουν κάποιον δικό μας; Πόσες διευθύνσεις δεν μας θυμίζουν δικούς μας «Τόπους»; Πόσα τηλέφωνα θα θέλαμε να «πάρουμε» ή να μην «πάρουμε»; Όλες αυτές οι αυτόματες παραπομπές μας οδήγησαν, τον Κωνσταντίνο κυρίως, στην επιλογή των κειμένων. Και, ναι, ακριβώς όπως το είπατε «κρυμμένες περιοχές αναμνησιακού υλικού».
Οι μνήμες συχνά χρωματίζονται με ήχους μουσικούς; Πως λειτουργούν σ’ αυτή την παράσταση οι μελωδίες; Η «Μνήμη» είναι γεμάτη από μυρωδιές και ήχους. Μπορεί να μην έχουμε μνήμη χρόνου, αλλά ξαφνικά μας κατακλύζει μια μυρωδιά , μια μελωδία ή ένας ήχος και τότε ξεπηδάει όλο το «γεγονός», ο χρόνος, ή τουλάχιστον ότι έχει μείνει επεξεργασμένο από …. το θυμικό; Από επιθυμία; Από αδυναμία ή δύναμη; Η μουσική σε μας είναι συμπλήρωμα του λόγου-μνήμης. Το τραγούδι δημιουργεί μια καθαρότητα της εικόνας, ολοκληρώνει το γεγονός, σαν να δίνει το στίγμα της ιστορίας.
Οι κατάλογοι των ονομάτων σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν την ξεθωριασμένη μαρτυρία ζωών που κάποτε υπήρξαν. Πως αποκαλύπτονται αυτές οι ζωές πίσω από τα μισοξεχασμένα ονόματα; Ναι, έτσι είναι! Ζωές! Άνθρωποι! Που κάποτε υπήρξαν ή που συνεχίζουν να υπάρχουν. Πού φέρνουν γέλιο, χαρά, κλάμα αλλά και απώθηση. Που μπορεί να είναι ξεθωριασμένα αλλά και πολύ νεταρισμένα τα πρόσωπα και τα συναισθήματα. Ξέρετε η «Μνήμη» είναι η «Ιστορία». Το ζήτημα είναι κάτω από ποιά κοσμοθεωρία την «γράφουμε» , εν προκειμένω εννοώ «Εντός» μας. Κάτω από ποιο πρίσμα την διαχειριζόμαστε. Αν είναι θησαυροφυλάκιο ή τενεκές σκουπιδιών. Κι αυτό εξαρτάται από το πώς βιώνουμε το παρόν μας. Έτσι λοιπόν κάποια ονόματα , διευθύνσεις, ακόμα και αριθμοί ταξιδεύουν αυτήν τη γυναίκα πίσω αλλά και προς το μέλλον της. Γιατί αλλοίμονο αν η «Ιστορία» μας, δεν μας προχωράει.
Πόσα ονόματα θυμάστε από τον κατάλογο των συμμαθητών σας στο γυμνάσιο; Θυμάμαι αρκετά. Αλλά ξέρετε έχω ένα θέμα με τα ονόματα. Αυτό που δεν ξεχνάω ποτέ είναι τα πρόσωπα, τα μάτια και τα χέρια. Θυμάμαι όλα τα πρόσωπα. Θυμάμαι κινήσεις και ηχοχρώματα φωνών…
Η μνήμη είναι «οίκος» ή «ταξίδι»; ΟΙΚΟΣ πάνω απ’ όλα ! «Οίκος» ώστε να μπορεί να γίνει ένα γερό «Οίκημα» για να κατοικήσει το παρόν και το μέλλον, για να μπορεί να ταξιδέψει ο «Άνθρωπος». Γιατί από κάπου ξεκινάμε για το όποιο ταξίδι. Και μακάρι να έχουμε γερό σκαρί όπως και γερό σπίτι. Σεισμοί, τυφώνες, τσουνάμι… να αντέχει! Όσο γίνεται…
Ερμηνεύοντας την Ρόζα Λόξεμπουργκ
Από όλα όσα μένουν στην μνήμη μας, εσάς σας συγκινούν περισσότερο τα συνταρακτικά γεγονότα ή οι ασήμαντες, μικρές στιγμές που ζωντανεύουν μέσα από ένα άρωμα, μια γεύση, μια μελωδία ή ένα παλιό ρούχο;
Πιστεύω πως τα μικρά πράγματα γεννάνε ένα μεγάλο γεγονός. Οι λεπτομέρειες το χαρακτηρίζουν αργότερα σαν «συνταρακτικό». Άλλωστε και τα «μεγάλα» και «συνταρακτικά» είναι φτιαγμένα από μικρά –μικρά στιγμιότυπα. Μια γεύση, ένα άρωμα φέρνουν μπροστά μας όλη την εποχή περισσότερο από μια χρονολογία για παράδειγμα. Ναι μόνο οι λεπτομέρειες είναι που καθιστούν ένα γεγονός «συνταρακτικό». Όσον αφορά στις ζωές των «Ανθρώπων», τι σημασία έχει πότε πήγαμε σχολείο… σημασία πώς νοιώσαμε και τι είδαν πρώτα -πρώτα τα μάτια μας, ποιούς ήχους ακούσαμε και πώς ήταν το χέρι μας στη χούφτα του πατέρα ή της μάνας μας. Η μυρωδιά του μολυβιού και της γόμας, της αγαπημένης καραμέλας, η μυρωδιά της αγκαλιάς της μάνας, μας πάει στην παιδική ηλικία. Αλλά και τόσες-τόσες άλλες μυρωδιές… και ήχοι… Ένα «παλιό ρούχο» ξαφνικά τι άλλο παρά όλη τη μορφή του «Ανθρώπου» και το αίσθημα-συναίσθημα μπορεί να μας φέρει.
Πως θα σχολιάζατε τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις μνήμες τους οι νέοι άνθρωποι, σήμερα; Ξέρετε, πιστεύω πώς από νεογέννητα έχουμε κάποια μνήμη, ο καθένας την προσωπική του. Δεν ξέρω αν μπορώ να γενικεύσω κάτι τόσο προσωπικό. Η «Μνήμη» του κάθε «Ανθρώπου» τον κάνει αυτό που είναι. Ένας ξεχωριστός άνθρωπος. Με μια ξεχωριστή μοναδική ιστορία. Και η «Ιστορία» του καθενός από μας ξεκινάει με το που ανοίγουμε τα μάτια μας στον κόσμο. Δεν μπορώ να γενικεύσω. Δεν ξέρω να το κάνω αυτό. Τώρα το πώς θα διαχειριστεί ο καθένας τη «Μνήμη» του… είναι ζήτημα παιδείας, συνθηκών, προσωπικότητας…
Μιλήστε μου για την συλλογική μνήμη των Ελλήνων κι τον τρόπο που επιδρά στην καθημερινότητά τους.
Α! μου θυμίσατε κάτι που είχα διαβάσει στην πολύ νεαρή μου ηλικία και τότε είχα θυμώσει. Είπε λοιπόν κάποιος γερμανός ιστορικός… ορίστε «ξέχασα» το όνομά του. Είπε λοιπόν ότι οι Έλληνες είναι σαν τα μικρά παιδιά: ξεχνούν εύκολα. Τότε θύμωσα, το θεώρησα προσβλητικό. Τώρα το θεωρώ χάιδεμα. Όχι μόνο ξεχνάμε οι Έλληνες αλλά λειτουργούμε λες και ήρθαμε στο κόσμο από παρθενογένεση. Ούτε παρελθόν, ούτε παρόν… άρα ούτε μέλλον;;; Σαν να μας νοιάζει μόνο το σήμερα... Που θα ήταν ωραίο αν δεν είχε όλη αυτή την αδιαφορία. Αυτό το «εντάξει μωρέ». Δεν είμαι απαισιόδοξη. Η Αναγέννηση είναι το φυσικό ακόλουθο του Μεσαίωνα. Αυτό που είπατε η «συλλογική μνήμη» είναι προνόμιο της μειοψηφίας. Και η μειοψηφία αλλάζει την «Ιστορία». Αυτό τουλάχιστον μαθαίνουμε από τη «Μνήμη» της «Ιστορίας».
Ο σκηνοθέτης της παράστασης Κωνσταντίνος Χατζής σχολιάζει στο δελτίο τύπου: Τηλεφωνικός Κατάλογος η τακτοποιημένη πολυκοσμία. Ονόματα, επαγγέλματα, διευθύνεις, περιοχές με βροχές, πόλεις με καλοκαιρία, χώρες ονείρων. Ζωές στοιχισμένες αλφαβητικά με μαύρο μελάνι σε αχανείς σελίδες. Ενοποιημένος Τηλεφωνικός Κατάλογος. Σύλληψη Ιδέας: Κωνσταντίνος Χατζής, Μαρία Κατσανδρή
|
